Çalışanların, Sağlık Sebebiyle Kıdem Tazminatına Hak Kazanması...

İş kanunu kapsamında en az bir yıllık çalışması bulunan işçiler, belirli hâllerde işten çıkmaları veya işveren tarafından işten çıkarılmaları durumunda kıdem tazminatına hak kazanabilmektedir. Hangi hâllerde tazminat alınacağı eski İş Kanunumuzda tek tek sayılmıştır. Buna göre;

• İşçinin emeklilik şartlarını yerine getirerek emekli olması veya bu kapsamda yaş dışında gereken sigortalılık süresi ve prim gününün doldurulması nedeni ile işten ayrılma,
• Kadının evlenmesi hâlinde 1 yıl içinde işten ayrılması,
• İşveren tarafından iyi niyet ve ahlak kurallarına aykırılık nedenleri dışındaki nedenlerle iş sözleşmesinin feshedilmesi,
• İşçi tarafından sağlık, iyi niyet ve ahlak kuralarına aykırılık veya iş yerinde işin durması ve benzeri nedenlerle sözleşmesinin feshedilmesi ve
• Askerlik görevi nedeniyle işten ayrılma ile işçinin ölümü, hâllerden birinin gerçekleşmesi hâlinde kıdem tazminatına hak kazanılmaktadır.

Görüldüğü üzere yukarıda sayılan hâllerde “sağlık nedenleri” açıkça belirtilmemesine rağmen özellikle yargı içtihatlarından hangi sağlık sebepleri ile kıdem tazminatı ödenip ödenmeyeceği belirlenmektedir.

Değerli okuyucularımızdan gelen suallere cevap olmak üzere işçilerin hangi sağlık durumlarında tazminat alabilecekleri bu yazımızda açıklığa kavuşturulmuştur.

İş yerinde işçinin sağlığını etkileyen durumların ortaya çıkması

İşçinin çalışmakta olduğu iş yerinde işin niteliğinden ya da birlikte ve yakından çalıştığı diğer işçiler veyahut işverenden kaynaklanacak hastalıklara tutulması hâlinde bu durum işçi için haklı neden olarak kabul edilmektedir. Belirtilen durumlar İş Kanununda;

• İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa veya
• İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulursa.

Şeklinde açıkça yer almaktadır. Kanun hükmüne bakıldığında sağlık sebebi ile fesih açısından işçi için iki haklı fesih sebebi düzenlenmiştir. Bunlardan birincisi “İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olması ikincisi ise “İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulmasıdır.

Her iki durumda da iş sözleşmesini bizzat işçi feshedeceğinden ispat yükü de işçi üzerindedir. İşçi, sözleşmenin feshini gerektiren nedenlerin bulunduğunu ve bu nedenle sözleşmeyi haklı olarak feshettiğini ispatlamak zorundadır.

Yargıtay, işçinin sağlık nedeni ile işten çıkmasına bağlı olarak işçi ile işveren arasında uyuşmazlık çıkmışsa birçok kararında; yukarıda verdiğimiz her iki hâlde de gerekli unsurlar iş yerinin özellikleri, davacının çalışma şartları, yaptığı işi, yaşı ve hizmet süresi bir bütün hâlinde dikkate alınıp davacının çalışmasına engel olabilecek bir rahatsızlığının bulunup bulunmadığının tespiti için tam teşekküllü bir devlet hastanesi, Adli Tıp veya Üniversite Hastanelerinden heyet raporu alınması gerektiği yönünde hüküm vermektedir.

Netice itibarıyla işçinin ileri süreceği sağlık nedenleri ile işten çıkması hâlinde, öncelikle sağlık nedenini açıkladığımız kanun hükümleri ile Yargıtay içtihatları doğrultusunda ispatı gerekmektedir. İşten ayrılmak için öne sürülen sağlık sebebi bu şekilde haklı bulunursa işçi kıdem tazminatına hak kazanacaktır. Aksi takdirde işçi müstafi sayılacak ve tazminatı yanacaktır.

İhbar tazminatı ve işsizlik ödeneği

İşçinin sağlık nedeni ile işten ayrılması durumunda mahkeme tarafından kıdem tazminatının ödenmesine karar verilmiş olsa bile ihbar tazminatına hak kazanamaz.

İster sağlık nedenleri ile ister başka haklı nedenlerle olsun iş sözleşmesi işçi tarafından feshedildiği durumlarda işçiye ihbar tazminatı ödenmemektedir.

Diğer yandan sağlık nedeniyle haklı fesihlerde gerekli şartların bulunması durumunda işçiler işsizlik ödeneğine hak kazanmaktadır. Ödenek alanların bakmakla yükümlü olduğu kişiler de genel sağlık sigortalısı kapsamında sağlık hizmetlerinden de yararlanabilmektedir.

Ödenek için işçinin hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde en az 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olması gerekmektedir.

             ***

“İyi, doğru ve dürüst olanlar kaybetmez; kaybedilir.” Peyami Safa

(Kaynak: İsa Karakaş / Türkiye Gazetesi | 10.05.2021)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.