Yıllık İzin ve Özellikli Durumlar

Çalışanlar yıllık ücretli izinlerini genel olarak yaz aylarında kullanır. Ülkemizde kimi tatil yörelerine giderken, kimi de memleketine gider ve iznini memleketinde geçirir…

1 Temmuz itibarıyla başlayan kademeli normalleşmenin üçüncü etabında sokağa çıkma yasağı ve seyahat kısıtlamalarının da kaldırılmasıyla yıllık ücretli izin kullanımları yoğunlaşmaya başladı… Bugün sizlerle, yıllık ücretli izin konusunu ve uygulamada duraksamaya neden olan özellikli durumları paylaşacağım. Yıllık ücretli izne hak kazanabilmek için deneme süresi de dahil olmak üzere işyerinde en az bir yıl çalışmış olmak gerekiyor. İşverenin uygun görmesi halinde, henüz bir yılı dolmamış işçiye de hak kazanacağı izne mahsuben izin kullandırılması mümkün olabiliyor.

YILLIK İZİN SÜRELERİ

İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi;

– Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlar için ondört iş gününden,

– Beş yıldan fazla onbeş yıldan az olanlar için yirmi iş gününden,

– Onbeş yıl (dahil) ve daha fazla olanlar için yirmialtı iş gününden, az olamıyor.

Yer altı işlerinde çalışanlar için izin süreleri dörder gün artırılarak uygulanıyor. Bu süreler toplu iş sözleşmeleri veya bireysel hizmet sözleşmeleri ile artırılabiliyor.

50 YAŞ ÜSTÜNE FARKLI TARİFE

Yıllık ücretli izin süreleri genel olarak çalışma sürelerine göre kademeli olarak belirlenmiş olmakla birlikte, 18 yaşından küçükler ile 50 ve daha yukarı yaştaki çalışanların izin süreleri farklı belirlenmiş. 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 iş gününden az olamıyor.

BEŞİNCİ YILIN İZİN SÜRESİ

Hizmet süresi 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) olanların izin süresi 14 gün. Birinci yılın iznine, birinci yılın sonunda hak kazanılıyor ve izin ikinci yıldan itibaren kullanılmaya başlanıyor. Buna göre, uygulamada en çok tereddüt edilen beşinci çalışma yılının sonunda hak kazanılan ve altıncı yıldan itibaren kullanılacak olan beşinci yılın izin süresi 14 iş günü oluyor.

TATİL GÜNLERİ SAYILMIYOR

Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmıyor. Bu bağlamda, izin süresine rastlayan hafta tatili gününün hafta tatili olarak, resmi veya dini bayram günlerinin genel tatil günü olarak dikkate alınması ve izin süresine ilave edilmesi gerekiyor.

CUMARTESİ GÜNÜ

Cumartesi günü, normal olarak iş günüdür. Ancak bazı işyerleri haftalık çalışma süresini haftanın çalışılan beş gününe dağıtıp, cumartesi gününü de tatil edebiliyor. Bu durumda dahi çalışmayan cumartesi gününün iş günü olarak izin süresine dahil edilmesi gerekiyor.

İZİN SÜRESİ BÖLÜNEBİLİYOR

Yıllık ücretli izin işveren tarafından bölünemiyor ve sürekli bir şekilde verilmesi zorunlu. Ancak tarafların anlaşmasıyla, bir bölümü on günden az olmamak üzere bölümler halinde kullanılabiliyor. Bu bağlamda özellikle bayramlarda idari tatil yapılan günler için 1-2 gün izin kullanılması mümkün olabiliyor.

YOL İZNİ

İşçi yıllık ücretli iznini işyerinin bulunduğu yerden başka yerde geçirecekse, talep etmesi ve bu hususu belgelemesi koşuluyla, gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri karşılamak üzere, işveren işçiye toplam dört güne kadar ücretsiz yol izni vermek zorunda.

İZİN ÜCRETİ

İşveren, yıllık ücretli iznini kullanan işçiye, izin dönemine ilişkin ücretini işçi izne başlamadan önce peşin olarak ödemek ya da avans olarak vermek zorunda. Yıllık ücretli izin süresine rastlayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücretlerinin ayrıca ödenmesi gerekiyor.

KULLANILMAYAN İZİNLER

Hak kazanılan yıllık izinler, iş sözleşmesi fesih olana kadar istenildiği zaman kullanılabilir. Kullanılmayan izinlerin yanması (zamanaşımına uğraması) söz konusu olmuyor. Kullanılmayan izinlerden çalışırken vazgeçip izin ücreti talep edilemiyor. Ancak iş sözleşmesi her ne şekilde sona ermiş olursa olsun, kullanılmayan izin sürelerine ilişkin ücretin, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücret üzerinden ödenmesi gerekiyor. İzin ücreti alacağına ilişkin zamanaşımı süresi ise beş yıl.

AYNI İŞYERİNDE YENİDEN ÇALIŞMA

Çalıştığı işyerinden çeşitli nedenlerle ayrıldıktan sonra aynı işyerinde yeniden çalışmaya başlayanların önceki çalışma döneminde izin kullandırılmak veya fesihte karşılığı ödenmek suretiyle tasfiye edilmeyen çalışma süreleri izin hesabında dikkate alınıyor. Yine, önceki çalışma süresinde bir yıl dolmadığı için izne hak kazanılamayan süreler de sonraki çalışma süresine eklenerek yıllık izin hakkı belirleniyor. Ancak önceki çalışma döneminde kullanılmayan izin sürelerine ilişkin ücretler fesih sırasında tam olarak ödenmişse, önceki dönem çalışmaları sonraki çalışma sürelerine eklenmiyor.

(Kaynak: Sezgin Özcan / Sözcü Gazetesi | 08.07.2021)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.