İşverenler Hangi Durumda Ölüm Tazminatı Öderler?

İşveren yanında en az bir yıllık kıdemi olan işçinin ölümü halinde mirasçılarına çalıştığı süreye ve aldığı ücrete göre hesaplanacak kıdem tazminatının işverence ödenmesi gerekiyor.
Bunun yanı sıra mirasçıların; ölüm aylığı, iş kazası/meslek hastalığı nedeniyle ölümlerde ölüm geliri ve işverenin kusuru halinde maddi ve manevi tazminat ile destekten yoksun kalma tazminatı gibi hakları da mevcut.
Ancak bunların dışında vatandaşlarımızın pek bilmediği ve dolayısıyla da talep etmediği bir tazminat daha var: Ölüm Tazminatı. Bugünkü yazımızda ölüm tazminatı, çeşitleri ve şartları üzerinde duracağız.

Yasal Dayanak Nerede?
İşçi ve işveren arasındaki iş ilişkisine yönelik hükümler 4857 sayılı İş Kanunu ile düzenlenmiş. Bunun dışında basın ve deniz işyerlerinde çalışanlar için özel iş kanunları mevcut. Ayrıca Borçlar Kanunu’nda da işçi-işveren ilişkisi ile ilgili birçok hüküm bulunuyor. İş Kanunu’nun kapsamına girmeyen çalışanlar için Borçlar Kanunu hükümlerinin uygulanması gerekiyor. Bunun yanında İş Kanunu’nda bir hususta düzenleme yer almıyorsa Borçlar Kanunu’ndaki hükümlerin uygulanması mümkün. Bunlardan birisi de işçinin ölümü halinde istenebilecek ölüm tazminatı.
Burada bilinmesi gereken husus, işçinin ölümü iş akdi sürerken olmalıdır ve intihar, ecel ya da iş kazası diye ayrıma gitmeksizin ödeme yapılmalıdır.
Ayrıca ölüm tazminatına hak kazanılmasında iş akdinin belirli /belirsiz ya da kısmi süreli olması herhangi bir farklılık yaratmıyor.

Tazminatı Kimler Alabilir?
Borçlar Kanunu’nun 440 ıncı maddesine göre; sözleşme işçinin ölümüyle kendiliğinden sona erer. Bu durumda da geride kalanlara işverence ölüm tazminatı ödenmesi gerekiyor.
Peki bu tazminatı kimler alabilir? Kanun hükmüne göre; bu durumda işveren,

• İşçinin sağ kalan eşine
• Ergin olmayan çocuklarına,
• Bunlar yoksa bakmakla yükümlü olduğu kişilere (anne, baba, kardeş…),

ölüm tazminatı ödemekle yükümlü.

Tazminat Tutarı Ne Kadar?
Ölüm tazminatının tutarının belirlenmesinde ikili bir ayrıma gidilmiş. Buna göre;

• 5 yıldan az hizmet ilişkisi varsa, ölüm gününden başlayarak bir aylık,
• Hizmet ilişkisi beş yıldan uzun bir süre devam etmişse iki aylık,

ücret tutarında bir ödeme yapılması gerekiyor. Ölüm tazminatının hesaplamasında dikkate alınacak ücret ise işçinin aldığı son ücrettir.   

​Basın ve Deniz Çalışanlarında Durum
Deniz İş Kanunu’nda deniz işyerlerinde çalışanlar için ayrıca bir ölüm tazminatı düzenlemesi bulunmuyor. Dolayısıyla bunlar için de aynen İş Kanunu’na tabi olanlar gibi Borçlar Kanunu hükümlerinin uygulanması mümkün.
Ancak gazeteciler için Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun’da ölüm tazminatı ile ilgili özel bir hüküm var. 18 inci maddeye göre; gazetecinin ölümü sebebiyle iş akdinin sona ermesi halinde, eşi ve çocuklarına ve bunlar bulunmadığı takdirde geçimi kendisine terettüp eden ailesi efradına müteveffanın aylık ücretinin üç mislinden az olmamak üzere, kıdem hakkı tutarında ölüm tazminatı verilir. Bu sebeple gazeteciler için bahsedilen bu hükmün uygulanması gerekiyor. 

(Kaynak: Mehmet Bulut / Sadettin Orhan | 15.11.2021)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.