Teknoloji İhracatı İçin Her Şey Tamam!

İktidar, son 3 ayda ihracata dayalı büyüme modeli kapsamında Çin'i örnek aldığımızı ilan etmişti. Çin'in ihracat rakamları incelendiğinde, toplam ihracatının %30'unun teknoloji ihracatı olduğunun farkına varıldı. Böylece çok iddialı bir rol model seçtiğimiz anlaşıldı.

Türkiye'nin toplam ihracatının içindeki teknoloji ihracatının payı %2.7-%3 aralığında değişiyor. Yüksek teknoloji ihracatı, katma değerli ürünler içerdiği için ihracat işlemleri ciddi kârla sonuçlanıyor. Türkiye'nin ihracatı son yıllarda rakamsal olarak artmakla birlikte, kârlılık çok sınırlı kalmakta ve ihraç ettiğimiz ürünlerin birim fiyatları da 1 dolarlar seviyesinde gerçekleşmektedir. Ülkemizin teknoloji ihraç eder duruma gelmesi için, birçok düzenlemeler yapıldı. Bugün sizlere son 1 yılda yapılan düzenlemeleri kısaca özetleyeceğim.

TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİNİN PERFORMANSI

Teknoloji Geliştirme Bölgeleri; üniversiteler, araştırma kurum ve kuruluşları ile üretim sektörlerinin işbirliği sağlanarak, ülke sanayiinin uluslararası rekabet edebilir ve ihracata yönelik bir yapıya kavuşturulması maksadıyla teknolojik bilgi üretmek, üründe ve üretim yöntemlerinde yenilik geliştirmek, ürün kalitesini veya standardını yükseltmek, verimliliği artırmak, üretim maliyetlerini düşürmek, teknolojik bilgiyi ticarileştirmek, teknoloji yoğun üretim ve girişimciliği desteklemek, küçük ve orta ölçekli işletmelerin yeni ve ileri teknolojilere uyumunu sağlamak, Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu'nun kararlarını da dikkate alarak, teknoloji yoğun alanlarda yatırım olanakları yaratmak, araştırmacı ve vasıflı kişilere iş imkânı yaratmak, teknoloji transferine yardımcı olmak ve yüksek/ileri teknoloji sağlayacak yabancı sermayenin ülkeye girişini hızlandıracak teknolojik altyapıyı sağlamak amacıyla kuruldu.

Teknoloji geliştirme bölgelerinin bağlı bulunduğu T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Aralık 2021 verilerine göre, Türkiye'de ilan edilen bölge sayısı 92'ye ulaştı. Bu bölgelerden 73 tanesi faaliyetlerini aktif olarak sürdürüyor ve 19'unun altyapı çalışmaları halen devam ediyor.

Teknoloji geliştirme bölgelerinde faaliyet göstererek Ar-Ge çalışmalarını yürüten toplam firma sayısı 7.331'dir. Bu firmalarda 75.657 kişiye istihdam sağlanmıştır. Teknoloji geliştirme bölgelerinde faaliyet gösteren 1.542 firma, akademisyenler tarafından kurulmuş veya akademisyenlerin ortağı olduğu firmalardır. Teknoloji geliştirme bölgelerinde toplam 282 yabancı/yabancı ortaklı firma yer almaktadır. Bölgelerde faaliyet gösteren firmalar tarafından tescil ettirilen patent sayısı 1.409 ve başvuru süreci devam eden patent sayısı 3.013'tür. Teknoloji geliştirme bölgelerinde şimdiye kadar biten proje sayısı 43.527, üzerinde çalışılan proje sayısı ise 12.131'e ulaşmıştır.

Şirketler, iç pazar dışında uluslararası piyasalarda da satış yaparak yüksek ciroları yakalamaktadırlar. Bölgelerde yürütülen çalışmalar girişimcilerin Ar-Ge ve inovasyon bilincinin yanı sıra markalaşma ve tasarım konusundaki farkındalıklarını da geliştirerek toplam satış tutarını 141.4 milyar TL'ye çıkardı. Toplam ihracat rakamları 6.8 milyar doları aştı.

Eksiklikler giderildi

İlk olarak; 03.02.2021 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan “7263 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile bölge ve merkezlerde teşvik süreleri 31.12.2028 tarihine kadar uzatıldı. Çalışan personelin ücretleri üzerinden hesaplanan gelir vergisinin terkin edilmesi, destek personeli sayısı oranının %20 olarak uygulanması, toplam çalışma sürelerinin %2'sini aşmamak kaydıyla ilgili personelin bölge/merkez dışında geçirdikleri sürelerin de gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında sayılması ve Cumhurbaşkanı'na bu oranı %50'ye kadar artırılabilmesine yönelik yetki verilmesi (31.12.2022 tarihine kadar %50 olması kararlaştırılmıştır), kuluçka merkezlerinin bölge dışında da açılabilmesi, girişim sermayesi desteğinin oluşturulması, temel bilimler tanımının değiştirilmesi ve kapsamının genişletilmesi gibi  önemli değişiklikler yapıldı.

İkinci olarak; 25.12.2021 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan “7346 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile gelir vergisi stopaj teşviki uygulamasında bölge ve merkezler dışında geçirilebilecek çalışma süresinin belirlenmesine yönelik yeni düzenlemeler yapıldı. Cumhurbaşkanı'na gelir vergisi stopaj teşviki uygulamasında bölge ve merkezler dışında geçirilebilecek çalışma süresi oranını %50'den, belirleyeceği bölgesel ve/veya sektörel alanlarda %75'e kadar çıkarabilmesine ilişkin yetki verildi. 27.01.2022 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan 319 Seri No'lu Gelir Vergisi Genel Tebliği'nde; teşvik kapsamındaki bu ücret ödemelerinde, 01.01.2022 tarihinden sonra, 7349 sayılı Kanunun 2'nci maddesi ile Gelir Vergisi Kanunu'nun 23'üncü maddesinin birinci fıkrasına eklenen (18) numaralı bentte düzenlenen asgari ücret istisnasına isabet eden vergi düşüldükten sonra kalan vergi tutarının, verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edileceğine yönelik açıklamalar yapıldı.

Yukarıda özetlediğim kanunlar ile yapılan düzenlemeler; 10.08.2016 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği'nde 10.02.2022 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan yönetmelik ile de güncellendi.

Türkiye'nin teknoloji üretimi ile ilgili yaptığı düzenlemeler olumlu olmakla birlikte, yüksek teknoloji üretecek işyerlerinde çalışacak nitelikli mühendis ve teknik elemanların yurtdışına göçünü engellemek gibi bir problemimizin varlığını da kabul etmemiz ve önlem almamız gerekiyor.

(Kaynak: Nedim Türkmen / Sözcü Gazetesi | 25.02.2022)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.