Kısa Çalışma Yıl Sonuna Kadar Uzatılmalı

ÇALIŞMA HAYATININ GÜÇLÜ BİR DESTEĞE İHTİYACI VAR

İktidarın, işten çıkarma yasağı ve ücretsiz izin uygulamasını 2 ay daha uzatırken mart sonunda kısa çalışma ödeneği uygulamasına son vereceğini açıklaması vahim bir yanlış olur. Uygulamanın kaldırılması işsizliğin artmasına neden olacaktır

Tüm dünyada etkileri yankılanan pandemi krizi aylar boyunca uzamaya devam ederken, uzaktan çalışmaya uygun olmayan işleri yapanlar; gelirlerini ve hatta işlerini kaybettiler. Gelir ve iş kaybının ekonomi üzerindeki etkisi, yadsınamayacak boyutta. Çünkü, pandeminin bir ülkenin ekonomisine uzun vadeli etkisi, oradaki işlerin ne kadarının evden yapılabildiğiyle de doğrudan ilişkili.

Peki bu süreçte ülkeler evden çalışması mümkün olmayan sektörler ve mağdur çalışanlar için, ne gibi önlemler aldı?

ABD

Salgından en fazla etkilenen sektörlere 500 milyar dolarlık yardım yapıldı. ABD Başkanı Donald Trump, mart ayı sonlarında 2 trilyon dolarlık ABD tarihinin en büyük ekonomik teşvik paketini onayladı. Mayıs ayı başında ABD Hazinesi, koronavirüs salgını sonrası açıklanan ekonomi paketleri nedeniyle, yılın ikinci çeyreğinde 3 trilyon dolar borçlanmayı planladığını açıkladı.

ALMANYA

Mart ayında Almanya da ekonomiyi ayakta tutmak için, 750 milyar Euro'luk bir kurtarma paketi açıkladı. Ek paketle, küçük şirketlere daha fazla maddi yardımda bulundu. Hükümet, koronavirüs salgını nedeniyle zor günler yaşayan havayolu şirketi Lufthansa'nın kurtarılması için, 9 milyar Euro'luk bir paket üzerinde uzlaştı.

İNGİLTERE

 

İngiltere hükümeti, mart ayı ortalarında işletmelere yönelik 350 milyar sterlinlik destek paketini açıkladı. 330 milyar sterlin ile küçük işletmelere 25 bin sterline kadar geri ödemesiz nakit desteği sağladı. İstihdamın korunması için, işverenlere işçi ücretinin yüzde 80'ini ödeme desteği de sundu.

FRANSA

110 milyar Euro'luk bir ekonomik destek paketi ilan etti. Paket, büyük şirketlere yardım için 20 milyar Euro ayırdı ve havayolu şirketi Air France KLM'ye para desteği sağladı. Fransa hükümeti, ayrıca otomotiv sektörü için 8 milyar Euro'luk bir destek paketi açıkladı.

ÇİN

Ulaşım, inşaat ve imalat sektöründe katma değer vergisinde indirime gidilmesi, kamu bankalarının küçük ve orta ölçekli işletmelere vereceği kredilerin yüzde 30 oranında artırılması kararlaştırıldı. İşçi çıkarımını sınırladı.

HİNDİSTAN

Pandeminin ekonomik etkileriyle mücadelede, hükümet 20 trilyon rupilik (265 milyar dolar) bir destek paketi açıkladı. Bu paket, daha çok küçük işletmelere yönelik olan ve toprak, işgücü, likidite ve yasa gibi alanlara odaklanıyor ve yeni tesisler için vergi indirimi ve yabancı şirketler için yatırımcıları özendirici teşvikler içeriyor.

Pandemi sürecinde hükümetin verdiği destek 8 milyar lira ile bütçenin sadece yüzde 1'i kadar oldu. Sosyal destekler için İşsizlik Sigortası Fonu kullanıldı.

