Ülkemizde yaklaşık 28 milyon konut olduğu dikkate alındığında; “kira” kavramı ile tanışmayan insan yoktur. Mart ayında beyanname vermesi gereken ve sadece gayrimenkul sermaye iradından dolayı vergi mükellefi olan kişi sayısının 31.12.2021 tarihi itibarıyla 2 milyon 107 bin 353 olduğunu dikkate aldığımızda; kira geliri elde edenlerin sayısının oldukça fazla olduğunu tespit edebiliriz.
– 2021 yılı içerisinde tahsil etmiş olduğunuz toplam mesken kira geliri 7.000 TL üzerinde ise, beyanname vermek zorundasınız.
– Kira bedelinin hiç olmaması veya düşük olması halinde; “emsal kira bedeli” esas alınır.
– 2021 yılı için istisna tutarı 7.000 TL'dir. Bu istisnadan sadece mesken kira geliri elde edenler faydalanabilir. Mesken kirası elde edip, beyan vermeyen veya eksik beyan edenler 7.000 TL'lik istisnadan yararlanamazlar.
– 2021 yılı içerisinde 7.000 TL üzeri mesken kira gelirinizin yanında, beyanı gerekip gerekmediğine bakılmaksızın ayrı ayrı veya birlikte elde ettiğiniz ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarınızın gayri safi tutarları toplamının 190.000 TL'yi geçmesi halinde, 7.000 TL'lik mesken istisnasından yararlanamazsınız.
– Bu istisna sadece tek mesken için uygulanacak olup, birden fazla mesken kirası elde edenler için, istisna kira gelirleri toplamına bir defa uygulanacaktır.
– Bir konuta birden fazla kişinin ortak olması halinde ise; bu konuttan elde edilen kira geliri için, her bir ortak söz konusu istisnadan ayrı ayrı yararlanabilir.
– Sadece mesken kira geliri elde etse bile; ticari, zirai veya mesleki kazancından dolayı mükellefiyeti bulunanlar istisnadan faydalanamayacakları gibi, hazır beyan sisteminden de faydalanamazlar.
– Mesken kirası elde edenler; götürü veya gerçek gider yöntemini seçebilirler. Fakat götürü gider yöntemini seçen mükellefler, 2 yıl geçmedikçe gerçek gider yöntemine geçemezler.
– Götürü gider yöntemini seçenlerin mesken kira gelirinden 7.000 TL istisna düşüldükten sonra, %15 oranında indirim uygulanır.
– Gerçek gider yöntemini seçenler, sahibi bulunduğu konutu kiraya verip, kendisi de kirada oturuyorsa 2021 yılı içinde ödediği kira tutarını gider olarak yazabilecektir.
– Gerçek gider yöntemini seçenler, kiraya verdikleri mesken için yapılan borç ödemelerinin sadece faiz kısmını gider olarak yazabilirler.
– Gerçek gider yöntemini seçenler, sadece mesken olarak kiraya verilen gayrimenkulleri için elde ediliş tarihinden itibaren 5 yıl boyunca iktisap bedelinin %5'ini gider olarak gösterebilirler.
– Gerçek gider yöntemini seçen mükellefler yaptıkları giderlerle ilgili belgeleri 5 yıl boyunca saklamak ve istendiğinde ibraz etmek zorundadırlar.
Kendinize ait meskeni 2021 yılında kiraya verip, 2022 ve 2023 yıllarına ait kiraları peşin tahsil etmiş iseniz; burada tahsil etmiş olduğunuz kiraların tamamını 2021 yılının kira geliri olarak değil, ilgili oldukları yıllarda yani 2022 yılına ait kira gelirini 2022 beyanında ve 2023 yılına ait kira gelirini ise 2023 yılı beyannamesinde beyan etmek gerekmektedir.
Gayrimenkul sermaye iradlarında “tahsil” esası caridir. Dolayısıyla sadece tahsil edilen tutar, gelir vergisi matrahına esas olur. Örneğin; 2021 yılının 1 Şubat'ında aylık 20.000 TL'ye kiraya verdiğiniz mesken ile ilgili olarak kiracı sadece 2 aylık kirayı ödemiş ve diğerlerini ödememiş ise; 2022 yılının Mart ayında vereceğimiz beyannamede sadece tahsil edilen 40.000 TL'yi beyan etmemiz gerekmektedir.
Uygulama örneği: Mükellef (Y), üç dairesini konut olarak kiraya vermesi sonucu yıllık 35.000 TL, 40.000 TL ve 25.000 TL kira geliri elde etmiştir. Beyana tabi başka geliri olmayan mükellef, götürü gider yöntemini seçmiştir. Mükellefin gelir vergisi aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.
Mükellefin, 2021 yılında kiraya verdiği üç konuttan elde ettiği toplam kira geliri:
35.000 + 40.000 + 25.000 = 100.000 TL'dir. Birden fazla konuttan kira geliri elde edilmesi halinde, istisna kira gelirleri toplamına bir defa uygulanacaktır.
Gayrimenkul sermaye iradlarında mal ve hakların kira bedelleri, emsal kira bedelinden düşük olamaz. Bina ve arazide emsal kira bedeli, emlak vergisine esas alınan değerin %5'idir.
YARIN: GERÇEK GİDER YÖNTEMİNDE İNDİRİLECEK GİDERLER
(Kaynak: Nedim Türkmen / Sözcü Gazetesi | 01.03.2022)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.