E-Belge Uygulamalarında Kapsamın Genişlemesi E-Denetimleri Hızlandıracaktır

e-Fatura, e-Arşiv Fatura ve e-Defter uygulamaları her geçen gün genişliyor. Bu uygulamaların genişlemesi ile elektronik vergi denetimleri de şüphesiz artacaktır. Dün yayınlanan 535 sıra nolu VUK Tebliği ile yeni mükellef gurupları zorunluluk kapsamına dahil edildi. Konaklama hizmeti veren bütün otel işletmeleri e-fatura / e-defter kapsamına alındı. Araç satışı, inşaat gibi sektörlerde zorunlu geçiş limitleri çok düşürüldü. Önümüzdeki yıllarda bu limitlerin daha da aşağıya düşürülmesi ile birlikte, idarenin mükelleflerin attığı her adımı daha da yakından takip edeceği yeni bir dönemi birlikte yaşayacağız. 

İlk defa 2014 yılında e-Beyanname ve 2010 yılında faturanın e-Fatura dönüşümü ile süren ve yaklaşık 16 yıldır kesintisiz yürütülen dijitalleşme çalışmalarının özellikle son 5 yılda çok önemli bir noktaya taşındığını görmekteyiz. e-Fatura, e-Defter, e-Arşiv Fatura ve defter beyan sisteminin kullanım sayılarına baktığımızda bu yükselişi net olarak görebiliyoruz.

Belgelerin elektronik ortama taşınması, defterlerin elektronik ortamda tutulması, basit usulde defter tutanlar ile işletme hesabı esası ve serbest meslek erbaplarının defterlerinin defter beyan sistemi ile tutulması; inceleme ve denetimlerin çok hızlı yapılması ve çok fazla mükellefin incelenmesi sonucunu doğuracaktır. Belgeler düzenlendiği anda sisteme girmeden hatalı olup olmadığı, riskli olup olmadığı değerlendirilebilecek riskli bir belge ise sisteme girmesine müsaade edilmeyebilecektir. Sistemde yer alan her e-belge idare tarafından görülmekte o belgenin sektör, işletme analizleri yapılabilmektedir. Yani idare mükelleflerin sektörde bulundukları durumları analiz edebildiği gibi sektörün durumu hakkında da çok çabuk bilgi sahibi olabilmektedir. Kayıtdışılık ile mücadelede, e-dönüşüm ve dijitalleşme büyük önem arz etmektedir. Bunun yanında dijitalleşme; kaynakların tasarrufu, belgelerin ve defterlerin saklanması sorununu çözmesi ve yeşilin korunması gibi olumlu sonuçlar sağladı.

2004 yılı e-beyanname, 2005 yılı e-bildirge ve 2010 yılından itibaren e-Fatura ile başlayan bu başarılı e dönüşüm sürecinin en önemli aktörlerinden biri şüphesiz Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerdir. Bu sürece büyük bir katkı ve özveri sunan ve bunu ücretsiz yerine getiren bütün meslektaşlarımıza teşekkür ediyorum.  e-dönüşümün vazgeçilmezi meslektaşlarımızın bürolarındaki maliyetlerinin ve uzun yıllardır talebi olan KDV indiriminin gerçekleştirilmesi meslek camiasında çok büyük bir olumlu hava yaratacaktır.

22 Ocak 2022 tarihli ve 31727 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 535 Sıra Nolu VUK Genel Tebliği İle 509 Sıra Nolu VUK Genel Tebliği’nde bazı değişiklikler yapıldı.

Tebliğ ile yapılan değişiklikler ile e-Fatura, e-Arşiv Fatura ve e-İrsaliye uygulamasına zorunlu olarak dahil olması gereken mükellef gruplarının kapsamı genişletilmiş ve e-Döviz Alım/Satım Belgesi ile e-Gider Pusulası uygulamalarına ilişkin düzenlemelerde bulunuldu.

Bu düzenlemeleri aşağıda özetledik:

1- e-Fatura uygulamasına zorunlu olarak geçişte, yıllık ciro limitleri kademeli olarak düşürülmüştür.

1. a) Brüt satış hasılatı 2021 hesap dönemi için 4 milyon TL, 2022 ve müteakip hesap dönemleri için 3 milyon TL ve üzeri olan mükelleflere,
2. b) Gerek kendi siteleri gerekse de internet satış platformları üzerinden veya her türlü elektronik ortamda mal veya hizmet satışı gerçekleştiren mükelleflerden, 2020 ve 2021 hesap dönemleri için 1 milyon TL, 2022 veya müteakip hesap dönemleri için 500 bin TL ve üzeri brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) olanlara,
3. c) Gayrimenkul ve/veya motorlu taşıt, inşa, imal, alım, satım veya kiralama işlemlerini yapanlar ile bu işlemlere aracılık faaliyetinde bulunan mükelleflerden; 2020 ve 2021 hesap dönemleri için 1 milyon TL, 2022 veya müteakip hesap dönemleri için 500 bin TL ve üzeri brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) olanlara,
4. d) Kültür ve Turizm Bakanlığı ile belediyelerden yatırım ve/veya işletme belgesi almak suretiyle konaklama hizmeti veren otel işletmelerine, e -Fatura ve e- Arşiv Fatura uygulamalarına geçme zorunluluğu getirildi.

