Youtuber, İnfluencer, Fenomen Vergisi Nasıl Olacak?

Çağımızın meşhurları olan internet ünlüleri, bir başka deyişle fenomenleri internetten elde ettikleri şöhretlerini gelire dönüştürebiliyorlar. “YouTuber”[1] ve “influencer”[2] olarak da bilinen bu kişilerin yüzbinlerce hatta milyonlarca takipçileri, izleyicileri bu doğrultuda da yüksek gelirleri olabiliyor. İnternet şöhretlerinin, genellikle daha öncesinde ticari faaliyetleri ve vergi mükellefiyetleri bulunmadığı için, vergisel yükümlülüklerinin farkında olmayabiliyorlar. Ancak bu durum bir mazeret olarak kabul edilmeyip vergi incelemesi yapılabiliyor. İnceleme sonucunda da ticari kazanç olduğu gerekçesiyle gelir vergisi (ve bazı durumlarda da KDV) tarhiyatı yapılarak yüksek miktarda ceza kesilebiliyor. Geriye dönük faiziyle istenen vergi ve ceza toplamı, elde edilen geliri geçebiliyor. Bununla birlikte, içerikler genelde yurt dışında bulunan sosyal medya şirketleri aracılığıyla yayınlandığı ve gelirler de bu şirketler tarafından aktarıldığı için vergi denetimi dışında kalabiliyor.

Tüm bu nedenlerle söz konusu faaliyetler için ayrı bir vergi düzenlemesi yapılması gerekiyordu. İşte bu düzenleme, 7338 sayılı Torba Kanun ile vergi istisnası şeklinde geliyor.

Vergi değil istisna getiriliyor

Öncelikle bu düzenlemenin bir istisna hükmü (var olan bir vergiden hariç tutulan durum) olarak getirildiğini belirtmekte fayda var. Başka deyişle, kanun koyucunun yaklaşımına göre; bu faaliyetler ticari kazanç kapsamında vergiye tabi iken 01.01.2022 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere kısmen istisna getiriliyor.

Kanunun gerekçesinde söz konusu yaklaşım şu şekilde ifade edilmiş:

“… sosyal içerik üreticileri olarak tanımlanan kişiler sosyal paylaşım ağları üzerinden; reklam gelirleri, sponsorluk ve satış gelirleri, bağışlar, hediyeler, bahşişler, ücretli abonelik gelirleri gibi çeşitli şekillerde kazanç elde edebilmektedirler.

Öte yandan; günümüzde hemen hemen her sektörde kullanılan mobil uygulamaların satış ve paylaşımlarının yapıldığı elektronik uygulama paylaşım ve satış platformlarından da ücretli uygulama satış geliri, reklam geliri, uygulama içi satış geliri, sponsorluk geliri, ücretli abonelik geliri gibi çeşitli şekillerde gelir elde edilebilmektedir.

193 sayılı Kanunun mevcut hükümleri itibarıyla, söz konusu kazançların ticari kazanç kapsamında vergilendirilmesi ve beyanı gerekmektedir.”

Kanun 61 yaşında tablet ve mobil oyun ile tanıştı

İstisnayı iki kısımda inceleyebiliriz:

1.    Sosyal ağ saylayıcıları üzerinden metin, görüntü, ses, video gibi içerik üreten sosyal içerik üreticilerinin bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar.

2.    Akıllı telefon veya tablet gibi mobil cihazlar için uygulama geliştirenlerin elektronik paylaşım ve satış platformları üzerinden elde ettikleri kazançlar. (7338 sayılı Kanun ile GVK’ya eklenen mükerrer madde 20/B)

61 yaşındaki Gelir Vergisi Kanunumuza bu vesileyle tablet, akıllı telefon, sosyal ağ, sosyal içerik gibi ifadelerin girmesi, hem çağımızdaki dijital dönüşümün etkisini hem de vergi kanunlarımızın hızlı gelişen çağın gelişmeleri karşısında biraz yaşlandığını gösteriyor.

