Maliye, kredi kartıyla yapılan satışları yakın takibe alıyor / Ahmet Yavuz

Bunu yaparken bazen vergi kaçırmaya çalışır, bazen de vergiden kaçınır. Mükellefler, kaçıracakları vergi miktarı ile yakalanma ihtimalleri ve yakalanmaları halinde alacakları cezanın büyüklüğünü kıyaslar ve ona göre bu riske girip girmemeye karar verirler. Eğer ödenecek vergi yüksek ve yakalanma ihtimali veya yakalanma halinde kesilecek ceza düşükse bu riski göze alırlar. Aksine denetimler yoğun, yakalanma halinde uygulanacak ceza ağır ve ödenecek vergi de çok yüksek değilse vergi kaçırma riskine girmezler. Bu yüzden ülkelerin vergi oranlarını aşağı çekmeleri ve düşük de olsa ödenmesi gereken vergilerin takibini sıkı yapmaları önerilir. Ülkemizde de son zamanlarda birçok vergi oranının düşürüldüğüne şahit olduk. Bunların başında birçok üründe KDV ile Kurumlar Vergisi'nin indirilmesi geliyor. Oranlar aşağı çekildiği halde vergi gelirlerinin arttığına şahit oluyoruz. Şüphesiz bunda indirilen vergi oranları kadar Maliye'nin sıkı takibi de etkili. Denetim uygulaması aralıklarla her sektöre uygulanıyor.

Beyannameleri doldururken dikkat

Buna ilave olarak mükelleflere getirilen bilgi verme mecburiyeti sayesinde toplanan bilgiler veri merkezinde işlenerek uyumsuz ve riskli sektörler tespit ediliyor. Mükelleflerin alış satışları form Ba-Bs ile takip ediliyor, beyannameler ve eklerindeki tablolar daha fonksiyonel düzenleniyor. Formlardaki ve beyannamelerdeki her bir tablonun ve her bir satırın ayrı bir anlamı var. Kurumlardan alınan bilgiler işlendikten ve çapraz kontrollere tabi tutulduktan sonra veriler arasında uyumsuzluğa rastlanırsa incelemeye sevk ediliyor. Bu yüzden form ve beyannameler düzenlenirken azami dikkat göstermek şart.

Bu hususlarla ilgili olarak Gelir İdaresi bir duyuruda bulundu. Duyuruda, bankalar ve kredi kartı okuma makinesi (POS makinesi ve imprinter cihazı) veren kurumların, bu cihazlarla yapılan satışları (sanal POS, kredi kartı, banka kartı-debit ve imprinter cihazı ile yapılan) günlük satış bazında aylık dönemler halinde Maliye'ye bildirdikleri ifade ediliyor. Duyuruda bankalardan alınan bu bilgilerde yer alan POS cihazıyla yapılan satışlar ile mükelleflerin beyanlarının karşılaştırıldığı, bilgiler arasında uyumsuzluk tespit edilen mükellefler hakkında denetimler yapıldığı ve denetimlerin bundan böyle aylık dönemler halinde daha sık yapılacağı ifade ediliyor. Denetimlerde inceleme listesine girmemek için beyannamelerin dikkatli doldurulması gerekiyor. Özellikle KDV beyannameleri doldurulurken her satırın dikkatle doldurulması şart. Mesela beyannamede 45 No'lu satır kredi kartlarıyla tahsil edilen teslim ve hizmet bedellerine mahsustur. Bu satıra yazılan rakamlar ile bankalardan alınan bilgilerde mükellefe ait rakamlar karşılaştırılarak kredi kartı ile satıldığı halde beyan edilmeyen kazançlar yakalanmaya çalışılıyor. Buna meydan vermemek için POS cihazları ile yapılan satışların KDV dâhil tutarları muhakkak beyannamedeki 45 No'lu satıra yazılmalı. Bazı mükellefler tüm hasılatı kümülatif olarak matrah kısmına yazmakla yetinerek kredi kartlı satış bilgilerine ait satırı boş bırakıyor. Böyle bir ihmal, o mükelleflere gereksiz yere incelemeye gitmelerine ve hem inceleme birimlerine hem kendilerine hem de mali müşavirlerine ekstradan bir iş yüküne sebep olabilir. Ayrıca bu hususla ilgili bir fark bulunmasa bile diğer açılardan da incelenecekleri için vergi cezası ile karşı karşıya kalabilirler.

