Zorunluda Yok, İsteğe Bağlı Olanda Var

Evet, çok haklısınız, aslında bunun tam tersinin olması lazım. Ancak, ister inanın ister inanmayın şu an uygulamada böyle bir kaotik durum söz konusu. Bunu fark eden çok sayıda iş insanı ve meslek mensubu bu farklılığın nedenini sorgulamaya ve araştırmaya başladı.

Bu konuda bize de yansıyan çok sayıda e-posta ve mesaj var!

Konu tam olarak ne ile ilgili?

Daha fazla merak ettirmeyelim, konu, kısmi ve isteğe bağlı tam KDV tevkifatından doğan KDV iadelerinde tevkif edilen KDV’nin alıcılar tarafından vergi dairesine ödenmiş olma şartı ile ilgili.

Bu konuda herkesin kafası bir hayli karışık, farklı görüşler de var!

KDV tevkifatı ne demek?

KDV tevkifatı, Maliye’nin, vergi alacağını güvence altına almak amacıyla mal veya hizmet bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin, teslim veya hizmeti yapanlar tarafından değil de, bu işlemlere muhatap olanlar tarafından kısmen veya tamamen vergi sorumlusu sıfatıyla beyan edilip ödenmesini zorunlu tuttuğu bir uygulama.

KDV tevkifat uygulaması, tam ve kısmi olmak üzere iki şekilde uygulanıyor.

Tam tevkifatta, mal ve hizmet bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin tamamı (yüzde 100’ü) alıcılar tarafından beyan edilip ödenirken, kısmi tevkifatta, hesaplanan KDV’nin Maliye tarafından belirlenen kısmı (örneğin hesaplanan KDV’nin 2/10, 3/10, 5/10’u gibi) alıcılar tarafından, diğer kısmı ise satıcılar tarafından beyan edilip ödeniyor (Tam ve kısmi KDV tevkifatına tabi işlemler için bkz. KDVK. Mad. 9/1, KDV Genel Uygulama Tebliği (I/C-2)).

KDV tevkifatı zorunlu bir uygulama!

Tam veya kısmi KDV tevkifatı kapsamına alınan işlemlerde, hesaplanan KDV’nin Maliye tarafından belirlenen kısmının alıcılar tarafından tevkif edilmesi zorunlu bulunuyor. Bu uygulamada herhangi bir ihtiyarilik söz konusu değil. Bunun yanısıra, Maliye tarafından tam veya kısmi tevkifat kapsamına alınmayan işlemlerde alıcılar tarafından KDV tevkifatı yapılması mümkün bulunmuyor.

KDV iadesi tam tevkifatta yok, kısmi tevkifatta var!

Tam KDV tevkifatı kapsamına giren işlemlerde KDV iadesi söz konusu değil. Çünkü, tam tevkifat uygulaması genellikle KDV mükellefiyeti bulunmayan kişi ve işlemlerle ilgili. 

Kısmi tevkifatta ise, satıcının KDV indirim hakkı kısıtlandığından, KDV tevkifat tutarını geçmemek şartıyla indirilecek KDV tutarının indirim hakkı kısıtlanan tutar (tevkif edilen KDV tutarı) kadarlık kısmı iade edilebiliyor. İade olarak talep edilen tutar, işlemin bünyesine giren KDV değil, tevkif edilen KDV esas alınarak belirleniyor. İadesi istenilen KDV, hiçbir surette tevkifata tabi tutulan KDV’den fazla olamıyor.

Maliye’nin Kısmi Tevkifat KDV iadesinde ödeme şartı düzenlemesi yargıdan döndü!

Maliye, kısmi tevkifat uygulamasından doğan KDV iadelerinde, daha önce alıcıların tevkif ettikleri KDV’yi beyan etmiş olmalarını yeterli bulurken, 1 Mart 2021 tarihinden itibaren alıcılar tarafından tevkif edilen KDV’nin vergi dairesine ödenmiş olması şartını getirdi (35 Seri No.lu KDV Tebliği). Ödeme şartı nedeniyle tevkifat KDV iadesi reddedilen bir mükellef, bu düzenlemenin iptali için dava açtı. Uzun bir yargılama süreci sonucunda Danıştay 4. Dairesi tarafından verilen 01/02/2022 tarih ve Esas No:2021/2647 sayılı Karar ile, yukarıda belirtilen düzenlemenin yürütmesi durduruldu. Maliye’nin bu karara karşı yaptığı itirazın Danıştay VDDK tarafından reddedilmesi üzerine de, Danıştay 4. Dairesi’nin YD kararı kesinleşti, söz konusu düzenlemenin yürütmesi durdu (Danıştay VDDK’nın 23.03.2022 tarihli ve İtiraz No: 2022/3 sayılı Kararı). 