İstisnadan faydalanma şartları neler?

İstisnadan faydalanabilmek için Türkiye’de kurulu bankalarda bir hesap açılması ve faaliyetlere ilişkin “tüm hasılatın” münhasıran bu hesap aracılığıyla tahsil edilmesi öncelikli şart olarak belirlenmiş. Yani hasılatın bir kısmının başka şekilde (yurtdışındaki bankalar aracılığıyla ya da Bitcoin gibi kripto paralarla) tahsil edilmesi halinde istisnadan yararlanma hakkı kaybedilebilir.

İstisna hükmünde bankalara da yükümlülük getirilmiş olup bu kapsamda açılan hesaplar için yüzde 15[3] gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekiyor. Bu oran gelir vergisinin artan oranlı tarifesinden etkilenmiyor.

Üstelik mükellefin başka faaliyetleri nedeniyle geliri varsa da istisna uygulanabilecek. Örneğin Youtuber olan kişi aynı zamanda avukat ya da doktorsa bu faaliyetlerinden elde ettiği gelirler veya kira, faiz konularda elde edilen gibi gelirler ayrıca vergilendirilecek olup sosyal medya gelirlerinin istisnasını etkilemeyecek.

İstisnaya ilişkin şartların oluşmadığının tespiti durumunda eksik tahakkuk eden vergi, faizi ve cezasıyla birlikte istenecek.

1 TL gelire 32.500 TL vergi çıkabilir!

Çok önemli bir başka detay var: sosyal medya kazançları toplamı GVK’nın 103. maddesinde yazılı tarifenin 4. gelir dilimindeki tutarı aşıyorsa (2021 yılı için bu tutar 650 bin TL’dir) istisnadan faydalanılamıyor. Yani sosyal medya geliri 650 bin TL’den 1 TL fazla olduğu anda normal gelir vergisi tarifesi uygulanacak.

Bu durumda 650.000 TL sosyal medya gelirine yüzde 15 üzerinden stopaj yoluyla vergi (kesilen vergi=97.500 TL) uygulanırken, 650.001 TL geliri olana normal gelir vergisi tarifesi uygulanması söz konusu (ödenmesi gereken toplam vergi=130.000 TL). Yani 1 TL gelirin 32.500 TL vergisi olabilir. Gelirlerin yabancı para cinsinden olduğu dikkate alındığında kur farkı mağdurları oluşabilir. Hesabı iyi yapmak gerekiyor.

İstisna KDV için de geçerli

Sayılan istisna şartlarını gerçekleştirenler için Katma Değer Vergisinden de tam istisna var. Yani KDV ödenmesi söz konusu olmayacak[4]. Bu çok büyük bir avantaj. Çünkü sosyal içerik ve mobil oyun üreticilerin KDV’de indirim konusu yapabileceği kalemler çok az.

Kavramlar ve kapsam netleştirilmeli

Düzenleme gereği, “sosyal içerik üreticisi” istisnasından faydalanmak için “sosyal ağ sağlayıcılar üzerinden” olma zorunluluğu var. Sosyal ağ sağlayıcının tanımı istisnanın getirildiği vergi kanunlarında bulunmuyor. Ama 5651 sayılı Kanun’un[5] 2/1-s maddesinde şu şekilde bir tanım yer alıyor:

“Sosyal ağ sağlayıcı: Sosyal etkileşim amacıyla kullanıcıların internet ortamında metin, görüntü, ses, konum gibi içerikleri oluşturmalarına, görüntülemelerine veya paylaşmalarına imkân sağlayan gerçek veya tüzel kişileri ifade eder.”

