Yine Yeni Bir Varlık Barışı Geldi

Son yazımızda yeni bir kanuni düzenleme olmaz ise varlık barışından yararlanmak için son fırsat tarihi 30 Haziran 2022 demiştik.

İşte o kanuni düzenleme sürpriz bir şekilde torba yasaya dahil edilerek yeniden varlık barışı düzenlemesi getirildi. Ancak bazı farklılıkları ile.

Zira önceki yazımızı dikkate alanlar gerçekten büyük fırsattan faydalanmış oldular. Çünkü yeni yapılan düzenlemenin en büyük dezavantajı bir öncekine göre düşük oran da olsa vergi alınacak olmasıdır.

05/07/2022 tarihli ve 31887 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7417 Sayılı “Devlet Memurları Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununa eklenen geçici 15. Maddesi ile yeni varlık barışı düzenlemesi yürürlüğe girmiş oldu.

Düzenleme, önceki varlık barışı uygulamaları ile temelde benzerlik gösterse de kademeli vergilendirme ve vergi incelemeleri uygulamaları gibi bazı önemli noktalarda farklılaşmaktadır.

VARLIK BARIŞI UYGULAMASI

Varlık barışı ile;

• Gerçek ve tüzel kişilerin yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının yurda getirilerek milli ekonomiye kazandırılması,

• Yurt içinde bulunan ancak gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazların vergi dairesine bildirilerek kanuni defter kayıtlarına alınabilmesi,

teşvik edilmiş ve amaçlanmıştır.

• Ayrıca ilk defa, gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmayanlara da, yurt içinde sahip oldukları varlıkları için bu Yeni Varlık Barışı düzenlemesinden yararlanma imkanı sağlanmaktadır.

 

Yurt Dışında Bulunan Varlıklar

Bu düzenlemeyle; 31.03.2023 tarihine kadar gerçek ve tüzel kişilerce,

yurt dışında bulunan

• para,

• döviz,

• altın,

• menkul kıymet ve,

• diğer sermaye piyasası araçlarını (Eurobond, Varant, Swap, Gayrimenkul Sertifikası vb.)

Türkiye'deki banka veya aracı kurumlara bildirilmesi, kendilerine bildirilen varlıklara ilişkin olarak bildirim sahiplerinden bildirilen varlıkların değeri üzerinden

-30 Eylül 2022 tarihine kadar yapılan bildirimler için yüzde 1,

-1 Ekim – 31 Aralık 2022 (bu tarih dahil) tarihleri arasında yapılan bildirimler için yüzde 2,

-1 Ocak – 31 Mart 2023 (bu tarih dahil) tarihine kadar yapılan bildirimler için yüzde 3,

oranında hesaplayacakları vergiyi peşin olarak tahsil edecekler.

Bankalar ve aracı kurumlar bu şekilde tahsil ettikleri vergiyi, bildirimi izleyen ayın onbeşinci günü akşamına kadar vergi sorumlusu sıfatıyla bir beyanname ile bağlı bulundukları vergi dairesine beyan ederek aynı sürede ödeyeceklerdir.

Yurt dışı varlık barışı kapsamında bildirilen varlıkların, Türkiye'deki banka ya da aracı kurumlarda açılan hesaplara transfer edildiği veya yurt dışından getirilerek bu hesaplara yatırıldığı tarihten itibaren bu hesaplarda en az bir yıl süreyle tutulması halinde vergi oranı yüzde 0 (sıfır) olacaktır. Bu durumda, bildirim esnasında alınan vergi, bildirim sahibinin ilgili vergi dairesine başvurusu üzerine kendisine iade edilecektir.

Yurt dışında bulunan ve bildirimi yapılan varlıkların bildirimin yapıldığı tarihten itibaren 3 ay içinde Türkiye’ye getirilmesi veya Türkiye'deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi gerekiyor.

Bildirildiği halde, bildirilen varlıkların, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye'ye getirilmemesi veya Türkiye'deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmemesi ile bildirilen veya beyan edilen tutarlara ilişkin tarh edilen vergilerin süresinde ödenmemesi hallerinde, varlık barışının sağladığı avantajlardan yararlanılamayacaktır. Tahakkuk eden verginin vadesinde ödenmemesi halinde, vergi aslı gecikme zammı ile birlikte 6183 sayılı Kanuna göre takip ve tahsil edilecektir. Bu şekilde tahsil edilmiş olan vergiler bildirim sahiplerine red ve iade edilmeyecektir.

