Bulgaristan Borçlanması (II) / Şevket Tezel

Sosyal Güvenlikte Çok Engelli Yeni Fırsat: Bulgaristan Borçlanması – II–

 

Engel 3: Aylığı olanlara borçlanma hakkı yok

 

Borçlanma başvuru sahiplerinin 2022 sayılı Kanun dahil sosyal güvenlik kurumlarından gelir ve aylık alıp almadıkları ile ilgili olarak başvuru dilekçesindeki beyanları yeterli olup ayrıca bu durumu belgelendirmeleri gerekmiyor. Beyanın gerçeğe uygunluğu, sosyal güvenlik kuruluşlarının ilgili bilgisayar kayıtları ve web sayfalarından SGK’ca araştırılarak belirlenecek. Taliplilerin borçlanma yapmalarına aldıkları bu aylıklar engel teşkil ediyor.

 

Bu bağlamda memur eşinden dolayı dul aylığı aldığını belirterek Bulgaristan’daki sürelerini borçlanmak isteyen okurum Emine BEYOĞLU Bulgaristan’daki çalışma sürelerine ilişkin borçlanma yapamayacak. Yani SSGSS Yasası bir yandan yeni bir borçlanma hakkı verirken bir yandan dul ve yetim aylığı alana bu hakkı tanımıyor. Esasında dul aylığı alıyor olmak normalde kendi adına emekli adına malûllük aylığı almaya engel değilken Bulgaristan’daki sürelerini borçlanarak emekli olmak isteyen için bu durum engel oluşturuyor.

 

 

Görünen o ki Bulgaristan çalışma sürelerinin borçlanılması nevi şahsına münhasır bir ekol borçlanma tarzı olarak tasarlanmış. Nitekim diğer yurtdışı sürelerini borçlanmak ve kendi adına aylık almak için söz gelimi dul aylığı almak engel değilken Bulgaristan çalışma sürelerini borçlanmak için engel teşkil ediyor.

 

 

Engel 4: Hak sahipleri ölüm aylığı için borçlanamayacak

 

Bulgaristan’daki sürelerin borçlanmasının üçüncü engel niteliğini bu sürelerin emeklilik ve malûllük aylıklarında değerlendirilirken ölüm aylıklarında değerlendirilmeyecek oluşudur.

 

Zira Bulgaristan’daki hizmetlerin borçlanılması yaşlılık veya emekli aylığı bağlanmasında değerlendirilmesine karşın, malûllük ve hak sahiplerinin başvurusuyla ölüm aylığı bağlanmasında değerlendirilmiyor. Ancak, borçlanma hakkından yararlanarak yaşlılık aylığı bağlanan sigortalının ölümü halinde, hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanabiliyor.

 

 

Hatta borçlanma talebinde bulunup ölüm aylığı bağlanacak kadar primini tamamlayamamış ve ödemesini de bitirememişken ölen sigortalının kalan borcunun hak sahiplerince ödenip ölüm aylığı bağlanması mümkün bulunmuyor. Ölen sigortalının ödediği primler faizsiz olarak hak sahiplerine iade ediliyor.

 

 

            SSGSS Yasası ile ölüm aylığı bağlanması için eksik kalan günlerin borçlanma ile tamamlanmasının yolu 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren kapatıldığından için  1 Ekim 2008 tarihi sonrasında zaten bu yöntem uygulanamayacaktı. Ancak bu hüküm yüzünden 1 Ekim 2008 öncesinde Bulgaristan’dan zorunlu göçle Türkiye’ye yerleşmiş ve 5 yıl sigortalılık süresi ve 900 prim gün sayısını tamamlayamamışken ölen soydaşların hak sahipleri borçlanma ile bu süreleri tamamlayamayacak.

 

 

 

Engel 5: Borçlanmayla emekli olanlar SGDP ödeyerek çalışamayacak

 

            Bulgaristan borçlanmalarının üçüncü topal yönü ise borçlanma sonucu emekli olacakların SGDP ödeyip emekli aylığı alarak çalışamayacak oluşlarıdır. Zira bu biçimde emekli olanlar çalışmaya devam edeceklerse emekli aylıklarını kestirmek zorunda bulunacaklar. Bu nedenle “Hem emekli aylığını bağlatırım, hem de çalışır ücretimi alırım” diye düşünenlerin yurtdışı borçlanmasından uzak durmalarını öneriyoruz.

 İşte bütün bu engelleri geçip Bulgaristan’daki süreleri borçlanabilirseniz ne ala…

 

 

 

 

1 Ekim 2008 tarihinden itibaren yurtdışı borçlanması kapsamında Bulgaristan’da geçmiş iki yıllık askerliğini borçlanmak istediğini belirten okurlarımdan Ramadan KENAN’a bu hakkın şu an için de mümkün olduğunu, 1 Ekim 2008 tarihini beklemesine gerek bulunmadığını belirtmek istiyorum.