Kısmi Tevkifat KDV iadesinde şu an ödeme şartı yok!

Maliye, Danıştay 4. Dairesi’nin YD kararının kesinleşmesi sonrasında bir Genel Yazı hazırlayarak, 13 Mayıs 2022 tarihinde tüm teşkilatına gönderdi. Söz konusu Genel Yazıda; tevkifat uygulamasından kaynaklanan KDV iadelerinde, alıcılar tarafından 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilen ve tahakkuk ettirilen KDV'nin ödenmiş olması şartının aranılmayacağını açıkladı (GİB’in 13 Mayıs 2022 tarihli ve E-64994458-130[5509-815]-63230 sayılı Genel Yazısı).

Dolayısıyla, kısmi tevkifat uygulamasından kaynaklanan KDV iadelerinde şu an itibariyle alıcılar tarafından 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilen ve tahakkuk ettirilen KDV'nin ödenmiş olması şartı aranılmıyor.

Maliye, talep üzerine isteğe bağlı tevkifat uygulaması getirdi!

Evet, tevkifat denilince akla gelen ilk şey, yukarıda da ifade edildiği üzere zorunlu olması! Vergi uygulamalarında 41 Seri No.lu KDV Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ’e kadar isteğe bağlı tevkifat şeklinde hiçbir düzenleme yapılmadı ve uygulanmadı. Söz konusu Tebliğ ile, sahadan gelen talepler de dikkate alınarak, ilk defa “isteğe bağlı tam KDV tevkifatı” adıyla yeni bir düzenleme yapıldı ve uygulamaya konuldu.

İsteğe bağlı tam tevkifat için yazılı sözleşme yapılması zorunlu

İsteğe bağlı tam tevkifat uygulamasından yararlanılabilmesi için, mükelleflerin mal ve hizmet satın aldıkları mükelleflerle yazılı bir sözleşme düzenleyerek, belirlenmiş işlemlere ilişkin alımlarında hesaplanan KDV’nin tamamını (yüzde 100’ünü) sorumlu sıfatıyla bağlı bulundukları vergi dairelerine beyan ederek ödemeleri gerekiyor. Bu sözleşmenin 1 yıllık olması ve sözleşmenin bir örneği ile bu kapsamda işlem yapacak satıcı mükelleflerin bilgilerinin (adı soyadı/unvanı, vergi dairesi, vergi kimlik numarası, sözleşme uygulama dönemi), işleme ilişkin KDV beyannamesinin verilmesinden önce İnternet Vergi Dairesindeki “Beyanname İşlemleri” bölümünde yer alan “İsteğe Bağlı Tam Tevkifat Sözleşmeleri Bilgi Girişi” menüsüne girilerek bildirilmesi gerekiyor.

İsteğe bağlı tam tevkifat hangi işlemler için geçerli? 

İsteğe bağlı tam KDV tevkifatı uygulamasının kapsamı, kısmi KDV tevkifatının kapsamı ile hemen hemen aynı.  

İsteğe bağlı tam KDV tevkifatı uygulanacak hizmet ifaları

Yapım ı̇şleri ile bu ı̇şlerle birlikte ı̇fa edilen mühendislik-mimarlık ve etüt- proje hizmetleri; etüt, plan-proje, danışmanlık, denetim ve benzeri hizmetler; makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tadil, bakım ve onarım hizmetleri, yemek servis ve organizasyon hizmetleri, işgücü temin hizmetleri, yapı denetim hizmetleri; fason olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon ı̇şleri, çanta ve ayakkabı dikim ı̇şleri ve bu ı̇şlere aracılık hizmetleri, fason ı̇şlerle ı̇lgili aracılık hizmetleri, turistik mağazalara verilen müşteri bulma/götürme hizmetleri, spor kulüplerinin yayın, reklâm ve ı̇sim hakkı gelirlerine konu ı̇şlemleri, temizlik, çevre ve bahçe bakım hizmetleri, taşımacılık hizmetleri, her türlü baskı ve basım hizmetleri, kamu özel ı̇şbirliği modeli ile yaptırılan sağlık tesislerine ı̇lişkin ı̇şletme döneminde sunulan hizmetler, ticari reklam hizmetleri.