Bu varlıklar, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve 05/07/2022 tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 31 Mart 2023 tarihine kadar kapatılmasında kullanılabilir. Bu durumda, defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye'ye getirilme şartı aranılmaksızın varlık barışından yararlanılabilecektir.

Ayrıca, 05/07/2022 tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan sermaye avanslarının, yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının yine 05/07/2022 tarihinden önce Türkiye'ye getirilmek suretiyle karşılanmış olması hâlinde, söz konusu avansların en geç 31 Mart 2023 tarihine kadar defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla varlık barışından yararlanılabilecektir.

Yurt İçinde Bulunan Varlıklar

Bu düzenlemeyle; 31.03.2023 tarihine kadar gerçek ve tüzel kişilerce,

Türkiye'de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan

• para,

• döviz,

• altın,

• menkul kıymet ,

• diğer sermaye piyasası araçları ve (Eurobond, Varant, Swap, Gayrimenkul Sertifikası vb.)

• taşınmazlarını (Arsa, Arazi, Bina, Haklar vb.)

vergi dairelerine beyan edilmesi gerekiyor.

Söz konusu bildiriminin, bağlı bulunulan vergi dairelerine yapılması gerekiyor. Vergi dairelerine beyan edilen varlıkların değeri üzerinden yüzde 3 oranında vergi tarh edilecek. Tarh edilen verginin, tarhiyatın yapıldığı ayı izleyen ayın sonuna kadar ödenmesi zorunludur.

Yurtiçi varlık barışı kapsamında beyan edilerek işletme kayıtlarına alınacak taşınmazların işletmeye devrine ilişkin tapuda yapılacak işlemlerden, tapu harcı alınmayacaktır. Önceki uygulamalarda, toplamda yüzde 4 tapu harcı alınmaktaydı. Bu çok önemli bir avantaj sağlamaktadır.

Ayrıca, bu taşınmazların varlık barışı kapsamında şirket ortağı gerçek kişiler tarafından işletmeye devirleri, gelir vergisi açısından elden çıkarma-satış olarak değerlendirilmeyecek ve değer artış kazancı yönünden vergilendirilmeyecektir. Bu belirleme de hem yerinde ve doğru olmakla birlikte önemli avantajın bir diğeridir.

Yurt Dışı ve Yurt İçi Varlıklara İlişkin Ortak Düzenlemeler

Yurtiçi ve dışı varlık barışı kapsamında bildirilen veya beyan edilen varlıklar Vergi Usul Kanunu uyarınca defter tutan mükellefler tarafından bildirim veya beyan tarihi itibarıyla kanuni defterlere kaydedilecektir. Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, bu şekilde kanuni defterlerine kaydettikleri kıymetler için pasifte özel fon hesabı açacaklar.

Serbest meslek kazanç defteri ile işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ise, söz konusu kıymetleri defterlerinde ayrıca göstereceklerdir.

Yeni düzenlemeye göre, bu fon hesabı bildirim veya beyan tarihinden itibaren iki yıl geçmedikçe işletmeden çekilemeyecek, sermayeye ilave dışında başka bir amaçla kullanılamayacak, işletmenin tasfiye edilmesi halinde ise vergilendirilmeyecektir.

Bu varlıklar dönem kazancının tespitinde dikkate alınmayacak ve bildirim veya beyan tarihinden itibaren iki yıl geçmesi koşuluyla vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmeden çekilebilecektir.

Önceki varlık barışı düzenlemelerinde yurt dışı varlık barışından yararlanmada mükellefiyet şartı aranmaz iken, yurtiçi varlık barışında mükellefiyet şartı aranıyordu. İlk defa bu yeni düzenleme ile, gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmayanlara yurtiçi varlık barışı düzenlemesinden yararlanma imkanı sağlanmış oldu. Bu yönüyle de çok önemli bir avantaj sağlanmış oldu. Örneğin gayrimenkulünün satış bedelini tapuda düşük gösterip, elden tahsil ettiği paraları şahsi kasasında muhafaza eden gerçek kişiler bu imkandan yararlanabilecek.

Gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmayanlar, beyan dışındaki diğer şartlar aranmaksızın varlık barışı düzenlemesinden yararlanabilecekler. Ancak, bunlar tarafından taşınmaz dışındaki varlıklarını en geç beyan tarihi itibarıyla banka veya aracı kurumlara yatırılmak suretiyle tevsik edilmesi zorunlu bulunmaktadır.

Varlık barışı kapsamında bildirilen veya beyan edilen varlıklara isabet eden tutarlara ilişkin hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılamayacak. Diğer nedenlerle (amortisman oranı veya usullerinin yanlış uygulanması, vergiye tabi kazancın hesabında giderlerde hata bulunması, bildirim veya beyanlara konu edilen tutardan daha yüksek tutarda kayıt dışı hasılat elde edildiğine yönelik emarelere rastlanılması gibi) başlayan vergi incelemeleri ile takdir komisyonu kararları sonucu bulunan matrah farkının varlık barışı kapsamında bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle ortaya çıktığının tespiti ve bildirilen veya beyan edilen varlık tutarının, bulunan matrah farkına eşit ya da fazla olması durumunda matrah farkına ilişkin tarhiyat yapılmayacak.

Bulunan matrah farkının, bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle ortaya çıktığının tespitine rağmen söz konusu varlık tutarlarından büyük olması durumunda sadece aradaki fark tutar üzerinden vergi tarhiyatı yapılacak. Vergi incelemesi veya takdir komisyonu kararları sonucunda bildirim veya beyana konu edilen varlıklar dışındaki nedenlerle matrah farkı tespit edilmesi durumunda, varlık barışı kapsamında bildirilen veya beyan edilen tutarlar, bulunan matrah farkından mahsup edilmeksizin tarhiyat yapılacaktır.

Örneğin, ZY A.Ş.’nin varlık barışı kapsamında bağlı bulunduğu vergi dairesine 900 bin Türk Lirası beyanda bulunduğunu, ancak sonraki dönemlerde kurumlar vergisi beyannamelerindeki indirimlerin doğru hesaplanıp hesaplanmadığına yönelik yapılan risk analizi çalışmalarında riskli bulunarak incelemeye sevk edildiğini, inceleme sonucunda mükellef hakkında riskli hususa yönelik bulunan matrah farkının yanı sıra 550 bin Türk Lirasının kayıtlara alınmayan satışlardan kaynaklandığının tespit edildiğini, şirketin bu farkın vergi dairesine beyanda bulunduğu tutara ilişkin olduğunu ifade ettiğini varsayalım. Buna göre beyan edilen varlık tutarının, bulunan matrah farkından fazla olması nedeniyle kayıtlara alınmayan satışlar nedeniyle anılan mükellef hakkında vergi inceleme raporu düzenlenmemesi gerekmektedir.

Ancak vergi incelemesi veya takdir komisyonu kararları sonucunda bildirim veya beyana konu edilen varlıklar dışındaki nedenlerle matrah farkı tespit edilmesi durumunda, bu madde kapsamında bildirilen veya beyan edilen tutarlar, bulunan matrah farkından mahsup edilmeksizin tarhiyat yapılacaktır.

Varlık barışı kapsamında bildirim ve beyana konu edilen varlıklarla ilgili olarak ödenecek vergiler, hiçbir suretle gider yazılamayacak ve başka bir vergiden mahsup edilemeyecek.

Ayrıca, bildirim ve beyana konu edilen varlıklarla ilgili olarak Vergi Usul Kanununun amortismanlara ilişkin hükümleri uygulanmayacak, bu varlıkların elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelir veya kurumlar vergisi açısından gider veya indirim olarak kabul edilmeyecek.

Bildirim ve beyan süresi sona erdikten sonra varlık barışı bildirim veya beyanlarına ilişkin olarak düzeltme yapılamayacak.

Yeni varlık barışı uygulaması yeni bir kanuni düzenleme olmaz ise 31 Mart 2023 tarihinde sona erecektir.

HAS SÖZ

Fikir sahibi olmaya, mal sahibi olmaktan ziyade lüzum göreceğimiz gün, hakiki zenginliğin sırrını bulacağız. ( Peyami Safa)

(Kaynak: Hasan Eraslan / Süper Haber | 06.07.2022)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.