Uzaktan Çalışanlar SGK Şemsiyesi Altında

İlk defa 5 yıl önce iş hukukumuzda yer verilen uzaktan çalışma; işçinin, işveren tarafından oluşturulan iş organizasyonu kapsamında “iş görme edimi”ni evinde ya da teknolojik iletişim araçları ile iş yeri dışında yerine getirmesi esasına dayalı ve yazılı olarak kurulan iş ilişki anlamına gelmektedir. Dolayısıyla bu düzenleme yeni çıkarılmış değildir. Sadece uygulamada tereddüt edilen usul ve esasları geçtiğimiz çarşamba günkü Resmî Gazete’de yayımlanan yönetmelikle belirlenmiştir.

Bahse konu yönetmeliğin yayımlanması ile birlikte uzaktan çalışan veya bu çalışma şekline geçmek isteyen çok sayıda okuyucumuz gerek gazetemize gerekse sosyal medya hesaplarımızdan merak ettikleri hususları sormaktadır.

UZAKTAN ÇALIŞANLAR İŞ KAZASI SİGORTASINDAN FAYDALANIR MI?

İşçinin uzaktan çalışması işverenin iş sağlığı ve güvenliği yükümlülüklerini ortadan kaldırmamaktadır. İşçi uzaktan çalışma yapıyor olsa bile işveren, uzaktan çalışanın yaptığı işin niteliğini dikkate alarak iş sağlığı ve güvenliği önlemleri hususunda çalışanı bilgilendirmekle, gerekli eğitimi vermekle, sağlık gözetimini sağlamakla ve sağladığı ekipmanla ilgili gerekli iş güvenliği tedbirlerini almakla yükümlü olacaktır. Bu hususta duraksamaya mahal verecek bir nokta bulunmamaktadır.

İşçi uzaktan çalışırken iş kazasına uğrarsa SGK, iş yerinde çalışan işçiler gibi işçiye iş kazası sigortasından tam koruma sağlayarak bu sigortadan hak etmesi hâlinde gereken tüm yardım ve ödemeleri yapacaktır.

İşçilerin, iş görme edimini evinde ya da teknolojik iletişim araçları ile iş yeri dışında yerine getirmesi esnasında başlarına gelecek her türlü kaza iş kazası olarak kabul edilecektir. Olayın iş kazası sayılıp sayılmayacağına SGK Müfettişleri ile Sosyal Güvenlik Denetmenleri yapacakları soruşturmaya göre karar verecektir.

Uzaktan çalışan işçilerin uğradığı kaza neticesinde ölmeleri hâlinde bu kazaları

sadece SGK Müfettişleri soruşturacaktır. Bu durumda müfettişler yapılan teftiş sonucuna göre işverenin iş sağlığı ve güvenliği açısında yükümlülüklerini yerine getirmediğine dair bir tespit yaparlar ise işveren hakkında kusur uygulayacaktır.

Ölümle sonuçlanmayan iş kazaları ise SGK Denetmenleri tarafından soruşturulacaktır. SGK Denetmenleri de yapacakları denetim sonuna göre kusur vereceklerdir.

İşveren tarafından Kuruma sigortalılık bildirimi yapılmamış olanların kaza geçirmesi hâlinde sigortalılık ve iş kazası tespiti; ölümlü olmayan vakalarda sosyal güvenlik denetmenlerince, ölümle sonuçlananlarda ise Rehberlik ve Teftiş Başkanlığının ilgili Grup Başkanlığınca yapılacaktır. Kaçak sigortalılıkta işveren kusurlu olmasa bile SGK’ya karşı sorumlu olacaktır.

UZAKTAN ÇALIŞANLARIN EMEKLİLİK VE DİĞER SGK HAKLARI

İş kazası yardımlarından faydalanan uzaktan çalışan işçiler ayrıca genel sağlık sigortası, analık sigortası, meslek hastalığı, yaşlılık, malullük ve ölüm sigortaları ile işsizlik sigortası yardımlarından da faydalanmaları mümkün bulunmaktadır. Yasal şartların bulunması hâlinde SGK, diğer çalışanlarda olduğu gibi ayrım yapmaksızın gerekli sosyal güvenlik yardımlarını yapacaktır.

UZAKTAN ÇALIŞMAYA İLİŞKİN ÇALIŞMA ŞARTLARI

Uzaktan çalışmaya ilişkin iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılması ve bir nüshasının işçiye verilmesi zorunludur. Bu sözleşme hem SGK hem de İş teftişlerinde önem arz etmektedir. Sözleşmede; işin tanımı, yapılma şekli, işin süresi ve yeri, ücret ve ücretin ödenmesine ilişkin hususlar, işveren tarafından sağlanan iş araçları, ekipman ve bunların korunmasına ilişkin yükümlülükler, işverenin işçiyle iletişim kurması ile genel ve özel çalışma şartlarına ilişkin hükümlere yer verilmesi gerekmektedir.

Uzaktan çalışmanın yapılacağı zaman aralığı ve süresine de iş sözleşmesinde açıkça yer verilmelidir. Bu konuda iş mevzuatında öngörülen sınırlamalara bağlı kalmak şartıyla taraflarca çalışma saatlerinde değişiklik yapılabilir. Fazla çalışma işverenin yazılı talebi üzerine, işçinin kabulü ile mevzuat hükümlerine uygun olarak yapılmalıdır.

Diğer yandan gerekli olması hâlinde, uzaktan çalışmanın yapılacağı mekân ile ilgili düzenlemeler iş yapılmaya başlamadan önce tamamlanır. Bu düzenlemelerden kaynaklanan maliyetlerin karşılanma usulü, uzaktan çalışan ile işveren tarafından birlikte belirlenmelidir.

Uzaktan çalışanın mal ve hizmet üretimi için gerekli malzeme ve iş araçlarının iş sözleşmesinde aksi kararlaştırılmamışsa işveren tarafından sağlanması esastır. Bu malzeme ve iş araçlarının kullanım esasları ile bakım ve onarım şartları açık ve anlaşılır bir şekilde uzaktan çalışana bildirilmelidir. İş araçlarının işveren tarafından sağlanması hâlinde, bunların işçiye teslim edildiği tarihteki bedellerini belirten iş araçları listesi, işveren tarafından yazılı olarak işçiye teslim edilir. İşçiye teslim edilen belgenin işçi tarafından imzalı bir nüshası ise işveren tarafından işçi özlük dosyasında saklanır. İş araçlarının listesi, iş sözleşmesi içerisinde veya sözleşme tarihinde iş sözleşmesine ek olarak düzenlenirse ayrıca yazılı belge düzenlenmesi şartı aranmaz.

  ***

“İz bırakanlarla senin aranda basit bir fark var sadece. Onlar ömür boyu gayret ediyorlar; sen ömür boyu hayret ediyorsun!..” M. Akif Ersoy

(Kaynak: İsa Karakaş / Türkiye Gazetesi | 13.03.2021)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.