İŞSİZLİK FONU KURTARICI OLDU

İşsizlik Sigortası Fonu, Türk çalışma hayatında 4447 sayılı Kanun ile 1999 yılında girmiş bir uygulamadır. İlk prim tahsilatını 2000 yılı Haziran ayında gerçekleştiren fon, ilk ödemesini ise 2003 yılında gerçekleştirmiştir. Fonun gelirleri; yüzde 2 işveren, yüzde 1 işçi ve yüzde 1 oranında devletten alınan primlerden oluşmaktadır.

İktidar, pandemi ile beraber ilk önce işsizlik fonu kaynaklarını kullanarak, kısa çalışma ödeneği ve fesih yasağı getirerek, nakdi ücret desteği ödemelerini devreye koydu. İşyerlerine ilişkin olarak kredi paketleri açıklandı, daha sonra gelen tepkiler üzerine basit usulde vergilendirilen ve esnaf odalarına kayıtlı olan küçük işyerlerine kira desteği ve ciro kaybı gibi teşvikler açıklandı. Bu kapsamda yapılan destekler, tepkileri yumuşatmaya yönelik olduğu için sembolik kaldı.

İŞKUR'un İşsizlik Sigortası Fonu bültenine göre, pandemiden önce 133 milyar 222 milyon lira olan fonun varlığı, 9 Mart 2021 tarihi itibari ile 93 milyar 975 milyon liraya indi.

Pandeminin başlangıcından, 1 Mart 2021 tarihine kadar İşsizlik Fonu'ndan;

– 3.757.321 çalışana 27.698.483.265 TL kısa çalışma ödeneği,

– 2.471.134 çalışana 8.256.914.051 TL nakdi ücret desteği (ücretsiz izine çıkartılanlar),

– 994.608 işini kaybetmiş çalışana işsizlik ödemesi, olmak üzere; 7.223.063 kişiye toplam 41.037.027.128 TL ödeme yapıldı.

Sosyal Koruma Kalkanı Projesi kapsamında 6.456.462 aileye 1.000 TL, 2.074.693 aileye Biz Bize Yeteriz Kampanyası kapsamında yine 1.000 TL ödeme yapıldı.

Buna göre, pandeminin başlangıcından 1 Mart 2021 tarihine kadar hem ailelere hem de çalışanlara 49.568.182.128 TL ödeme yapıldı.

Ödemelerin %83'ü işsizlik sigortası fonundan, %13'ü bütçeden ve %4 ise bağışlardan yapılmış oldu.

BÜYÜK VE SOSYAL DEVLET NEREDE?

İktidarın, sözleşme fesih yasağı süresi ve işverenin işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırma yetkisini 17.03.2021 tarihinden itibaren 2 ay (17.05.2021 tarihine kadar) uzatırken, mart sonunda kısa çalışma ödeneği uygulamasına son vereceğini açıklaması, vahim bir yanlış olacaktır.

Pandeminin etkilerinin azalmak yerine her gün arttığı bir dönemde, turizm başta olmak üzere hizmet sektörü can çekişiyor iken; kısa çalışma ödeneğini kaldırıp, “ilave istihdam yaratana 100.000 TL kredi'' vereceğini açıklamak, yanlışta ısrar edilme geleneğinin sürdüğünü gösteriyor. Hep aynı yanlışları yapıp, doğru sonuç beklemek yönetim aczi olsa gerek.

Herkesin bizi kıskandığını söyleyip, pandemi ile ilgili bütçeden sadece 8 milyar TL harcayarak ne büyük ne de sosyal devlet olmak mümkün değildir.

Yaklaşık 4 milyon çalışanın kısa çalışma ödeneği uygulamasının sona ermesi sonucunda işsiz kalmasının sonuçlarını hesaplayamamak ve bu konuyu hafife almanın adı; öngörüsüzlük mü, yoksa başka bir şey mi?

Bu arada bir hususu da hatırlatmakta fayda var: İşini kaybeden işveren ve işçinin mal ve hizmet talebinin azalmasının, ekonomik hareketliliği ve vergi gelirlerini azaltma etkisine ilişkin olarak da şimdiden önlem almak da yararlı olacaktır.

(Kaynak: Nedim Türkmen / Sözcü Gazetesi | 15.03.2021)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.