İsteğe bağlı tam KDV tevkifatı uygulanacak mal teslimleri 

Külçe metal teslimleri, bakır, çinko, alüminyum ve kurşun ürünlerinin teslimi, istisnadan vazgeçenlerin metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve atık teslimleri, metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve atıkları ile konfeksiyon kırpıntılarından elde edilen hammadde teslimi, pamuk, tiftik, yün ve yapağı ile ham post ve deri teslimleri, ağaç ve orman ürünleri teslimi, demir-çelik ürünlerinin teslimi.

İsteğe bağlı tam KDV tevkifatında da satıcıya KDV iadesi var!

İsteğe bağlı tam tevkifata tabi tutulan KDV ile sınırlı olmak üzere, satıcıya KDV iadesi yapılabiliyor.

İsteğe bağlı tevkifat KDV iadesinde ödeme şartı var!

İsteğe bağlı tam tevkifat KDV iadelerinde, alıcılar tarafından 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilen ve tahakkuk ettirilen KDV’nin ödenmiş olma şartı var ve Maliye tarafından da aranılıyor (41 No.lu KDV Tebliği).

Ödeme şartı zorunlu kısmi tevkifat iadesinde yok, isteğe bağlı tevkifat iadesinde var!

Yukarıda da ifade edildiği üzere, Danıştay, Maliye’nin 35 Seri No.lu KDV Tebliği ile yaptığı düzenlemenin yürütmesini durdurduğundan, kısmi tevkifat uygulamasından kaynaklanan KDV iadelerinde, alıcılar tarafından 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilen ve tahakkuk ettirilen KDV'nin ödenmiş olma şartı artık aranılmıyor.

Ancak, isteğe bağlı tam tevkifat uygulamasından doğan iadelerde, alıcılar tarafından 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilen ve tahakkuk ettirilen KDV’nin ödenmiş olma şartı aranılıyor. 41 Seri No.lu Tebliğ ile getirilen bu uygulama için herhangi bir iptal veya YD kararı bulunmadığından, ödeme şartı bu iadeler için devam ediyor.

Peki, Danıştay’ın söz konusu YD kararı bu iadeler için de uygulanamaz mı?

Danıştay’ın söz konusu kararı, 35 Seri No.lu KDV Tebliği ile yapılan düzenlemeye ilişkin olduğundan, prensip olarak bu kararın 41 Seri No.lu Tebliğ ile getirilen düzenlemeden kaynaklanan KDV iadeleri için uygulanması söz konusu değil. Kaldı ki, bu konuda Maliye’de bizimle aynı görüşte olup, aksi görüşte olsa, 41 No.lu Tebliğde, isteğe bağlı tam tevkifat uygulamasından doğan KDV iadelerinde ödeme şartının aranılmayacağını belirtirdi.

Demir-Çelik Ürünlerinde tevkifattan kaynaklanan KDV iadesinde ödeme şartı var mı?

Hayır, demir - çelik ürünlerine getirilen kısmi KDV tevkifatından doğan KDV iadelerinde, alıcılar tarafından 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilen ve tahakkuk ettirilen KDV’nin ödenmiş olma şartı aranılmayacak. Çünkü, bu tevkifattan doğan KDV iadeleri, kısmi tevkifattan doğan KDV iadeleri için belirlenmiş genel uygulamaya tabi olduğundan ve söz konusu iadelerde ödeme şartı aranılmasına ilişkin düzenlemenin yürütmesi Danıştay tarafından durdurulduğundan, demir - çelik ürünlerine getirilen kısmi KDV tevkifatından doğan KDV iadelerinde de, ödeme şartı aranılmaması gerekiyor.

Yani, ödeme şartı, bu iadeler için de geçerli değil.

Sonuç olarak;

İsteğe bağlı tam tevkifat uygulamasından doğan KDV iadelerinde, alıcılar tarafından tevkif edilerek, 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilen KDV’nin vergi dairesine ödenmiş olma şartı aranılıyor. Ancak, kısmi tevkifat KDV iadelerinde, Danıştay tarafından verilen yürütmeyi durdurma kararı gereği anılan ödeme şartı aranılmıyor.

Bu teknik olarak bir çelişki gibi görünse de, maalesef sistematiğe uygun.

(Kaynak: Abdullah Tolu / Dünya Gazetesi | 27.06.2022)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.