Maliye'nin Stok Beyanı Sorgulaması Tedirgin Etti

Gün geçmiyor ki, gergin ve karmaşık bir gün yaşamayalım. Artık bu, hayatımızın ayrılmaz bir parçası halinde geldi. Bu sadece sosyal hayatımız değil, iş hayatımız için de geçerli.

Son iki gün içerisinde Maliye’nin sosyal medya (instagram, facebook vb), twitter ve mesleki gruplarda paylaşılan stok affı ile ilgili bir yazısı, maalesef yanlış anlaşıldı, bu yazıyla ilgili yanlış, üzücü ve dayanaksız çok sayıda yorum yapıldı. Hatta konu çok daha ileri götürülerek, Maliye’nin stok beyanında bulunan mükelleflere tuzak kurduğu bile iddia edildi! Maliye, mükelleflerine niye tuzak kursun, hiç böyle bir şey olabilir mi? Gerçekten anlaşılır gibi değil!

Konu tam olarak ne ile ilgili?

Konu, 7326 sayılı Kanundan yararlanarak, stoklarını düzeltmek amacıyla beyanda bulunan mükelleflerle ilgili. Mükellefler, işletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan yani faturasız emtia, makine, teçhizat ve demirbaşları 7326 sayılı Kanunda yer alan stok beyanı düzenlemesinden yararlanarak yasal kayıtlarına intikal ettirerek, kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirdiler (7326 sayılı Kanun, Mad. 6)

Maliye, başvuru süresinin bitmesinden sonra 7326 sayılı Kanun kapsamında yapılan stok beyanlarını analiz ederek ve belli kriterlere göre değerlendirerek, riskli ve gerçeğe aykırı beyanda bulunabilecek mükellefleri bir liste haline getirdi ve bu listeleri ilgili vergi dairelerine göndererek, bu beyanların gerektiğinde yerinde yoklama yapılarak araştırılmasını ve kontrol edilmesini istedi.

Maliye’nin bu yazısı, stok beyanında bulunan mükellefler ve meslek mensupları başta olmak üzere konu ile ilgili ilgisiz hemen herkes tarafından 7326 sayılı Kanun kapsamında yapılan tüm stok beyanlarının inceleneceği, izahat istenileceği, izahatın yeterli görülmemesi halinde ise bu beyanların iptal edileceği şeklinde anlaşıldı.

Stok beyanları nasıl yapıldı?

Kanunda; başvuru süresi içerisinde işletmelerde mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan yani faturasız emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların yasal kayıtlara intikal ettirilmek suretiyle kayıtların fiili duruma uygun hale getirilebileceği, makine, teçhizat, demirbaş ve emtiaların bedeli üzerinden tabi olduğu oranların yarısı esas alınarak KDV hesaplanacağı ve ayrı bir beyanname ile sorumlu sıfatıyla beyan edilerek, beyanname verme süresi içinde ödeneceği, makine, teçhizat ve demirbaşlar üzerinden ödenen bu verginin, hesaplanan KDV’den indirilemeyeceği, ancak emtia üzerinden ödenen verginin genel esaslara göre indirilebileceği belirtiliyordu (7326 sayılı Kanun, Mad.6/1).

Mükellefler de, bu düzenlemeye dayanarak işletmelerinde mevcut olduğu hâlde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlarını 30 Eylül 2021 tarihine (bu tarih dâhil) kadar KDV yönünden bağlı oldukları vergi dairelerine verdikleri beyanname ve eki envanter listesiyle bildirdiler (1 No.lu Tebliğ ekinde bulunan beyanname (EK:18) ve Envanter Listesi (EK:19)). Ekinde envanter listesi olmayan beyannameler ise maalesef kabul edilmedi.

Maliye, başvuru süresi sonrasında stok beyanlarını inceledi, riskli olanları tespit etti!

Maliye, 7326 sayılı Kanuna ilişkin başvuru süresinin sona erdiği 30 Eylül 2021 tarihi sonrasında, matrah ve vergi artırımından sonra en fazla ilgi gösterilen stok beyan düzenlemesi kapsamında yapılan stok beyanlarını ve eki envanter listelerini belirli kriterlere göre analiz ederek, riskli olan beyanları tespit etti.

Maliye’nin bu şekilde sonradan kontrol etme ve inceleme yetkisi var mı?

Elbette var, bu beyanların doğruluğu ve yerindeliği Maliye tarafından her zaman kontrol edilebilir.

Peki, bugüne kadar stok beyanları kontrol edildi mi?

Hayır, Maliye, bugüne kadar çıkarılan yapılandırma yasaları kapsamında yapılan stok beyanlarını sonradan hiç kontrol etmedi ve incelemedi.

Maliye, stok beyanı riskli olan mükellefleri belirledi!

Evet, Maliye, stok beyanlarını inceleyerek, beyanları riskli bulunan mükellefleri belirledi. Stok beyanları riskli bulunan mükellefler aşağıdaki iki gruptan oluşuyor:

Birinci grupta, sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenledikleri tespit edilen mükelleflerden stok beyanında bulunanlar yer alıyor.

İkinci grupta ise, sahte belge veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge kullanma olumsuz raporu ile sahte belge veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge kullanma, beyanname vermeme, adresinde bulunamama, defter ve belge ibraz etmeme olumsuz tespitleri bulunan ve bu nedenle özel esaslara tabi olan mükellefler ile belli bir tutarın üzerinde ancak işletmenin esas faaliyet konusu dışında stok beyanında bulunan mükellefler yer alıyor.

