Covid-19’un sebep olduğu küresel pandeminin; bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de büyük ekonomik ve sosyal etkileri olmuştur.
Koronavirüsten çalışanlar içerisinde en çok işlerini kaybeden ya da iş sözleşmeleri askıya alınan özel sektör işçileri olmuştur.
Covid-19’un etkilerden iş yerlerinin özellikle de çalışanların daha az etkilenmesinde kısa çalışma ödeneği ile nakdî ücret desteği uygulamaları hayati rol oynamıştır. Bu uygulamalar sayesinde başta yeme-içme ve turizm sektörlerinde faaliyet gösteren işverenler olmak üzere çok sayıda işveren bir nebze de olsa rahat nefes alarak çalışanlarını muhafaza etmiş oldu.
Milyonlarca çalışan faydalandı
Koronavirüs (Covid-19) salgınının etkilerine karşı Cumhurbaşkanımız tarafından açıklanan ekonomik destek paketi ve akabinde 2020/Mart ayında çıkarılan “Torba Kanun” ile birlikte koronavirüs, zorlayıcı sebep kabul edilerek 2020 Nisan ayında 3.243.126 işçiye 5.100.339 TL kısa çalışma ödeneği ödemesinde bulunuldu.
Covid-19’un etkilerinin devam etmesine binaen 2021 Ocak ayında 1.401.567 işçiye 2.191.200 TL ve en son 2021 Haziran ayında 991.466 işçiye 1.482.417 TL ödeme yapılmıştır. Bu uygulama Temmuz/2021 ayında sonlandırılmıştır.
Diğer yandan işverenleri tarafından ücretsiz izne ayrılan ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan işçiler ile 15/3/2020 tarihinden sonra iş sözleşmesi feshedilen ve işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçilere, herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almamak kaydıyla fesih yapılamayan sürelerde ücretsiz izinde bulundukları veya işsiz kaldıkları süre kadar nakdi ücret desteği verilmiştir.
Bu bağlamda Nisan 2020 tarihinden 31.08.2021 tarihine kadar 3.095.889 kişi nakdî ücret desteği almaya hak kazanmıştır. Bu kapsamda hak eden kişilere toplam 13.969.729.896 TL ödeme yapılmıştır. 2021 Haziran dönemi ve öncesi için 6.224 kişiye 13.192.619 TL ödeme yapılmıştır. Nakdî Ücret Desteği ödemelerine dayanak teşkil eden fesih kısıtı uygulaması 30.06.2021 tarihi itibarıyla sonlanmıştır
Borçlanma hakkı verilsin!
Kısa Çalışma Ödeneği ve zorunlu ücretsiz izin nedeniyle nakdî ücret desteğinden faydalanan milyonlarca çalışanın bu süreler içerisinde emekliliğe ve ödenek almaya yarayan sigorta kollarına ilişkin SGK primleri yatırılmamıştır.
Bu süreler için İş-Kur tarafından sadece genel sağlık sigortası primleri ödenmiştir. Hâl böyle iken her gün çok sayıda okurumuz belirtilen dönemlerde özellikle emekliliğe yarayan SGK primlerinin yatırılmaması nedeniyle emekliliklerinin geciktiğini bu nedenle mağdur olduklarını dile getirmektedir.
Kamuoyunda geriye dönük SGK hizmeti kazanma olarak bilinen hizmet borçlanmaları, çalışanlara emeklilikte avantajlar sağlamaktadır. Özellikle eksik prim gün sayıları olup da bu sürelerin dolmasını beklemek zorunda kalanlara çoğu zaman hemen bu primleri borçlanma ile yerine getirmesi avantajını sağlamaktadır.
Ayrıca bazı borçlanmalar bazı hâllerde daha erken emeklilik ve emeklilik maaşında artışa sebep olabilmektedir. SGK uygulamasında aşağıda yer alan kişi ve durumlar için borçlanma hakkı bulunmaktadır. Mevcut düzenlemelerde kısa çalışma ödeneği alan işçilerin bu dönemler için hizmet borçlanması yapmalarına ilişkin yasal bir dayanak bulunmamaktadır.
Aynı şekilde pandemi nedeniyle işverenleri tarafından ücretsiz izine ayrılanlar için de hizmet borçlanmasına ilişkin bir düzenleme yer almamaktadır.
Yasal düzenleme şart!
Kısa çalışma ödeneğinden faydalanılan süreler ile pandemi nedeniyle zorunlu ücretsiz izin kullandırılan sürelerde işçilerin emeklilik yönünden mağduriyetlerinin giderilmesine yönelik hizmet borçlanması hakkı verilmesi için yasal düzenleme yapılması gerekmektedir. Bu düzenlemenin yapılması hâlinde kısa çalışma ödeneğinden faydalanılanlar ile pandemi nedeniyle ücretsiz izin kullandırılan işçiler, bu dönemleri hemen borçlanma yoluyla tamamlayabileceklerdir.
Mezkûr uygulamalar nedeniyle mağdur okurlarımızın talepleri her zaman çalışanların yanında bulunan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanımız Sayın Bilgin’den TBMM’nin açılır açılmaz bu yönde yasal düzenleme yapılmasına öncülük etmesidir. Böylece “elçiye zeval olmaz” düsturundan hareketle biz de milyonlarca vatandaşımızın taleplerini bu köşemizden duyurmuş olduk.
***
“Bilgi aşağıdakileri yükseltir, bilgisizlik yukarıdakileri alçaltır.” Hazreti Ali
(Kaynak: İsa Karakaş / Türkiye Gazetesi | 13.09.2021)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.