Nakdi Sermaye Artırımında İndirim Teşviki Soruları

1 Nisan günü TÜRMOB tarafından YouTube-turmobtv üzerinden Kurumlar Vergisi Semineri düzenlendi. Ben de “kurumlarda nakdi sermaye artırımına faiz teşviki – örtülü sermaye faizi ve transfer fiyatlandırması” konularında sunum yaptım. Toplantının son bölümü tabii ki soru-cevap aşaması idi. Ancak gelen sorular 300 civarında olunca normal olarak pek çoğu yanıtlanamadı. Bana gelen soruların büyük çoğunluğu, kurumlarda nakdi sermaye artırımına faiz teşviki ile ilgiliydi. Ben de bu yazımda, süre dolayısıyla yanıtlayamadığım soruları, benzer konularda da tereddütleri olanlara da yararlı olabileceği inancı genelleştirerek yanıtlayayım dedim.

★ ★ ★

Nakdi sermaye artırımının yapıldığı yıllarda yapılacak hesaplamalarda, artırılan tutar değil, nakden ve fiilen ödenen tutar önem taşır. Hesaplama, ödeme tescil tarihinden önce yapılmışsa tescil tarihinin içinde bulunduğu ay tam ay kabul edilmek, ödemenin tescil tarihinden sonra yapılması halinde ise ödeme tarihinin içinde bulunduğu ay tam ay kabul edilmek suretiyle yılsonuna kadar kalan ay süresi üzerinden yapılır. Kalan sermaye taahhütleri ifa edildiğinde de ödeme tarihinin içinde bulunduğu ay tam ay kabul edilmek suretiyle yılsonuna kadar kalan ay süresi üzerinden hesaplama yapılır

★ ★ ★

Teşvikten yararlanacak şekilde nakdi sermaye artırımı yapılan yıl yararlanılıp, izleyen yıllarda sehven veya isteyerek yararlanılmamış olması durumunda tekrar bu indirimden yararlanmaya bir engel olmadığı kanaatindeyim. Yasada veya Genel Tebliğ açıklamalarında bunu engelleyen bir düzenleme olmadığı gibi, indirim müessesesinin özü itibariyle de her yıl indirimden yararlanmak diğer yıllardan bağımsız bir haktır. Ancak önceki ve yararlanmadığınız yıllar için hesaplama yapıp, bulunan tutarı, devreden indirim tutarı olarak nazara alamazsınız.

 

★ ★ ★

İki şirketin devir yolu ile birleşmesi halinde, devralınan şirkette daha önce söz konusu faiz indiriminden yararlanılacak şekilde nakdi sermaye artışı yapılmış olunması, bu nakdi sermaye artışı üzerinden devralan şirketin faiz indirimi yapılması mümkün değildir. Çünkü burada devralan şirketin bilançosu kül halinde devralan şirketin bilançosuna nakil olunmaktadır. Artık devralan şirkette devir suretiyle gelen sermayeden kaynaklanan artış, içeriğine bakılmaksızın nakdi sermaye artışı olarak kabul edilemez. Nitekim anılan yasa maddesinde de “sermaye şirketlerinin birleşme, devir ve bölünme işlemlerine taraf olmalarından kaynaklanan sermaye artırımlarının indirim hesaplamasında nazara alınmayacağı”, açıkça hükme bağlanmıştır.

★ ★ ★

Nakdi sermaye artışında yasadaki formül ile hesaplanan indirim tutarı, kurumlar vergisi matrahından indirilir. Bu tutara isabet eden verginin, kurumlar vergisinden indirilmesi söz konusu değildir. Ancak bu indirim kurum kazancının indirime elverişli olduğu kadarı ile yapılabilir. Kurum kazancının yetersiz olması halinde indirilemeyen tutar, ertesi yıla – endeksleme yapılmaksızın aynen- devreder. Bu devreden tutarı ertesi yıl – o yılın indirim oranlarına göre yeniden hesaplanacak- indirim tutarına ekleyerek indirim konusu yapabilirsiniz. Bu böylece şirketin sona ermesine veya sermaye azaltımı yapana yahut yasa maddesinde farklı bir düzenleme yapılıncaya kadar devam edecektir.

★ ★ ★

Ortaklardan sermaye avansı alınıp da yılsonuna sermayeye eklenememiş veya yılsonuna kadar sermaye artırımı işlemleri tescil edilmemiş olması halinde, tescilin yapıldığı yılda yine bu indirim teşvikinden yararlanılabilir mi? Genel Tebliğ bazında açıklanan idari anlayışta, ortaklardan yıl içinde alınan sermaye avansları tutarı üzerinden, yıl sonuna kadar sermayeye eklenmesi halinde, artırılan nakdi sermaye tutarı üzerinden bu teşvikten yararlanılabileceği açıklanmıştır. Ancak burada getirilen “yıl sonuna kadar sermaye artırımının tamamlanmış olması” koşulu, yasadan kaynaklanmayıp, İdare tarafından ihdas edilen bir koşuldur. Yasal dayanağı olmaması sebebiyle de -bence- bağlayıcılığı yoktur. Kaldı ki pek çok halde de bu sürede sermaye artırımını gerçekleştirmek mümkün olamayabilir. Ancak yine de bu gibi hallerde önerim, ileride bir cezalı tarhiyatla karşılaşmamak için ihtirazi kayıtla beyanda bulunup dava açmanızdır. Aksi halde, uzun yıllar yararlanabileceğiniz bu tutar üzerinden yararlanma hakkınızı kaybedebilirsiniz.

★ ★ ★

Nakdi sermaye artırımı yapılarak artırılan teşvikten yararlanılan tutarın tamamına ilişkin Genel Tebliğ’de belirtilen belgelerin, kurumlar vergisi beyanname verme süresi içerisinde vergi dairesine sunulması gerekmektedir. İzleyen yıllarda –sermaye taahhüt borcuna ilişkin ödemeler de yoksa- aynı belgelerin tekrar verilmesine gerek olmadığı kanaatindeyim.

(Kaynak: Bumin Doğrusöz / Dünya Gazetesi | 08.04.2021)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.