Banka Hesapları Sır Olmaktan Çıkıyor

TÜRKİYE 54 ÜLKEYE KİŞİLERİN HESAP BİLGİLERİNİ VERMEYE, 71 ÜLKEDEN İSE ALMAYA BAŞLADI

BAŞLARKEN

Ülkeler, kayıt ve beyan dışı bırakılan gelirlerin trilyon dolarlar ile ifade edilmesi üzerine harekete geçerek, vergi kayıp ve kaçaklarını önlemek konusundaki iş birliklerini hem çok taraflı hem de otomatik temelde geliştirmek için OECD tarafından oluşturulan Vergi Konularında Karşılıklı İdari Yardımlaşma Sözleşmesi'ni imzalayarak süreci başlattılar.

Finansal bilgilerin otomatik değişimi ile birlikte artık ülkeler, tüm mükelleflerin finansal bilgilerine erişecek ve beyan dışı bırakılan gelirleri tespit edebilecekler. Türkiye de yerleşik kişilerin 71 ülke ve bölgedeki finansal bilgilerine otomatik olarak erişmeye başladı. 54 ülkeye ise hesap bilgilerini iletiyor.

Bu yazı dizimde uygulamanın nasıl işleyeceği ve doğabilecek sorunlara ilişkin çözüm önerileri yer alacaktır.

---

1 – Otomatik bilgi değişimi sistemi

“Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimi Rehberi”, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayımlandı. Ülkeler arasında “otomatik bilgi değişimine” imkan veren ve 136 ülkenin taraf olduğu “Vergi Konularında Karşılıklı İdari Yardımlaşma Sözleşmesi” 2011'de hazırlanmıştı. Sözleşme sonrasında “Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimine İlişkin Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması” Türkiye tarafından 21.04.2017'de imzalanmış ve 31.12.2019'da onaylamıştı.

Anlaşmaya göre, karşılıklılık esasında anlaşmayı imzalayan ülkeler, ilgili ülkelerin mukimlerine ait finansal hesap bilgilerini finansal kuruluşlardan toplayıp otomatik olarak her yıl o ülke ile paylaşacaktır. Otomatik bilgi değişimine erken uyum sağlayan, Avrupa Birliği (AB) ülkeleri ile pek çok diğer ülke otomatik bilgi değişimine 2017 ve 2018 yıllarında başlamıştı.

Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından anlaşmaya taraf ülkelerden Almanya, Hollanda, Belçika, Avusturya, Fransa ve İsviçre 2020 yılı bilgi değişimi uygulamasına aktivasyon ve teknolojik altyapı çalışmalarının devam etmesi nedeniyle alınmamıştır. 2019 yılına ait bilgilerin paylaşılacağı açıklanmış olmasına rağmen, daha sonra Covid-19 nedeniyle bilgiler verilmemiştir.

OTOMATİK BİLGİ DEĞİŞİMİ NEDİR?

Türkiye, bu yıl mukimi (ikamet eden) olan kişilerin 71 ülke ve bölgede bulunan finansal bilgilerine otomatik olarak erişecek. Ülkemiz, 54 ülkeye ise yurtdışı mukimi olup, Türkiye'de hesapları bulunanların hesap bilgilerini iletecektir.

Uygulama, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) tarafından ilk olarak 2014 yılında “common reporting standard” adı altında duyurulmuştur. Uygulama, vergi kayıp ve kaçaklarını önleme alanındaki uluslararası iş birliğini geliştirmek amacıyla, Türkiye'nin de aralarında bulunduğu 107 ülke tarafından 2017 yılında imzalanmış olan “Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimine İlişkin Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması” temelinde şekillenmektedir.

Otomatik bilgi değişimi uygulaması; kişilerin, yerleşik (mukim) olduğu ülke dışındaki diğer ülkelerde bulunan finansal hesap bilgilerinin, mukim olunan ülkeye, diğer ülke vergi idarelerince, vergisel amaçlarla kullanılmak üzere mütekabiliyet esaslı (karşılıklı) olarak her yıl gönderilmesidir. Türkiye'de finansal kuruluşlardan bilgi toplamaya yetkili makam, T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı GİB'dir. Finansal kuruluşların sorumlulukları, müşteri kayıtlarında yurtdışı mukim olarak görünen kişi ve kurumlara ait bazı bilgilerin GİB'e raporlanmasıdır.Türkiye'de bulunan finansal kuruluşlar, örneğin bankalar, tespit ettikleri hesaplara ilişkin bilgileri Hazine ve Maliye Bakanlığı GİB'e bildirecek ve başkanlık bu bilgileri güvenli bir elektronik ağ üzerinden ilgili ülkelere gönderecektir. Benzer şekilde karşılıklı olarak (mütekabiliyet esası ile) Türkiye'nin anlaşması bulunan ülkelerde bulunan hesaplara ilişkin bilgiler söz konusu ülkelerin vergi idareleri tarafından ülkemize gönderilecektir. İki ülke arasında bilgi değişimi, hesabın 31 Aralık tarihindeki durumu ile toplanan bilgilere ilişkin olarak bir sonraki yılın eylül ayının sonuna kadar yapılabilmektedir. Kapsama giren bir ülkeye yalnızca o ülke yerleşiklerinin (mukimlerinin) bilgisi gönderilecektir. Bir finansal kuruluşun yurtdışına doğrudan bilgi göndermesi söz konusu değildir.

BU PAYLAŞIMIN YAPILMASININ NEDENİ NEDİR?

Uluslararası düzeyde vergide şeffaflık sağlanması amacıyla, dünya genelinde banka bilgilerinin gizlenmemesi konusunda uzlaşılmıştır. Sözleşmeye taraf olan tüm ülkeler işbirliği yaparak vergi kaçaklarını en aza indirmeyi hedeflemektedir.

Otomatik bilgi değişimi taahhüdünün yerine getirilmesi hususu hem OECD hem de AB nezdinde “kara liste” olarak da adlandırılan vergisel açıdan işbirliği yapmayan veya şeffaf olmayan ülke listeleri ve benzeri uygulamalar ile takip edilmekte ve bilgi değişiminde bulunmayan ülkelere çeşitli tedbirler uygulanması konusunda çalışılmaktadır. Türkiye bugün itibarıyla AB'nin gri listesinde yer almaktadır. Ayrıca ülkelerin otomatik bilgi değişimine ilişkin tutumları, uluslararası finans ve kredi kurumları nezdinde de dikkate alınmaktadır.

AB'nin uygulaması muhtemel yaptırımlara örnek olarak “Sürdürülebilir Gelişme İçin Avrupa Fonu”ndan kesintilerin ve garanti kısıtlamalarının uygulanması, üye ülkeler tarafından belirli işlemlere yönelik sıkı denetimlerin yapılması ve bazı giderlerin reddedilmesi verilebilir.

(Kaynak: Nedim Türkmen / Sözcü Gazetesi | 26.11.2020)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.