Kadınların, Borçlanma İle Erken Emekli Olması

Daha erken emeklilik açısından hizmet borçlanmalarının, bazı durumlarda eksik prim gün sayılarının geriye doğru hemen doldurularak emekli olunması, bazı durumlarda emeklilik için gereken yaş şartını 1-2 yaş öne çekerek daha erken yaşta emekli olmak için avantaj sağlamaktadır.

Mesela erkeklerin özelikle 2000 yılı ve öncesinde sigorta girişleri bulunup bu tarihten önce askerlik yapmış olmaları hâlinde borçlanmış oldukları askerlik süresi kadar sigorta başlangıçları geriye gitmekte ve bu durumda daha erken emekli olabilmektedir.

Kadınlarda ise mevcut doğum borçlanmasında sigorta başlangıcından sonraki doğum borçlanmaları dikkate alınmaktadır. Bu yazımızda kadınların doğum borçlanması ve doğum borçlanmasında erken emeklilik ve avantajlı hâlleri izah edeceğiz…

3 ÇOCUK İÇİN GEÇERLİ

Sosyal güvenlik reformu ile birlikte kadınlara verilen en önemli hakların başında doğum borçlanması ile emeklilik prim gün sayısının tamamlanması imkânıdır.

Başlangıçta iki çocuk için öngörülmüştü. Akabinde 2014 yılında yapılan düzenleme ile bu uygulama üç çocuk için geçerli sayılmıştır. Buna göre (41-a), (4/1-b) veya (4/1-c) kapsamında herhangi birine tabi olarak çalışmaya başladıktan sonra doğum yapan kadın sigortalılar 2 yıllık süre içerisinde tekrar doğum yapmaları hâlinde bu doğuma kadar geçen süre kadar, 2 yıllık süre içerisinde çalışmaya başlamaları hâlinde bu süreler düşüldükten sonra kalan süre kadar, çocuğun iki yıllık süre içerisinde vefat etmesi hâlinde vefat tarihine kadar ya da tercihleri doğrultusunda istedikleri kadar süreyi kısmi olarak borçlanabileceklerdir.

Kadınlar, her bir çocuk için 2 yıla, toplamda 6 yıla karşılık gelen 2160 güne kadar doğum borçlanması yapabilmektedir. Birden fazla çocuğu için borçlanma talebinde bulunan anne sigortalıların tercih ettikleri doğumları ya da yine tercihleri doğrultusunda en fazla borçlanılacak süreye imkân veren doğumları borçlandırılacaktır.

İŞÇİ, MEMUR, ESNAF, SÖZLEŞMELİ ANNELER

Doğum borçlanmasından işçi, memur, sözleşmeli, iş yeri sahibi ve ortağı ile diğer tüm çalışan kadınlar belirli şartlarla faydalanabilmektedir.

Borçlanma yapılacak sürelerde uzun vadeli sigorta kolları açısından kadınların sigortalı sayılmaması ve çocuklarının yaşaması şartı aranmaktadır.

Birden fazla çocuğu için borçlanma talebinde bulunan sigortalıların tercih ettikleri doğumları ya da yine tercihleri doğrultusunda en fazla borçlanılacak süreye imkân veren doğumları borçlandırılmaktadır.

Tek batında ikiz ve diğer çoğul doğumlarda ise sadece bir çocuk için en fazla iki yıla kadar borçlanma imkânı bulunmaktadır. Bu durumda tek batında ikiz veya daha çok çocuk sahibi olmanın bir avantajı bulunmamaktadır. Doğum borçlanması yapamayan kadınların emeklilik için eksik kalan prim sürelerini isteğe bağlı sigorta yoluyla prim yatırılarak emekli olabilmenin imkan dâhilinde bulunduğunu hatırlatalım. Kadın sigortalının 2 yaşını doldurmamış herhangi bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat edinmesi hâlinde evlat edinilen çocuklar için de doğum borçlanması yapılabilmektedir.

EVLAT EDİNEN KADINLAR DA FAYDALANABİLİR

Doğum yapamayan kadınlar da evlat edinme yoluyla hizmet borçlanması yapabilmektedir. Bunun için evlat edindiği çocuk için doğum borçlanması yapmak istediğini beyan edenlerden evlat edinmeye ilişkin kesinleşmiş mahkeme kararı ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğünün ilgili birimleri tarafından düzenlenen “Evlat Edinme Öncesi Geçici Bakım Sözleşmesi”nin bir örneği istenmektedir. Buna göre sözleşme onay tarihi esas alınarak borçlanma işlemleri yapılmaktadır.

Evlat edinme, doğrudan mahkeme kararıyla olmuşsa kesinleşmiş mahkeme kararı ile müracaat etmek yeterli olacaktır.

STAJ YAPMIŞ OLAN ANNELER AVANTAJLI

SGK’nın uygulamadaki kanuna göre aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler hakkında iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigortası hükümleri uygulanmaktadır. 

Stajyer ve çıraklık sigortası SSK kapsamında bulunmaktadır. Ancak emekliliğe yarayan uzun vadeli sigorta kolları diye tabir edilen yaşlılık-malullük ve ölüm sigortaları kapsamında bulunmamaktadır. Hâl böyle iken genel olarak stajyerlerin en önemli yakınmaları staj ve çıraklık sigortası başlangıçlarının emeklilikte başlangıç olarak kabul edilmemesidir.

Bu durumun istisnası ise doğum borçlanmasıdır. Doğum borçlanmasında annelerin sigortalılığı ilk defa kısa vade sigorta kollarına tabi prim bildirilerek başlayan kadın sigortalıların bu tarihten sonra doğum borçlanması yapması hâlinde sigortalılık başlangıç tarihi uzun vade primi bildirilen tarihten geriye doğru gidilerek tespit edilmektedir. Bu durumda 08/09/1999 tarihi ve öncesinde ne kadar geriye doğru staj yapılmış ise kadın sigortalılar erken emeklilikte avantaj sağlayacaktır.

Son olarak yaş gelmiş olup ancak eksik prim günü olan tüm kadınların doğum borçlanması şartları varsa borçlanma maliyetleri yılbaşından sonra artacağından 31.12.2021 tarihinden önce hizmet borçlanması yapmalarını tavsiye ediyorum.

(Kaynak: İsa Karakaş / Türkiye Gazetesi | 25.09.2021)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.