Maliye stok beyanı riskli mükellefleri vergi dairelerine bildirdi!

Maliye, stok beyanlarını riskli bulduğu mükellefleri vergi dairelerine göndererek,

1) Sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenledikleri tespit edilen mükelleflerden stok beyanında bulunanların bu beyanlarının doğruluğunun tespit edilmesini ve bu amaçla yoklama yapılmasını, yapılacak yoklama ve buna müteakip yapılacak araştırma neticesinde, beyanların gerçek durumu yansıtmadığının anlaşılması halinde bu beyanların düzeltilmesini, yapılan beyanların doğruluğunun anlaşılması durumunda ise yapılan beyana ilişkin KDV’nin indirim konusu yapılıp yapılmadığı, yapıldı ise bu indirim hakkının bulunup bulunmadığı hususunun araştırılması ve gerekli işlemlerin yapılmasını istedi.

2) İkinci grupta yer alan mükelleflerin stok beyanı ekinde verdikleri envanter listesinin incelenmesi ve mükelleflerden bu beyanlarına ilişkin açıklama alınması suretiyle yapılan beyanın iktisadi, ticari veya teknik icaplara uygun olup olmadığının araştırılmasını, yapılan araştırma sonucunda beyanların iktisadi, ticari veya teknik icaplara uygun olmadığının anlaşılması halinde beyanların doğruluğunun tespitine yönelik olarak yoklama yaptırılmasını, yapılan beyanların gerçek durumu yansıtmadığının anlaşılması halinde bu beyanların düzeltilmesini, yapılan beyanların doğru olduğunun anlaşılması durumunda ise yapılan beyana ilişkin KDV’nin indirim konusu yapılıp yapılmadığı, yapıldı ise bu indirim hakkının bulunup bulunmadığı hususunun araştırılmasını ve gerekli işlemlerin yapılmasını istedi.

Kaç mükellefin stok beyanı riskli bulundu?

Bu son iki gün içerisinde bu konuda akıl almaz eleştiri ve beyanlarda bulunuldu, gerçeğe uygun olmayan yorumlar yapıldı! Kimileri “Maliye stok beyanında bulunanlara tuzak kurdu” iddiasında bulunurken, bazıları da “stok beyanında bulunan tüm mükelleflerin stok beyanlarının ve kendilerinin inceleneceğini, bu beyanların geçersiz sayılacağını ve cezalı tarhiyatlar yapılacağını” ifade etti.

Yaptığımız araştırma sonucunda, bu iddiaların tamamen yanlış olduğu, stok beyanında bulunan tüm mükelleflerin değil, sadece beyanları riskli bulunan az sayıda mükellefin beyanlarının incelenmesi ve gerektiğinde yerinde yoklama yaptırılarak, gerçek durumun tespit edilmesinin istenildiğini tespit ettik!

Şimdi diyeceksiniz ki, kaç mükellefin stok beyanı riskli bulundu? Sıkı durun, yaklaşık 400 mükellefin!

Şimdi ne olacak?

Vergi daireleri, stok beyanları riskli bulunan yaklaşık 400 mükellefe birer yazı göndererek, stok beyanlarına ilişkin açıklama istedi. Duruma göre söz konusu stokların fiilen var olup olmadığına dair yoklama yapacaklar, elde edilen verileri değerlendirerek, beyanların gerçek durumu yansıtıp yansıtmadığını tespit edecekler.

Şu ana kadar kendilerine stok beyanları ile ilgili yazı gelmeyenlerin telaş etmelerine gerek yok! Çünkü, beyanları riskli bulunmadığı için kendilerine yazı gönderilmedi.

Yoklama ve araştırma sonucunda ne yapılabilir?

Yapılan araştırma ve/veya yoklama sonucunda, stok beyanlarının gerçek durumu yansıtmadığının anlaşılması halinde bu beyanlar düzeltilecek, yapılan beyanların doğru olduğunun anlaşılması durumunda ise stok beyanları geçerli sayılacak! Bu konuda başkaca bir işlem yapılamaz, yapılmamalı da.

Sonuç olarak;

Son iki gün içinde gereksiz yere bir bardak suda fırtınalar koparıldı, Maliye haksız yere suçlandı! Biraz sakin olmak ve konuyu iyi anlamadan tepki göstermemek lazım.

Maliye’nin stok beyanlarını inceleyerek, riskli beyanları tespit etmesinde ve bu beyanları incelemesinde bir sıkıntı bulunmuyor. Kaldı ki, bu tespitleri yapmak zaten Maliye’nin yetki ve sorumluluğunda. 2022 yılına az bir süre kala, ülke olarak hala sahte belge ile uğraşıyoruz. Vergi incelemelerinin büyük bir kısmı, sahte belge düzenleme ve kullanma fiilleri üzerine. Yine, Yargıya intikal eden uyuşmazlıkların büyük kısmı da maalesef bu konuda. Özellikle ilk grupta yer alan mükelleflerin stok beyanlarının riskli bulunması biraz da bu yüzden!

Ne kadar acı bir durum, değil mi?

(Kaynak: Abdullah Tolu / Dünya Gazetesi | 26.11.2021)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.