2-e-Arşiv Fatura uygulamasına dahil olmayan mükelleflerce düzenlenecek faturanın başkanlıkça sunulan e-Belge düzenleme portali üzerinden düzenlenme zorunluluğuna ilişkin sınır düşürüldü.

Söz konusu tebliğ ile yapılan diğer önemli bir düzenleme esas itibariyle fatura düzenleyen tüm vergi mükelleflerini ilgilendirmektedir. Yapılan düzenleme uyarınca,  e-Arşiv Fatura uygulamasına dahil olmayan mükelleflerce, aynı günde aynı kişiye düzenlenen ve vergiler dahil toplam tutarı belli tutarı aşması nedeniyle 1/1/2020 tarihinden bu yana elektronik ortamda e-Arşiv Fatura olarak düzenlenme zorunluluğu bulunan faturalar için belirlenen tutarlar (vergi mükellefi olmayanlara yapılan satışlarda 30 bin TL, vergi mükelleflerine yapılan satışlarda 5 bin TL), 1/3/2022 tarihinden itibaren gerçekleştirilecek teslim ve hizmetlerde ilişkin düzenlenecek faturalar bakımından güncellenmiştir. Buna göre 1/3/2022 tarihinden itibaren vergi mükellefi olmayan nihai tüketicilere yapılan satışlarda vergiler dahil toplam tutarının 5 bin TL’yi, vergi mükelleflerine düzenlenenler açısından ise 213 Sayılı Kanun'un 232’inci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen, işlemin gerçekleştiği yıla ait, fatura düzenleme zorunluluğuna ilişkin tutarı (2022 yılı için 2.000 TL) aşması halinde, faturaların kağıt fatura yerine, Gelir İdaresi Başkanlığının e-Belge Portali üzerinden veya Gelir İdaresi Başkanlığı bilgi sistemleri ile entegrasyonu sağlayabilmiş olan özel entegratör kuruluşların bilgi sistemleri aracılığıyla elektronik ortamda e-Arşiv Fatura olarak düzenleme zorunluluğu başlamaktadır.

3- e-arşiv fatura uygulamasına dahil olup internet üzerinden mal ve hizmet satışı yapanlar sevk edilen malın yanında elektronik ortamda sorgulanmasına, görüntülenmesine, doğrulanmasına imkan veren bilgileri barındıran özel kodlu belgenin kağıt çıktısını bulundurabileceklerdir.

4- e-İrsaliye uygulamasına zorunlu olarak dahil olması gereken mükelleflerin kapsamı genişletilmiştir.

⎯ Demir ve çelik (GTİP 72) ile demir veya çelikten eşyaların (GTİP 73) imali, ithali veya ihracı faaliyetinde bulunan mükelleflerin (basit usul hariç), e-Fatura uygulamasına dahil olma şartı aranmaksızın e-İrsaliye uygulamasına zorunlu olarak dahil olmalarına yönelik düzenleme yapılmıştır.

⎯e-Fatura uygulamasına kayıtlı kullanıcılar için e-İrsaliye uygulamasına zorunlu olarak geçişte dikkate alınan 25 milyon TL ve üzeri ciro haddi, 2021 hesap döneminden itibaren geçerli olmak üzere 10 milyon TL  ve  üzeri  olarak  revize  edilmiştir.  Bu düzenleme ile e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan ve 2021 ve müteakip yıllar cirosu 10 Milyon TL ve üzeri olan mükelleflerin izleyen yılın yedinci ayı başından itibaren e-İrsaliye uygulamasına geçiş zorunluluğu başlamaktadır.

5- “Döviz ve Kıymetli Maden Alım Belgesi” ile “Döviz ve Kıymetli Maden Satım Belgesi”nin de e-Döviz Alım/Satım Belgesi uygulaması kapsamında elektronik belge olarak (e-Döviz ve Kıymetli Maden Alım/Satım Belgesi şeklinde) düzenlenebilmesi imkanı getirilmiştir.

6- e-gider pusulası uygulamasında düzenleyenin ayrıca kağıt çıktı üzerinde ıslak imza atma şartı kaldırılmıştır.

e- Gider Pusulası uygulamasında, elektronik ortamda düzenlenen ve elektronik sertifika ile imzalanan e-Gider Pusulası’nın en az bir örnek kâğıt çıktısının sadece muhatabı tarafından ıslak imza ile imzalanması yeterli hale gelmiş düzenleyenin ayrıca kağıt çıktı üzerinde ıslak imza atma şartı kaldırılmıştır.

e- Belgeye ve e-Deftere geçiş süreci önümüzdeki birkaç yılda daha da artacaktır. Mükelleflerin bu sürece geçişlerinde en büyük destekçileri en büyük yardımcıları Mali Müşavirler olacaktır. Mali müşavirleri ile etkili iletişim kuran, mali müşavirleri sadece beyanname gönderen kişiler olarak görmeyen, işletmelerin bir parçası gören kurumlar bu sürece daha çabuk adapte olacaklardır. 

Mali müşavirler açısından da yeni bir dönemin aralandığını görüyoruz. Uzun yıllardır mesleğin kayıt giren, beyanname gönderen yönü çok güçlüydü. Bu yeni bin yılda teknolojiler ile barışık, teknolojik dönüşüme adapte olan, işletmelere rehberlik eden, ekip çalışmasına yatkın meslektaşlar birkaç adım önde olacaklardır.

(Kaynak: Bahadır Baş / Dünya Gazetesi | 24.01.2022)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.