Kredi kartlarıyla yapılan satışlar ile beyanlar arasında uyumsuzluğa en çok taksitli yapılan satışlar sebep oluyor. Taksitli satışta tüm taksitlerin o ay itibarıyla 45 No'lu satıra mal ve hizmet satış bedeli olarak beyan edilmesi gerekiyor. Çünkü bankalar Maliye'ye taksitlerin tümünü POS cihazında işlem yapılan ayda bildiriyor. Mükelleflerin, kredi kartı ile yaptıkları satışlar ile bunlara ilişkin düzenledikleri satış belgeleri arasında dönem kaymaları ve tutar uyumsuzluklarına mahal vermemek için POS cihazlarının gün sonlarında gün sonu raporunu alması gerekiyor. Gelir İdaresi, mükelleflerin, kart ile yaptıkları satışlar ile bunlara ilişkin düzenledikleri satış belgeleri arasında dönem kaymaları ve tutar uyumsuzluklarının oluşmasını engellemek istiyor. Oluşabilecek sıkıntıların önüne geçmek amacıyla, KDV beyannamelerini doldururken kredi kartı satış (POS) cihazları ile gerçekleştirdikleri ilgili döneme ait gün sonu işlemleri yapılmış satışlarını, aylık olarak banka ve üye işyeri bazında www.gelirler.gov.tr adresli sitede İnternet Vergi Dairesindeki Pos Bilgileri menüsünden sorgulamalarına imkân sağlamaya başladı. Bu sayede mükellefler beyanname vermeden önce bankalardan gelen bilgilerde kredi kartı satış tutarlarını öğrenebilecek ve kendi beyanları ile karşılaştırıp hataları düzeltme yoluna gidebilecek.

Ayrıca bazı mükellefler, POS cihazlarını kendileri veya başkaları için kredi temin etme aracı olarak kullanabiliyor. İncelemelerde mükellefler mal tesliminde bulunmadıklarını, sadece nakit sıkıntısından dolayı böyle bir işlemde bulunduklarını ifade etseler bile bunu ispat etmek zorunda kalacak. Bunu defter ve belgeler üzerinde ispatlayamazlarsa sıkıntıya düşebilirler. Ayrıca sadece mal ve hizmet satışında kullanılmak üzere verilen bu cihazların amaçları dışında kullanılması, bankalarla yapılan sözleşmelerin iptal edilmesine ve bu cihazların alınmasına sebep olabilir.

Mali müşavirlerin eli de taşın altında

Aslında bu uyarıları mükelleflerden çok mali müşavirlerin dikkate alması gerekiyor. Çünkü ekseriyetle beyannameler mali müşavirler tarafından dolduruluyor. Bu arada Gelir İdaresi yeni bir tebliğ ile elektronik beyannamede mali müşavirleri müteselsil sorumlu tutacağını deklare etti. Yapılan yeni düzenlemeye göre mali müşavirler, mükelleflerin beyannamelerinde yer alan bilgilerin, defter kayıtlarına ve bu kayıtların dayanağını teşkil eden belgelere uygun olmamasından dolayı ortaya çıkacak vergi zıyaı ve buna bağlı olarak salınacak vergi, kesilecek ceza ve hesaplanacak faizlerin ödenmesinden mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olacak. Aracılık hizmeti alan mükellefler de, beyannameye yansıması gereken her türlü bilgiyi aracılık hizmeti veren mali müşavirlere, tam ve doğru olarak sunmak zorunda.