Geçerli Fesih İçin Performans Ölçütleri Önceden Saptanmış Olmalı / Şevket Tezel

SSK Emeklisi Belediye Başkanlarına Tazminat İçin Önemli Koşul

21.09.1958 doğumluyum. İlk sigortalılık girişim 1977 ve o dönemden 270 günüm var. 18.10.1982 tarihinde Emekli Sandığı iştirakçisi oldum ve 1988 yılında da Emekli Sandığı’ndan ayrıldım. 1996-1999 yılları arası isteğe bağlı sigortalı oldum. 1999 yılında belediye başkanı seçildim. 2004 yılında belediye başkanlığından ayrıldım. 01.05.2005 tarihinde tekrar isteğe bağlı SSK sigortalılığına geçtim. Bin 260 günüm 01.12.2008’de doluyor. Yeni çıkan 5510 sayılı yasada isteğe bağlı SSK sigortalılığı ortadan kalktığına göre benim emeklilik durumum ne olur? 01.10.2008 öncesi isteğe bağlı sigortadan ayrılıp 3-5 aylık dönemi fiili çalışarak mı tamamlamalıyım?  Bu konuda aydınlatırsanız sevinirim. İbrahim ŞİMŞEK

 

Sayın Okurum,

Belediye Başkanlığını döneminde hangi kuruma prim ya da kesenek yatırdığınızdan ve tam olarak gün sayılarınızdan söz etmemişsiniz. Vermiş olduğunuz bilgilere göre 1977 ilk sigortalılık girişinizle SSK’dan emeklilik için 5 bin günü tamamlamanız halinde SSK’dan normal emekli olabilirsiniz.

01.10.2008 tarihinden itibaren isteğe bağlı SSK sigortalısı olamayacağınıza göre eğer gerekiyorsa bin 260 gün için o tarihten itibaren çalışan bir sigortalı olarak SSK’ya en az iki ay daha prim ödemeniz gerekiyor. Ancak bin 260 gün ihtiyacı duyduğunuza göre belirtmiyorsunuz ama SSK’dan başka bir kuruma prim ya da kesenek ödemiş olmalısınız. 

 

Ya 9 bin günü ya 61 yaşı tamamlayın

Seçilmiş olmak suretiyle Belediye Başkanlığı yapmış olup, 5510 sayılı SSGSS Kanununa göre sigortalı iken yaşlılık aylığı bağlananlardan; 5434 sayılı Kanunun 5510 sayılı Kanunla mülga 39 uncu maddesine göre aylık bağlanması şartlarını haiz olanlara makam ve görev tazminatları da aylıklarına ilâve edilmek suretiyle ödeneceğinden her ne kadar SSK’dan emekli olsanız da 25 yıllık hizmet süresini tamamlamamış olmanız halinde 61 yaşınızı ve 5 bin 400 günü doldurmak şartıyla (21.09.2019 tarihinden itibaren) makam ve görev tazminatına da hak kazanmış olacaksınız.

Tazminatlar için 61 yaşı bekleyeceksiniz, zira SSK’dan emekli olan seçilmiş belediye başkanlarının makam, görev ya da temsil tazminatı almaları için SSK’dan emeklilik koşullarına sahip olmaları yetmiyor, Emekli Sandığı emeklilik koşullarına sahip olmak da gerekiyor. Bunu sağlamak için ya SSK prim gün sayınız en az 9 bin gün olmalı ya da 61 yaşında 15 yıllık memuriyeti olanlara emekli aylığı bağlanmasına yetmiş olması nedeniyle 61 yaşınızı beklemelisiniz.

Aynı konuda soru yönelterek “1974-1978 tarihleri arası belediye başkanlığı yaptığını ve isteğe bağlı SSK emeklisi olduğunu” belirten okurum Mustafa ERTUNÇ için de aynı hususun geçerli olduğunu söyleyebilirim. Tazminat alması için ye 9 bin günü bulunmalı yahut 5 bin 400 günle emekli olmuşsa 61 yaşını beklemeli. 5 bin 400 günü de yoksa aylığını kestirerek 5 bin 400 gün oluncaya kadar SSK’lı olarak çalışmalı ve en az 5 bin 400 gün üzerinden aylığını tekrar bağlatarak 61 yaşını beklemeli.   

 

Okur Sorularına Kısa Cevaplar

Ayşe YILDIRIM/TEKİRDAĞ - 10.01.1960 Bulgaristan doğumlu, 01.11.1990 ilk sigortalılık başlangıçlı, 3 bin 70 gün primi olan bir sigortalı olarak 58 yaşınızı dolduracağınız 10.01.2018 tarihinde kısmi emekli olabilirsiniz. Yeni verilen hakla Bulgaristan’daki sürelerinizden 5 yıl 6 ay kadarını borçlanırsanız SSK’dan hemen emekli olabilirsiniz.

 

İŞVERENLER İÇİN ÇALIŞMA HAYATI

Performans Ölçütleri Önceden Saptanmış Olmalı

İşçinin performans ve verimlilik sonuçlarının geçerli bir nedenle feshe dayanak olabilmesi için objektif kriterlerin belirlenmesi zorunlu olduğunu belirtmiştik.

 

İş akdinin feshi ve işe iade davalarında önemli bir odak olan performans düşüklüğü nedeniyle işçinin iş sözleşmesinin feshinin aşağıdaki somut ve nesnel koşullara uygun olması aranıyor.

 

Bahse konu performans ve verimlilik standartlarının kişiye göre değil işyerine özgü olması, objektiflik kriterlerinin o işyerinde aynı işi yapanların aynı kurallara bağlı olması şeklinde uygulanması gerekiyor. Performans ve verimlilik standartlarının objektifliğinin yanında gerçekçi ve makul olması da gerekiyor.

 

Performans ve verimlilik sonuçlarına dayalı geçerli bir fesih nedenin varlığının kabulü için süreklilik gösteren düşüklük veya düşme eğilimli sonuçlar olması gerekiyor. Zira koşullara göre değişen, süreklilik göstermeyen sonuçlar geçerli neden için yeterli kabul edilmeyebiliyor. Yani performans düşüklüğünün süreklilik kazanmış olması gerekiyor.

 

Performans ve verimliliğin yükseltilmesine dönük hedeflere ulaşılamaması tek başına geçerli neden kabul edilmiyor. Bu gerçeğe işçinin kapasitesinin yüksek hedefler için yeterli olmasına karşın bu hedefler için gereken gayreti göstermemesi durumunun da bu yetersizliğe eşlik etmesi gerekiyor.

 

İşin gerektirdiği bilgi, deneyim ve beceri gibi unsurlarla gerçekleştirilmesi beklenen işi konu alacak performans ölçütlerinin önceden saptanması ve işçiye tebliğ edilmiş olması gerekiyor. Zira bu kriterlerin önceden saptanması değerlendirmenin objektif olduğunun ve geçerli nedenin kabulü için şart.

 

Bu konu feshin işçinin ferdi yetenekçe veya vasıfça yetersizliğinden mi kaynaklandığı yoksa işçinin hatalı davranışından mı kaynaklandığının sağlıklı biçimde tespiti açısından da önemlidir. Her ne kadar kolay olmasa da iki fesih türünün ayırt edilebilmesi işçinin işini istendiği usul ve şekilde yapmamasının veya yapmak istememesinin ayrımını ortaya koyabilmek ve bunu kanıtlayabilmek anlamına gelmektedir.

(Kaynak: Sözcü Gazetesi | 23.07.2008)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.