EYT'lilerin Emekliliği İçin Formül Aranıyor

SGK, staj girişlerini sistemde göstermeye başladı. Bu adım beklenti içinde olan EYT'lilerde heyecan yarattı. Oysa stajın emeklilikte faydası yok ancak beklentiyle, birlikte 5 ayrı formül yeniden gündemde.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, 3600 ek göstergenin ardından kamuoyunda emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) için de kolları sıvarken, konu SGK'nın yaptığı bir çalışmayla yeniden gündeme geldi. SGK emeklilik programında staj girişlerini aktif olarak göstermeye başladı. Oysa staj girişinin sistemde gözükmesi emeklilik için bir anlam ifade etmiyor. Staj sırasında emeklilik için prim yatırılmadığından dolayı bu girişin emeklilikte bir faydası yok. Ancak SGK'nın bu adımı bir düzenleme beklentisi içinde olan EYT'lilerde heyecan yarattı. Oluşan beklentiyle birlikte bazı formüller yeniden konuşulmaya başlandı. Gündeme gelen bu formüllerin neler olabileceği ise şu şekilde:

1. FORMÜL

10 yıl prim ödeyen kadınların 50, erkeklerin 55 yaşında emekli olması: Bu formül EYT'lilerin yaş şartını ortadan kaldırmadan emeklilik için gerekli prim ödeme gün sayısını azaltarak yaşı gelen ancak çalışması olmayan EYT'liler için avantajlı bir durum oluşturuyor. 8 Eylül 1999 ve öncesinde ilk kez sigortalı olmuş kişiler aradan geçen sürede çalıştıkları süre azsa yaş şartını yerine getirdiklerinde 3.600 prim günü de varsa emekli aylığı bağlatabilecekler.

2. FORMÜL

7.200 prim günün dolduran kadınların ve 9.000 prim gününü dolduran erkeklerin emekli olması: Bu formül emeklilikte yaşa takılanlar için yaş şartını ortadan kaldırıp çalışma süresini artırarak bir fiil çalışan EYT'liler için avantajlı bir durum oluşturuyor. Bu formüle göre 8 Eylül 1999 ve öncesinde ilk kez sigortalı olmuş bir kadın 20 yıl bir fiil çalışarak emekli olabilirken 8 Eylül 1999 ve öncesinde ilk kez sigortalı olmuş bir erkek 25 yıl bir fiil çalışarak emekli olabilecek. En geç 8 Eylül 1999 tarihinde sigortalı olmuş bir erkek aradan geçen 13 yılın tamamında çalışmış olsa bile düzenleme çıktığında prim gününü doldurmamış olacağı için aylık bağlatamaz. Ancak 8 Eylül 1999'dan daha önceki bir tarihte sigortalı olmuş kişiler düzenlemenin çıkması ile birlikte emeklilik hakkına kavuşabilir.

3. FORMÜL

Kalan süreye göre kesintili aylık formülü: Bu formülde EYT'lilerin aylık bağlatabilmek için kalan yılına orantılı olarak emekli aylığında kesinti yapılması söz konusu. Her yıl için belirlenecek oran kadar kesinti yapılarak aylık ödenmesi sağlanabilir. Örneğin kesinti oranı yıllık yüzde 3 olarak belirlenirse aylık bağlatabilmek için 5 yılı kalan bir kişiye emekli aylığı olması gerekenden yüzde 15 eksik ödenecek. Bu formülde yaşa takılanlar azaltılmış da olsa emekli aylıklarına kavuşabilirler. Ancak kesintinin kalıcı olarak yapılacak olması nedeniyle EYT'lilerin bu formülü tercih etmeleri çok makul olmayacaktır.

4. FORMÜL

Geçici kesintili formül: Bu formülde kesintili aylık formülünden farklı olarak kişinin aylık bağlatmak için hali hazırdaki yaşa geldiğinde kesintinin sonlanması sağlanıyor. Örneğin yaşa takılan bir kişi normalde 2026 yılında emekli aylığı bağlatabilecekken kesinti oranını kabul edip 2022 yılında aylık bağlatırsa 4 yıl emekli aylığını kesinti ile alacak ancak 2026 yılına yani yaş şartını tamamladığı tarihe geldiğinde aylığındaki kesinti kaldırılacak. Bu formül kesintili aylık formülünün daha avantajlı hali olduğu için yaşa takılanlar için daha faydalı olacaktır.

5. FORMÜL

Primini doldurana emeklilik: 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigortalı olmuş kişiler 5.000 ila 5.975 prim günüyle emekli olma hakkına sahiptiler. Bu formülde EYT'lilerin büyük kısmı emekli olacak.

TAMAMINA AYLIK DA MASADA

Formüllerin amacının, EYT'lilerin bir bölümüne aylık bağlatılabilmesinin sağlanması olduğu görülüyor. EYT'lilerin tamamına aylık bağlanmasını öngören formüller de masada. Diğer yandan bu formüllerin sosyal güvenlik sisteminin finansal ve aktüeryal dengesini bozmaması da gerekiyor. Bilindiği gibi 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanlar 15 yıllık sigorta süresi ve 3600 günü tamamladıklarında 50 yaşında kadınlar, 55 yaşında erkekler emekli olabiliyordu. Kademeli yaş şartı getirildiği için 23 Mayıs 2014'ten sonra şartları yerine getirenler emekli olabiliyor. Bu durumda erkekler 60 yaş, kadınlar 58 yaşında emekli olabiliyor.

(Kaynak: Okan Güeay Bülbül / Akşam Gazetesi | 19.07.2022)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.