 

 

 

 

 

Ekim 1989 sigortalılık başlangıçlı, 3 bin 943 prim günü olan ve 07.06.1967 doğumlu zorunlu Bulgaristan göçmeni Süleyman ÇAVUŞ Bulgaristan’daki çalışma sürelerinden üç yılını borçlanır ve 9 ay 7 gün de çalışarak prim ödemeye devam ederse 49 yaşını dolduracağı 07.06.2016 tarihinde emekli olabilir. Ama emeklilikte çalışmaya devam etmeyi düşünüyorsa Bulgaristan’daki bu sürelerini borçlanmasını önermem.

 

 

 

 

 

Şenol COŞKUN adlı okurumun Bulgaristan’dan zorunlu göçle 1989 yılında Türkiye’ye gelen 29.03.1949 doğumlu ve 05.03.1990 ilk sigortalılık başlangıçlı 205 prim günü olan babası Bulgaristan’daki çalışma sürelerinden 9 yıl 6 aylık kısmını borçlanırsa borçlanma bedelini öder ödemez SSK’dan emekli olabilir. Aynı durumdaki 25.05.1954 doğumlu 25.01.1990 ilk sigortalılık başlangıçlı ve 552 prim günü olan annesi ise de Bulgaristan’daki 16 yıllık çalışma süresinden 8 yıl 6 aylık kısmını borçlanırsa o da hemen emekli olabilir. Bu okurumun anne ve babasının yaşları itibariyle emekliyken çalışmaya devam etmeyecekleri düşüncesiyle borçlanmalarını tavsiye ederim.

 

 

 

 

 

 

 

 

İŞVERENLER İÇİN ÇALIŞMA HAYATI

 

 

 

 

 

İşverene Kadın ve Genç İşçi İstihdamı İçin Teşvikte Yaş Algılaması – II -

 

 

 

 

 

 

 

 

Örneğin;

 

 

05.01.1984 doğumlu bir erkek sigortalının, 23.08.2008 tarihinde işe alındığı varsayıldığında, söz konusu sigortalının işe giriş tarihiyle yaşı,

 

 

İşe giriş tarihi :                    23.08.2008

 

 

Doğum tarihi  :                   05.01.1980

 

 

İşe giriş tarihi itibariyle yaşı: 18 gün 07 ay 28 yıl olduğundan,

 

 

 

 

 

18 yaşından büyük ve 29 yaşından küçük olması nedeniyle, söz konusu sigortalıdan dolayı

 

 

diğer şartları da taşıması kaydıyla işveren hissesi sigorta prim teşvikinden yararlanılabilecektir.

 

 

 

 

 

Yaşa bağlı istihdam teşvike esas yaş koşulunda hem erkek hem de kadın çalışanlar için 18 yaşın tamamlanması da önemlidir. 03.11.1991 doğumlu olan bir sigortalının, 28.10.2008 tarihinde işe girdiği varsayıldığında, işe giriş tarihi itibariyle yaşı,

 

 

İşe giriş tarihi :                         28.10.2008

 

 

Doğum tarihi  :                         03.11.1990

 

 

İşe giriş tarihi itibariyle yaşı :     25 gün 11 ay 17 yıl

 

 

olduğundan, bahse konu sigortalı için işveren hissesi prim tutarı teşvikinden, Kanunda öngörülen diğer şartların da sağlanmış olması şartıyla, 00 gün 00 ay 18 yıl yaş şartının gerçekleşeceği 03.11.2008 tarihinden itibaren yararlanılabilecektir.

 

 

 

 

 

01.07.2008 ila 30.06.2009 tarihleri arasında işe alınan, ancak çeşitli nedenlerle işten ayrılan sigortalıların, 30.06.2009 veya önceki bir tarihte aynı veya farklı bir işyerinde tekrar çalışmaya başlamaları halinde, maddede öngörülen şartların sağlanmış olup olmadığı hususu, en son işe giriş tarihi itibariyle, sigortalı ve işyeri şartları yönünden tekrar kontrol edilecektir. Yani 01.07.2008 – 30.06.2009 tarihleri arasında işe girmiş ve diğer koşulları da sağladığı için istihdam teşviki kapsamında olan bir sigortalının işten çıkıp daha sonra aynı veya başka bir işyerinde işe başlaması durumunda teşvikin devam edip etmeyeceğinin saptanmasının en son işe giriş tarihi itibariyle tekrar saptanması gerekiyor.

 

(Kaynak: Sözcü Gazetesi | 14.08.2008)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.