Değerli eğerli okurlar, bugün özellikle kış aylarında artan hastalıklar nedeni ile çalışanların almış olduğu raporlar konusunu detaylı olarak inceleyip hangi durumlarda sık sık alınan raporlar sonucunda tazminatlı veya tazminatsız işten çıkarmalar konusunu inceleyeceğiz. Çalışanlar tarafından alınan sağlık raporları, hem işçiler hem de işveren açısından büyük önem taşır. Çalışanlar arasında en çok suiistimal edilen konuların başında da rapor geliyor. Gerçek rahatsızlıkların dışında mazeret izni alamayan ya da işten kaçmak isteyen çalışanlar rapor alarak izin yapabiliyor. Yasalarımız işverenleri bu konuda koruyan düzenlemeler içeriyor.
İş mevzuatında, hangi durumların sık sık rapor alınması olarak yorumlanacağına yönelik kesin hüküm bulunmamaktadır. İşbu sebeple “işçinin sık sık rapor” almasının işveren açısından geçerli sebep oluşturması her somut olaya göre ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekmektedir. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18. maddesinde iş sözleşmesinin işveren tarafından, işçinin yetersizliğinden veya davranışlarından kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanılarak feshedilebileceği düzenlenmiştir. Bu maddede bahsedilen geçerli sebep kavramı, işçinin ve işyerinin normal yürüyüşünü olumsuz etkileyen hallerdir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 19. maddesinde iş sözleşmesini geçerli nedenle fesheden işverenin iş sözleşmesini işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından kaynaklanan bir sebeple feshetmesi halinde hakkındaki iddialara karşı işçinin yazılı savunmasının alınmasını zorunlu tutmuştur. İşbu sebeple, sık sık rapor alan işçinin iş sözleşmesi feshedilmeden önce konuya ilişkin yazılı savunması alınmalıdır. Aksi takdirde iş sözleşmesi feshi geçersiz olacak ve işçinin işe iade davası açması halinde yerel mahkeme tarafından “fesih işleminin geçersizliğine, davacının işe iadesine” şeklinde hüküm kurulacaktır.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 25/I-(b) maddesinde raporlarla ilgili düzenleme şu şekilde yapılmıştır:
“...İşçinin hastalık, kaza, doğum ve gebelik gibi hallerde işveren için iş sözleşmesini bildirimsiz fesih hakkı; belirtilen hallerin işçinin işyerindeki çalışma süresine göre 17’nci maddedeki bildirim sürelerini altı hafta aşmasından sonra doğar. Doğum ve gebelik hallerinde bu süre 74’üncü maddedeki sürenin bitiminde başlar…”
Bu hüküm doğrultusunda, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 17. maddesinde sayılan bildirim süreleri de düşünüldüğünde bu sebepten yapılacak fesihlerde rapor süresi aşağıdaki süreleri aşması durumunda fesih haklı bir neden olarak kabul edilecektir:
Kıdem Süresi, İhbar Süresi, Ek Süre, Toplam Süre
6 aya kadar 2 hafta +6 hafta 8 hafta/56 gün
6 ay - 1 buçuk yıla kadar 4 hafta +6 hafta 10 Hafta/70 gün
1 buçuk yıl - 3 yıla kadar 6 hafta +6 hafta 12 Hafta/84 gün
3 yıldan fazla 8 hafta +6 hafta 14 Hafta/98 gün
Ancak burada dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır. Feshin haklı sayılabilmesi için raporun kesintisiz olarak ihbar süresini 6 hafta aşmış olması şarttır. Ara verilmiş rapor sürelerinin toplamı belirtilen süreleri aşmış olsa da 4857 sayılı İş Kanunu madde 25’den fesih yapmak mümkün olmayacaktır. Bu nedenle fesih işlemlerinde dikkatli olunması gerekmektedir.
Sık sık rapor almada bekleme süresinin aranmasına gerek yoktur. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18/3.f bendindeki geçersizlik bir kez rapor alma halinde bekleme süresi içinde fesih de söz konusudur. (TC Y21HD Esas No: 2012/23534 Karar No: 2013/640 Tarihi: 21.1.2013).
Çalışanlar rapor alma işini suiistimal ediyorlarsa bu kez durum farklılaşıyor. İşveren sık sık rapor alan ve bunu alışkanlık haline getirip ‘işten kaçma’ aracı gibi kullanan işçileri için gelen raporları hakem hastaneye götürebilir. Eğer işçinin dürüst olmadığı tespit edilirse haklı nedenle derhal fesih işlemi yapılabilir. Üstelik işçinin kötü niyeti olduğu için burada tazminatsız işten çıkarma da gündeme geliyor.
Sık sık alınan raporlar iş yerindeki işleyişi bozuyorsa, tatillerin arkasına takılan raporlar gibi kötü niyet taşıyorsa tazminatsız atılma bile gündeme gelebiliyor. Sık rapor aldığı için çıkarılan bir çalışanın işe geri dönüş davasını kazanması da söz konusu olamıyor.
(Kaynak: Mustafa İşcan / Milli Gazete | 05.12.2020)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.