Annelik Sebebiyle Kıdem Tazminatı Alınabilir Mi?

Kıdem tazminatı, tüm çalışan işçilerin gelecek hayallerini süsleyen en büyük güvencesi niteliğindedir. Hâl böyle olunca çalışanlar, emeklilikten sonra en çok bu tazminatla ilgili sualler yöneltmektedir.

Yoğun olarak gelen sorulardan biri de anne adayları ile yeni doğum yapan kadın işçilerden gelmektedir.

Hemen cevaplayalım kıdem tazminatına hak kazanılan hâller kanunda sınırlı olarak sayılmıştır. İş kanununda hamilelik, doğum ya da çocuk bakımı sebebiyle işten ayrılma hâllerinde kıdem tazminatı ödeneceğine dair bir düzenleme bulunmamaktadır.

Bu nedenle hamilelik ve doğum sebebiyle işten ayrılanlar kıdem tazminatı alamaz. Tüm anne adayları ile çocuklu kadın işçilerin bu hususu göz ardı etmemelerini tavsiye ediyoruz. Aksi takdirde kıdem tazminatı hakkından mahrum kalacaklardır.

Çocuğuna bizzat bakmak isteyen annelere 6 aylık ücretsiz izin haklarının bulunduğunu hatırlatmak isterim.

Diğer yandan kıdem tazminatına ilişkin en çok gelen diğer sorulara da toplu cevap olacak şekilde okuyucularımızın sualleri aşağıda cevaplanmıştır.

ASGARİ ÜCRETİN ALTINDA ÜCRET ÖDENMESİ TAZMİNAT SEBEBİ

Çalışma şartlarını belirleyen kaynaklardan en önemlisi İş Kanunudur. İşçinin ücretinin alt sınırının gösterildiği, günlük ve haftalık çalışma sürelerinin belirlendiği hangi hâllerde günlük ve haftalık iş sürelerini aşan çalışmaların yapılabileceğinin ve bu durumda ödenmesi gereken ücretlerin ve daha pek çok konunun açıklandığı İş Kanunu, çalışma şartlarının temelini oluşturmaktadır.

İş ilişkisinde bu gibi emredici hükümlerin dışında, işçi aleyhine bir uygulamaya gidilemeyeceği gibi aksine uygulama iş şartı hâline gelmez. Bu bağlamda tam süreli bir iş sözleşmesi ile çalışan bir işçiye sürekli olarak asgari ücretin altında ücret ödenmiş olması nedeniyle iş sözleşmesini fesheden işçi kıdem tazminatına hak kazanacaktır.

MOBBİNG İDDİASI İLE KIDEM TAZMİNATI

Mobbing iddia ederek iş sözleşmesini fesheden işçilerin çok dikkatli olmaları gerekmektedir. Aksi takdirde kıdem tazminatı hakkı kaybedilebilir. Keza Yargıtay’a göre mobbing sistemli bir şekilde, süreklilik arz eden bir sıklıkta çalışanı sindirme maksadı ile kişinin öz güvenine uygulanan psikolojik ve hatta fiziksel saldırgan davranışı ifade etmektedir.

Başka bir ifadeyle iş yerinde bir kişinin veya birkaç kişinin, istenmeyen kişi olarak ilan ettikleri bir kişiyi dışlayarak, sözlü ya da fiziksel tacizde bulunarak mutlak itaate zorlamak, yıldırmak ve bezdirmektir.

Öte yandan mobbingin belirtilen şekilde yapıldığının davacı işçi tarafından ispatlanması gerekmektedir. İşçinin mobbing yapıldığını ispatlayamaması hâlinde tazminat talebi mahkemece ret edilebilmektedir.

EVLENEN KADININ KIDEM TAZMİNATI

Kadın işçi, iş sözleşmesini evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde kendi arzusu ile sona erdirirse, kıdem tazminatı hakkı doğmaktadır. Kadın işçinin evlilik nedeniyle bu tazminatı alabilmesi için resmî nikâhla evlenmiş olması gerekmektedir.

Aynı zamanda evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde işten ayrılmış (iş sözleşmesini feshetmiş) olması zorunludur. Aksi takdirde bu hakkı düşmektedir. Bu bağlamda işten ayrıldıktan sonra evlenen kadın işçi, evlilik nedeniyle kıdem tazminatı alamaz. Aynı şekilde resmî nikâh olmadan evlilik vaadine istinaden işten çıkan kadın işçi de kıdem tazminatı alamaz.

İşten ayrılmadan önce mutlaka resmî nikâhla evli olması şarttır. Kadın işçinin evlilik öncesinde bu hakkını kullanması da imkânsızdır.

MEMURİYETE GEÇENLERİN KIDEM TAZMİNATI

Kıdem tazminatı hakkının belirlenmesinde çalışanın bir statüden diğer statüye geçmesi hâlinde, statü değişikliğinde iradesinin rol alıp almadığı önem taşımaktadır.

Çalışanın iş ilişkisinden, memuriyete veya sözleşmeli personel ya da idari sözleşme ilişkisine kendi iradesi ile geçmesi ve iş ilişkisine kendisinin son vermesi hâlinde, iş ilişkisi işveren tarafından sona erdirilmediğinden bu dönem için çalışanın kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanma imkânı bulunmamaktadır. Keza bu şekildeki statü değişikliği işçi açısından haklı fesih sebebi olmadığı için kıdem tazminatı hakkı da doğmayacaktır.

         ***

“Anne, hayatın sonsuzluğudur.” E. ZOLA

(Kaynak: İsa Karakaş / Türkiye Gazetesi | 27.09.2021)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.