Otomatik Tescil Kayıt Dışı İstihdamı Tetiklememeli

2021/Mayıs ayında şirket kuruluşumuzu yaptık. Şirket kuruluşu sonrasında SGK’da şirketimiz adına 2021/Mayıs itibariyle bir dosya açılmış, ama şimdiye kadar hiç sigortalı bildirmedik. SGK’nın denetim memurları 18/3/2022 de yaptıkları denetimde 15/3/2022 tarihinden itibaren 3 sigortalı çalışıyor diye tutanak düzenledi. Dosyanın tescil tarihini 15/3/2022 olarak değiştirebilir miyiz? Değişiklik yapılırsa ceza keserler mi? Ahmet K.

10/3/2018 tarihli ve 7099 sayılı Kanunla 5510 sayılı Kanununun 11/3. fıkrası “Şirket kuruluşunun ticaret sicili memurluklarına bildirilmesi halinde yapılan bu bildirim Kuruma yapılmış sayılır ve ilgililerce ayrıca işyeri bildirgesi düzenlenmez.” şeklinde değiştirilmiştir.

Yapılan bu değişiklik sonrası Ticaret Sicil Memurluklarınca 10/3/2018 tarihinden itibaren tescil edilen her şirket adına sigortalı çalıştırsın veya çalıştırmasın SGK’da işyeri dosyası tescil edilmektedir.

SGK tarafından yapılan bu tescilde Ticaret Sicil Memurluğuna sigortalı çalıştırmaya başlanılacak tarih beyan edilmemiş ise SGK nezdinde açılan işyeri dosyasının tescil tarihi, şirketin Ticaret Sicil Müdürlüğünce tescil edildiği tarih olarak kabul edilmektedir.

Daha sonra sigortalı çalıştırmaya başlanması halinde ise işverence SGK’ya yapılacak müracaat üzerine otomatik tescil edilen işyeri dosyasının tescil tarihi sigortalı çalıştırmaya başlanılan tarih olarak güncellenmektedir. Nitekim, 2020/20 sayılı Genelgede “Sigortalı çalıştırılmasa dahi otomatik tescil yapılan işyerinde daha sonra işveren tarafından sigortalı çalıştırılmaya başlanılması halinde işyerinin kanun kapsamına alınış tarihi sigortalı çalıştırılmaya başlanılan tarih esas alınarak güncellenecektir. Ancak bu durumda işyeri bildirgesi istenilmeyecek ve işyeri bildirgesinin verilmemesinden dolayı 5510 sayılı Kanunun 102'nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca idari para cezası uygulanmayacaktır.” şeklinde açıklama yapılmıştır.

Genelgede, otomatik tescil edilen işyerinin tescil tarihinin güncellenmesine yönelik başvurunun en geç sigortalı çalıştırmaya başlanılacak tarihte yapılmasına yönelik bir açıklama bulunmadığından, sigortalı çalıştırmaya başlanılan tarihten sonra bile olsa, bir dilekçe ile başvurduğunuzda işyeri dosyanızın tescil tarihi güncellenmektedir.

Bu manada şirket kuruluşunuzun gerçekleştirildiği 2021/Mayıs itibariyle SGK nezdinde tescil edilmiş işyeri dosyasının tescil tarihinin 15/3/2022 olarak güncellenmesini talep ederseniz, işyeri dosyanızın tescil tarihi 15/3/2022 tarihine getirilecektir.

Bu durumda da 5510/8.1-b bendinde yer alan “sigortalı işe giriş bildirgesinin ilk defa sigortalı çalıştırmaya başlanılan tarihten itibaren bir ay içinde çalışmaya başlayan sigortalılar için, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren en geç söz konusu bir aylık sürenin dolduğu tarihe kadar verilmesi halinde süresi içinde verilmiş sayılır” hükmü doğrultusunda 15/3/2022 tarihinde çalışmaya başladığı tespit edilen 3 sigortalıya ilişkin işe giriş bildirgesini 15/4/2022 tarihine kadar vermeniz halinde herhangi bir ceza ile karşılaşmanız söz konusu olmayacaktır.

Ne var ki, uygulamanın kayıt dışı istihdama neden olduğu da aşikardır. O açıdan ikincil mevzuatta, otomatik tescil edilen işyeri dosyalarının tescil tarihlerinin güncellenmesi amacıyla yapılacak başvurunun, en geç sigortalı çalıştırmaya başlanılacak tarihte yapılmış olması yönünde bir şartın aranılması yerinde olacaktır.

HİZMET TESPİT DAVASINI KAYBEDEN İŞVERENİN YARARLANDIĞI TEŞVİKLER GERİ ALINIR MI?

SGK prim teşviklerinden yararlanıyoruz. Bir işçi için mahkemece 2015/Mayıs ila 2017/Nisan aylarına yönelik hizmet tespiti yapıldı. Bu aylarda yararlandığımız teşvikler geri alınır mı? Fatma N.

Gerek denetim ve kontrolle görevli memurlarca düzenlenen raporlara istinaden, gerekse hizmet tespit davalarına istinaden çalıştıkları sürelere ilişkin prim günleri ve kazançları Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmediği tespit edilen sigortalılar için geriye yönelik hizmet girişi yapılmaktadır.

Geriye yönelik yapılan bu hizmet girişleri sonrasında ayrıca prim borcu ve idari para cezası tahakkuk ettirilse bile evvelce yararlanılmış prim teşviklerinden usule uygun yararlanılmış kabul edilmektedir.

Ancak hizmet tespitinin yapıldığı süreler, asgari ücret desteğinin uygulandığı 2016 ila 2021 yılları arasında gerçeklemiş ise sigortalı hizmetlerinin bildirilmediği yıllara ilişkin asgari ücret desteklerinin tamamı gecikme zammıyla birlikte geri alınmaktadır.

Dolayısıyla hizmet tespit davası sonrası 2015/Mayıs ila 2017/Nisan ayları arasında yararlandığınız prim teşvikleriniz geriye alınmayacak olsa da, 2016 ve 2017 yıllarında yararlandığınız asgari ücret desteklerini gecikme zammıyla birlikte ödemeniz gerekecektir.

Diğer taraftan 5510/ Ek-14. maddeye göre hizmet tespit davası sonrası kayıt dışı sigortalı çalıştırıldığının tespit edilmiş olması nedeniyle mahkeme kararının kesinleştiği tarihi izleyen ayda 05510 - 06486 - 25510/16322/26322 - 06111 - 06645 - 17103/27103 - 03294 - 07319 kanun numaralı prim teşviklerinden bir ay süreyle yararlanılması mümkün olamayacaktır. İlk tespit tarihinden itibaren üç yıl içinde tekrar eden ve yasaklama kapsamına giren her bir tespit için ise söz konusu teşviklerden bu defa bir yıl süreyle yararlanılamayacaktır.

(Kaynak: Eyüp Sabri Demirci / Karar.com | 08.04.2022)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.