Vergi affı için gözler Maliye'de / Ahmet Yavuz

Bu sene içerisinde ihtilaflı vergiler için yeniden uzlaşma, futbol kulüplerine borçlarını dondurup 10 yıla yayma kolaylığı, Sosyal Güvenlik Kanunu (SGK) prim borçlarında faizin yüzde 85'e kadarlık kısmını silme imkânları geldi. Şimdi sıra normal vergi borçları için sağlanacak kolaylıkta.

Hatırlayacağınız gibi geçen şubat ayında vergi borcu olan mükelleflerin bir kısmına Maliye ile yeniden uzlaşmanın yolunu açan bir kısmi af kanunu çıkarılmıştı. Ancak bu kanun sadece Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ikmâlen, re'sen ve idarece tarh edilen; Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi, KDV, ÖTV, Damga Vergisi, Gider Vergileri gibi beyana dayanan vergiler ile resim, fon payı ve harçlarla ilgili ihtilaflı olunan ve henüz kanunî yolları tüketilmemiş bulunan vergi, harç ve cezalar ile vergi zıyaı cezalarını kapsıyordu. Kanunun dar kapsamlı çıkarıldığını, ödeme güçlüğü çektiği için vergisini ödeyemeyen, bu yüzden her ay gecikme faizi oranında borcu artan mükelleflerin kapsam dışı bırakılmaması gerektiğini, aksi halde arzulanan hedefe ulaşılamayacağını o zaman da ifade etmiştim. Birçok mükellef, zamanla vergi aslını aşacak derecede yüksek tutarda faize ve cezaya muhatap kalarak kısır bir döngüye düşmüş durumda. Bu mükellefler artık isteseler bile borçlarını ödeyemiyor. Çünkü oldukça şişmiş borç ve faizleri ödemek için işletmelerini devretmeleri gerekiyor.

Uzlaşma Kanunu çıktığında da af beklenti ve söylentilerinin yoğunlaştığı bu günlerde de okurlarımdan konuyla ilgili birçok elektronik posta aldım ve elan alıyorum da. Mükellefler vergi borçlarının ceza ve faizlerle katlanmasından ve vergi borçları sebebiyle birçok alanda hareket alanlarının daralmasından şikâyetçi. Bu yüzden kendilerine yönelik bir ödeme kolaylığı sağlanmasını istiyorlar. Çünkü kimse Maliye ile sıkıntı yaşamak istemiyor.

Şu an itibarıyla sadece İstanbul'da 350 bin mükellefin Maliye'ye yaklaşık 12 milyar yeni lira borcu var. Bu borçlara ait gecikme faizlerinin belli oranda silinmesi ve taksitli ödeme planı çıkarılması halinde devlete ciddi bir gelir sağlanmış olacak. Bu kaynağın başka bir şekilde elde edilmesi mümkün değil. Devletin ihtiyaç duyduğu parayı borçlanma yoluyla elde etmesi durumunda içine düşülen borç sarmalı katlanarak artacak. Özelleştirme yoluyla fon teminine gidildiğinde de kimi yargısal ve siyasal sorunlarla karşılaşılıyor. Ayrıca, yeni vergilerin konması, zaten ağır hissedilen vergi yükünü iyice artıracak ve mükelleflerin tepkisine sebep olacak. Bu alacakların tahsili için haciz ve icra uygulamasına gidilecek olursa hem mükelleflerin ekonomik faaliyetleri sekteye uğrayacak hem de hatalı uygulamalar sebebiyle daha önce örneğini gördüğümüz mağduriyetler yaşanacak. Bu yüzden vergi affı olarak nitelendirilebilecek bir düzenlemeye gitmekte fayda var. Üstelik yukarıda sıraladığım, ihtilaflı alacaklar, futbol kulüplerinin borçları, SGK primleri için çıkarılan aflar (ödeme kolaylığı) bu sınıftaki mükellefler aleyhine haksızlığa sebep oldu. Çünkü Maliye'ye borcu sebebiyle sıkıntılı günler geçiren mükellefler böyle bir imkân sağlanması halinde borçlarını ödeyeceklerini ve bu sıkıntıdan kurtulacaklarını ifade ediyor.

Vergi alacaklarının tahsilini kolaylaştırmak için yapılacak düzenlemeyi de vergilerin silinmesi olarak algılamamak lazım. Sadece vergilere ilişkin ceza ve faizlerde indirim sağlanacak, vergi asılları olduğu gibi alınacak. Burada vergilerini zamanında ödeyenlerin tepkisi anlaşılır olmakla beraber aslında konuyu vergisini ödemeyenlerden ve belki de ödemeyecek olanlardan vergi ve düşük tutarlı faizin tahsil imkânı olarak kabul etmek gerekiyor.

Yüzde 5 indirimden faydalanmak için prim affını kaçırmayın

Eğer SGK'ya prim borcunuz varsa çıkarılan aftan faydalanmayı ihmal etmemenizi tavsiye ediyorum. Hatta elinizde borcunuzu karşılayacak nakit yoksa bile borçlanarak veya gerekirse kredi kullanarak peşin ödeme avantajından faydalanmaya bakın. Kurum, prim borçlarının yeniden yapılanması uygulanmasından faydalanmak için yoğun bir başvuru olduğunu duyurdu. Hatta çalışanlarına hafta sonu mesai yaptırma yoluna gitti. Geçen cuma günü itibarıyla af uygulaması için 451 bin kişi başvurdu. Bu müracaatlarla yeniden yapılandırılan borç tutarı 6,5 milyar yeni lira civarında. Yapılanmadan tahsil edilen tutar ise 857 milyon yeni lira. SGK, 26 milyar yeni lirayı aşan prim alacaklarının tümünü yeniden yapılandırma kapsamında tahsil etmeyi hedeflediğini açıkladı. Kurum, 'bir daha çıkarılmayacağı' söylenen son aftan mümkün olduğunca fazla alacak tahsilâtı yapmak için yoğun bir tanıtım ve reklam kampanyası başlattı. Uygulamadan prim borçlularını haberdar etmek amacıyla merkezî yerlere ve billboardlara afişler asılıyor. Ayrıca gazetelere reklam veriliyor. Bu uygulamadan faydalanmak için son gün 28 Temmuz.

Daha önce bu köşede ayrıntılarını verdiğim SGK prim affından SSK ve Bağ-Kur'da prim borcu bulunan kişi ya da tüzel kuruluşlar faydalanabiliyor. Faiziyle yıllardır biriken borcunu peşin ödemek isteyenlere borç faizinin (gecikme zammı ve gecikme faizi) yüzde 85 nispetinde indirim yapılıyor. 12 aya kadar taksitlendirmelerde faiz borcunun yüzde 55'i, 24 aya kadar taksitlendirmede ise yine faiz borcunun yüzde 30'u siliniyor. 27 Mayıs 2008 tarihinde başlayan yeniden yapılandırma, özellikle İstihdam Paketi kapsamında getirilen 5 puanlık SGK prim indiriminden faydalanmak isteyen işvereni yakından ilgilendiriyor. Zira indirimden faydalanabilmek için prim borcunun bulunmaması gerekiyor.