Stajyerlerin Borçlanmasındaki Eşitsizlikler ve Emekliliklerindeki Son Gelişmeler

Stajyer ve çırak olarak çalışmış olanların emeklilik konusundaki yakınmalarını daha önceden de müteaddit kez kamuoyunun gündemine getirmiştim. Keza gazetemize EYT’lilerden (Emeklilikte Yaşa Takılanlardan) sonra en çok stajyer ve çırak olarak çalışmış olan okuyucularımızdan hemen her gün yağmur gibi soru ve talepler gelmektedir. Okuyucularımızdan gelen yoğun talep ve bu konudaki meraklarına her yeni gelişme olduğunda ışık tutmaya devam ediyoruz…

Stajyer ve çırakların emekliliklerini kolaylaştırmak maksadıyla geçtiğimiz günlerde TBMM’ye kanun teklifi verildi. TBMM komisyonlarına kadar intikal ettirilen bu kanun teklifi çerçevesinde stajyer ve çırakların taleplerini bu yazımızda değerlendireceğiz…

Stajyerler arasında eşitliğe aykırı düzenlemeler

Sosyal güvenlik mevzuatımıza bakıldığında hakikaten stajyerler arasında emeklilikte avantaj sağlayan hizmet borçlanmaları açısından eşitliğe aykırı düzenlemelerin bulunduğu hemen göze çarpmaktadır. Keza SGK uygulamasında hâlen avukatlar, sigortalı olmaksızın ilk altı ay mahkemelerde, kalan altı ay da avukat yanında olmak üzere toplam 1 yıllık staj sürelerini gösteren onaylı baro belgesi ve borçlanma talep dilekçesi ile kuruma başvurmaları hâlinde bu süreleri borçlanabilmektedir.

Yine 1416 Sayılı Kanun uyarınca yurt dışında geçen öğrenim süreleri, hekimlerin fahri asistanlıkta geçen süreleri hatta doktora veya tıpta uzmanlık öğreniminde geçen süreler borçlanılarak emeklilik başlangıcında dikkate alınmaktadır. Ancak diğer stajyerler ile çırakların bu hakkı bulunmamaktadır.

Anayasanın eşitlik ilkesi gereği bu kesimin de borçlanma hakkından faydalanması gerektiği kanaatindeyim. Kaldı ki stajyerlerin bütçeye çok büyük yük getirmesi de söz konusu değildir.

Stajyer ve çırak olarak çalışmış olanların talepleri

Gazetemize gelen talep ve yakınmaların çoğu stajyer ve çırak olarak çalışmış olanların bu çalışmalarının emeklilikte sigorta başlangıcı sayılması ya da bu süreler için borçlanma hakkının verilmesi noktasında toplanmaktadır.

Bize ulaşan taleplerde en azından yukarıda açıkladığımız stajyer avukatlar ile yurt dışında geçen öğrenim süreleri, hekimlerin fahri asistanlıkta geçen süreleri hatta doktora veya tıpta uzmanlık öğreniminde geçen süreleri borçlanma hakkı olanlar da olduğu gibi kendilerine de bu hakkın verilerek eşitsizliğin giderilmesidir.

STAJYER VE ÇIRAKLARIN EMEKLİLİK YOLLARI

SGK’nın uygulamadaki kanuna göre aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler hakkında iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigortası hükümleri uygulanmaktadır. Stajyer ve çıraklık sigortası SSK kapsamında bulunmaktadır. Ancak emekliliğe yarayan uzun vadeli sigorta kolları diye tabir edilen yaşlılık-malullük ve ölüm sigortaları kapsamında bulunmamaktadır. Bütün mesele stajyerlerin çalışırken bu sigorta kollarına da tabi tutulmamalarında yatmaktadır. Bu bağlamda staj ve çıraklık sigortası ile emekli olmak için iki yol bulunmaktadır. Bu yollar;

• Birincisi stajyer ve çırakların çalışma başlangıçlarının doğrudan emeklilikte başlangıç kabul edilmesi ve

• İkincisi ise staj ve çıraklıkta geçen sürelere aynen askerlikte olduğu gibi borçlanma hakkının verilmesinden ibarettir. Bu iki yol için de mutlaka yasal düzenleme yapılması gerekmektedir.

TBMM’ye stajyer ve çıraklar için yeni kanun teklifi verildi

“3308 Sayılı Mesleki Eğitim Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Teklifi” adı altında hâlen TBMM komisyonlarında işlem görmekte olan çırak ve stajyerle ilgili teklifte; Mesleki Eğitim Kanunu ile işletmelerde mesleki eğitimi ve staj gören öğrencilerin fiilen çalışmalarına rağmen Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre sadece iş kazası ve meslek hastalıkları sigorta priminin ödenmesi, uzun vadeli sigortalı kolları bakımından sigortalılık başlangıç tarihi olarak kabul edilmemesi (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası) eşitsizliğe ve mağduriyete sebep olduğu kadar, mesleki eğitime olan ilgiyi de azalttığı belirtilmiştir.

Kanun teklifinin devamında çırak/kalfa ve iş yerlerinde mesleki eğitim gören öğrencilerle, staj yapan öğrencilerin sigortalarının emekliliğe sayılması ve geçmiş dönemlerde mesleki eğitim alarak mezun olan çırak ve stajyerlere borçlanma hakkı verilmesini öngörmektedir. Daha önceden de bu yeni kanun teklifine benzer muhalefet milletvekillerince birçok teklif verilmişti. Ancak yasalaşmadı. Umarız bu kez yasalaşır ve stajyerler arasında borçlanma ve dolayısıyla emeklilik yönünden eşitlik sağlanmış olur.

(Kaynak: İsa Karakaş / Türkiye Gazetesi | 04.12.2021)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.