Yıpratıcı İşlerde Çalışıyorsanız Daha Erken Emekli Olabilirsiniz!

SSK ve Emekli Sandığı uygulamasında olduğu gibi SGK uygulamasında da yıpratıcı işlerde çalışanların hem primleri artırılarak hem de yaşı düşürülerek emeklilikte avantajlı olmakta ve diğer çalışanlara göre daha erken emekli olmaları söz konusu olmaktadır.

Değerli okurlarımızın istekleri doğrultusunda bu yazımızda hangi işlerde çalışanların yıpratıcı iş kapsamında çalışmakta oldukları ve bunların avantajlarından söz edeceğiz...

 

20 kategoride yıpranma hakkı

 

Halk arasında "yıpranma hakkı" olarak bilinen “Fiilî hizmet süresi zammı” SGK (5510 s.) Kanununda 20 kategoride sınıflandırılmıştır. Bu kategoriler arasında; Cam fabrika ve atölyeleri, Alüminyum fabrikaları, Demir ve Çelik Fabrikaları, Kurşun ve arsenik işleri, Cıva üretimi işleri sanayii, Çimento fabrikaları, Kok fabrikalarıyla termik santraller, Asit üretimi yapan fabrikaları, Döküm fabrikaları, Radyoaktif işleri, Su altında veya su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işler, İtfaiye ve yangın söndürme işleri, Yer altı işleri, Basın işlerinde çalışanlar, TSK, Jandarma, Emniyet ve MİT mensupları, Cumhurbaşkanı ve Yardımcıları, Milletvekilleri ve Bakanlar yer almaktadır.    

En son yıpranma hakkı verilen meslekler arasında; 1219 sayılı Kanun kapsamında çalışan sağlıkçılar, Hemşirelik Kanunu ve Eczacılar Kanunu kapsamında sağlık meslek mensubu sayılanlar ve insan sağlığı için koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde çalışanlar… ile yasada belirtilen diğer sağlık çalışanlarına yıpranma hakkı verilmiştir.

Bu meslek mensuplarının öncesinde ise ceza infaz kurumu müdürü, idare memuru, infaz ve koruma başmemuru, infaz ve koruma memuru unvanlı kadrolarda bulunanlar ile Adalet Bakanlığı taşra teşkilatına tahsisli kadro veya pozisyonlarda bulunup ceza infaz kurumlarında görev yapan ve ceza infaz kurumlarında hükümlü ve tutuklularla bilfiil irtibat içinde olan diğer görevlilere 90 gün fiilî hizmet süresi zammı verilmiştir.

 

Yıpranmadan, hem işçiler hem memurlar faydalanabiliyor!

 

Yukarıda belirtilen iş yerleri ve işlerde çalışan işçi (4/1-a) ve memur (4/1-c) sigortalıların prim ödeme gün sayılarına, bu iş yerlerinde ve işlerde geçen çalışma sürelerinin her 360 günü için yasada kendilerine verilen gün sayıları, yıpranma (fiilî hizmet süresi zammı) olarak ilave edilmektedir.

360 günden eksik sürelere ait fiilî hizmet süresi zammı, 360 gün için eklenen fiilî hizmet süresi ile orantılı olarak belirlenmektedir.

 

Yıpranma hakkı 60 ila 180 gün arasında değişmekte

 

Yıpranma hakkı (fiilî hizmet süresi zammı) bütün işler için aynı değildir. Her 360 gün karşılığı en az 60 gün ile 180 gün arasında değişmektedir. Bu bağlamda yer altında çalışanlar her 360 gün karşılığı 180 gün yıpranma avantajı ile öne çıkmaktadır.

2008/Ekim ayından sonra SGK Kanununda belirtilen iş yeri ve/veya işlerde geçen çalışma sürelerinin her 360 günü için;

• 60 gün eklenecekse (FHSZ kapsamında çalışılan gün sayısıx60/360),
• 90 gün eklenecekse (FHSZ kapsamında çalışılan gün sayısıx90/360),
• 180 gün eklenecekse (FHSZ kapsamında çalışılan gün sayısıx180/360),

Formülü uygulanarak yıpranma payları hesaplanmaktadır. En az yıpranma hakkı 60 gündür. Cam fabrika ve atölyeleri ile alüminyum fabrikaları gibi iş yerlerinde fiilen çalışanların fiilî hizmet süresi zammı 60 günden ibarettir.

SGK Kanununda belirtilen ve Bakanlıkça tespit edilen maden iş yerlerinin yer altı işlerinde sürekli veya münavebeli olarak en az 20 yıldan beri çalışan sigortalılar için yaş şartı 50 olarak uygulanmaktadır. Buna göre, belirtilen sigortalıların en az 20 yıldan beri çalışması, 50 yaşını doldurması ve 7200 gün prim ödemesi durumunda yaşlılık aylığı bağlanmaktadır.

2008/Ekim ayında sonra yer üstünde çalışan bir SSK’lı erkek en az 60 yaşında emekli olurken, maden iş yerlerinin yer altı işlerinde sürekli veya münavebeli olarak çalışan sigortalılar ise 50 yaşında emekli olacaktır.

Gittikçe emeklilik yaşının kademeli olarak 65 yaşına kadar yükseleceği göz önünde bulundurulduğunda yer altında belirtilen sigortalılar 65 yaşından etkilenmeden 50 yaşında emekli olabilecektir. Bu durumda 15 yıl daha erken emeklilik avantajı ortaya çıkmaktadır.

(Kaynak: İsa Karakaş / Türkiye Gazetesi | 14.06.2021)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.