Kişisel Veri Mahremiyetinize İlişkin Bu Haklarınızı Biliyor Musunuz?

Tarihte hiç olmadığı kadar günümüzde teknolojide baş döndürücü değişimler yaşanmaktadır. Özellikle iletişim teknolojileri ve dijitalleşmenin de etkisiyle insanların insan olmasını sağlayan mahrem bilgilerinin korunması gittikçe önem kazanmaktadır. Bu bağlamda kişisel verilerin korunmasının ehemmiyeti gün geçtikçe daha iyi anlaşılmaktadır.

Özellikle dijital medya kullanımın artması, dijital teknoloji kullanım yaşının gittikçe küçük yaştaki çocuklara kadar düşmesi, başta çocuklar olmak üzere toplumun tüm fertlerinin mağduriyetlerine yol açmaktadır.

Oluşması muhtemel mağduriyetlerin bertaraf edilmesi için başta ebeveynler olmak üzere herkesin kişisel veri mahremiyeti konusunda bilinçlenmesini zaruri kılmaktadır.

Kişisel veri sayılan hâller

Anayasamızda öngörülen özel hayatın gizliliği ile temel hak ve özgürlüklerin korunması kapsamında, ülkemizde kişisel verilerin korunmasını sağlamak üzere Kişisel Verileri Koruma Kurumu kurulmuştur.

Kişisel veri tabiriyle sadece kişinin kesin teşhisini sağlayan ad, soyad, doğum tarihi, doğum yeri gibi bilgiler değil; aynı zamanda bireyin belirlenebilir kılınmasını sağlayan fiziki, ailevi, ekonomik, sosyal ve buna benzer özelliklere ilişkin bilgiler de kastedilmektedir.

Kanunda, kişisel veriler sınırlı sayma yoluyla belirlenmediğinden, her somut olayın özelliğine göre kişisel verinin kapsamının genişletilmesi de mümkündür. Bu kapsamda, gerçek bir kişinin motorlu taşıt plakası, mülakat sonuçları, kullandığı elektronik cihazların IP adresleri, ses ve görüntü kayıtları, konum bilgisi, adli sicil kaydı, kredi kartı ekstreleri, sosyal medya beğenileri, parmak izleri vb. bilgiler de kişisel veri olarak tanımlanabilmektedir.

Kişisel verilerin işlenmesinde uyulması gereken kurallar

Kişisel verilerin korunmasına ilişkin kanunda kişisel verilerin işlenmesinde dikkat edilmesi gereken temel ilkeler öngörülmüştür. Buna göre;

• Hukuka ve dürüstlük kurallarına uygun olma
• Doğru ve gerektiğinde güncel olma
• Belirli, açık ve meşru amaçlar için işlenme
• İşlendikleri amaçla bağlantılı, sınırlı ve ölçülü olma ve
• İlgili mevzuatta öngörülen veya işlendikleri amaç için gerekli olan süre kadar muhafaza edilme şeklinde sıralanmıştır. Buna göre kişisel verilerin hukuka uygun olarak işlenebilmesi için kişinin açık rızasının alınması zorunludur.

Özel nitelikli kişisel veriler

Kişisel verilerin korunmasına ilişkin kanunda kişisel bazı veriler konusunda daha sık koruma öngörülmüştür. Buna göre kişilerin ırkı, etnik kökeni, siyasi düşüncesi, felsefi inancı, dini, mezhebi veya diğer inançları, kılık ve kıyafeti, dernek, vakıf ya da sendika üyeliği, sağlığı, cinsel hayatı, ceza mahkûmiyeti ve güvenlik tedbirleriyle ilgili verileri ile biyometrik ve genetik verileri özel nitelikli kişisel veriler olarak sayılmıştır. Bu nitelikteki kişisel verilerin işlenebilmesi için kural olarak ilgili kişinin açık rızasının alınması gerekmektedir.

Kişisel veri kapsamında haklarınız

Kişisel verilerin korunmasına ilişkin kanunda kişisel verilerin korunması kapsamında vatandaşlara birtakım haklar tanınmıştır. Buna göre ilgili kişiler, her zaman veriyi alan (veri sorumlusu) gerçek veya tüzel kişilere başvurarak kendisi ile ilgili;

• Kişisel verilerinin işlenip işlenmediğini öğrenme,
• Kişisel verileri işlenmişse buna ilişkin bilgi talep etme,
• Kişisel verilerinin işlenme amacını ve bunların amacına uygun kullanılıp kullanılmadığını öğrenme,
• Yurt içinde veya yurt dışında kişisel verilerinin aktarıldığı üçüncü kişileri bilme,
• Kişisel verilerinin eksik veya yanlış işlenmiş olması hâlinde bunların düzeltilmesini isteme,
• Kişisel verilerin silinmesini veya yok edilmesini isteme,
• Düzeltilme, silinme veya yok edilme işlemlerinin, kişisel verilerin aktarıldığı üçüncü kişilere bildirilmesini isteme,
• İşlenen verilerin münhasıran otomatik sistemler vasıtasıyla analiz edilmesi suretiyle kişinin kendisi aleyhine bir sonucun ortaya çıkmasına itiraz etme ile
•  Kişisel verilerin kanuna aykırı olarak işlenmesi sebebiyle zarara uğraması hâlinde zararın giderilmesini talep etme haklarına sahiptir.

Alo 198 veri koruma hattını arayabilirsiniz!

Kişisel veri kapsamında haklarınız konusunda soru ve sorunlarınız ihbar ve şikâyet ile diğer talepleriniz için Alo 198 Veri Koruma Hattı Bilgi Danışma Merkezini aramanız mümkündür. Alo 198’e gelen aramalar değişkenlik arz etse de 2020 yılında ağırlıklı olarak; VERBİS %42, web sitesinde yayınlanan kurul kararları ve haberler %12, açık rıza %9, kanunun kapsamı %8, aktarım %7, aydınlatma yükümlülüğü %6, veri sorumlusuna başvuru %5, kurula şikâyet %3, ilgili kişi hakları %3, kabahatler ve suçlar %3, diğer %2 şeklinde dağılım göstermiştir.

(Kaynak: İsa Karakaş / Türkiye Gazetesi | 30.06.2021)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.