Ancak bu tanım da yeterli olmayabilir. Vergilerde “Kanunilik İlkesi”nin geçerli olduğu için kapsam ve kavramlar daha net belirlenmeli. Aksi takdirde mevcutta bulunan ya da sonradan ortaya çıkması muhtemel bazı mecraların sosyal ağ sağlayıcısı olup olmadığının değerlendirilmesi aşamasında ciddi tartışmalar ortaya çıkabilir. Ayrıca kişilerin kendi web siteleri, blogları üzerinden Google Adsense gibi yöntemlerle gelir elde etmeleri de mümkün. Bu durumlarda da parayı ödeyen şirketler aynı olup Kanunun amacına uygun bir istisna olması gerekirken yalnızca tanıma uygun olmaması (sosyal ağ sağlayıcısı, sosyal içerik üreticisi gibi) nedeniyle istisna hükmü dışında kalmaması söz konusu olabilir. Henüz yürürlük kazanmayan kanunun bu ihtimalleri de içermesinde fayda var. Böylece tartışmaların, kargaşanın ve kayıt dışılığın önüne geçilebilecektir.

İstisna olmazsa ticari kazançtan yüzde 40’a kadar gelir vergisi + KDV var

Peki söz konusu istisna hükmünden yararlanılamaması halinde ne olacak?

Vergi idaresinin bilinen yaklaşımına göre, ticari kazanç hükümlerine göre vergilendirme yapılacak. Bu durumda yüzde 40’a kadar olan gelir vergisi tarifesi uygulanacak. Ayrıca gelir yurt içinde elde ediliyorsa KDV istisnası hükmü uygulanamayacağı için KDV beyannamesi verilerek tahakkuk eden verginin ödenmesi gerekecek. Yani tahsilatın yarıdan fazlası vergiye gidebilir.

Ama şunu belirtmek gerekir ki; Youtube, Instagram, Facebook, Twitter gibi mecralarda elde edilen her gelir, genel geçer bir kabulle ticari kazanç olarak kabul edilmemeli. Bazı durumlarda farklı şekilde, örneğin telif hakkı olarak vergilendirme yapılmasını gerektiren faaliyetler söz konusu olabilir.

Geçmişe dönük bir uzlaşma, yapılandırma gelmeli

Belli ki getirilen düzenlemeyle sosyal medya ve mobil oyun gelirleri bir denetime tabi tutulmak isteniyor. Böylece istisnadan faydalanmak isteyenler bu denetim sistemi içine dahil olacaklar. Ancak hem gelir vergisi hem de KDV istisnası 01.01.2022 tarihinden itibaren geçerli olacak. Bu tarihten öncesi için koruyucu bir hüküm yok.

Söz konusu gelirleri daha önce de elde etmiş olanlar, önceki yıllara ilişkin inceleme yapılabileceği çekincesiyle sisteme girmekten imtina edebilir. Bu nedenle ve bir defalık teşvik amacıyla 01.01.2022 tarihinden önceki gelirler için de bir uzlaşma, yapılandırma getirilebilir.

Dipnot

[1] YouTuber: Video paylaşım sitesi YouTube'da videoları popüler olan ve belli bir YouTube kanalından video yayınlayan İnternet ünlüsü içerik üreticilerine verilen ad. (wikipedia.org)
[2] İnternet ünlüsü, fenomen, influencer veya mikro ünlü; şöhretlerini internet aracılığıyla edinmiş veya geliştirmiş kişidir. 

influencer'lar (sosyal medya etkileyicileri) şirketler tarafından hayranlarına ve takipçilerine platformlarında ürün tanıtımı yapmaları için işe alınabilirler. (wikipedia.org)

[3] Kanun hükmüyle Cumhurbaşkanına, bu maddede yer alan tevkifat oranını her bir faaliyet türü için ayrı ayrı sıfıra kadar indirme, bir katına kadar artırmak suretiyle yeniden tespit etme yetkisi verilmiştir.
[4] 7338 sayılı Kanun’un 55. maddesi ile KDV Kanunu’nun 17/4/-a maddesine eklenen hüküm gereğince; “GVK mükerrer 20/B maddesi kapsamında vergilendirilen kazançlara konu teslim ve hizmetler” KDV’den müstesna tutulmuştur.
[5] İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun

(Kaynak: Dr. Y. Burak Aslanpınar / Dünya Gazetesi | 20.10.2021)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.