Çalıştıkça Emekli Aylığı Düşer Mi?

Değerli okurlar, bugünkü yazımın konusu çalıştıkça emekli aylığı düşer mi? Hangi tarihten itibaren çalışanların emekli aylıkları çalıştıkça düşmeye ba...

Değerli okurlar, bugünkü yazımın konusu çalıştıkça emekli aylığı düşer mi? Hangi tarihten itibaren çalışanların emekli aylıkları çalıştıkça düşmeye başladı? Düşen emekli aylıkları için çözüm nedir? Tüm dünyada uygulanan sistemin tersi maalesef ülkemizde uygulanmaktadır. Dünya ülkelerinin sosyal güvenlik sistemlerinde çalıştıkça ve prim yatırdıkça artan emekli aylıkları ülkemizde düşüyor, yani işçi hem fazla çalışacak hem SGK’ya daha fazla prim ödeyecek hem de bağlanacak emekli aylıklarında düşme olacak tuhaf ama gerçek.

Ülkemizde yapılan sosyal güvenlik reformları ile sadece emekli olma yaşı değil emekli aylığı hesaplama yöntemleri de değişti. Çalıştıkça emekli maaşının düşmesinin temel nedeni 2000 ile 2008 yıllarında bu alanda yapılan iki değişiklik. Bu kapsamda aylık bağlama oranı ile prime esas kazançların değerinin hesaplanmasında değişikliğe gidildi. Buna göre de 2000 öncesinde çalışmaya başlayanlar ile 2008 sonrası başlayanların emekli aylıkları farklı hesaplama yöntemine göre belirleniyordu. Aylık hesaplamak için birkaç farklı hesap dönemi var. Bu dönemler 2000 yılı öncesi dönem, Ocak 2000 ile Ekim 2008 arası dönem ve Ekim 2008 sonrası dönem olarak üçe ayrılmaktadır.

EMEKLİ AYLIĞI NASIL HESAPLANIR?

Emekli aylığı; ortalama kazanç, prim gün sayısı, enflasyon, büyüme hızı gibi birçok faktöre göre tespit ediliyor. Ortalama aylık kazancın, prim gün sayısına göre hesaplanan aylık bağlama oranı ile çarpılması sonucu emekli aylığı tutarı belirleniyor. Ortalama aylık kazanç da dönemsel tüketici enflasyonuna göre hesaplanıyor ve büyüme hızının yüzde 30’u üzerine ekleniyor. Güncellenmiş aylık kazanç ile aylık bağlama oranının çarpımı sonucu emekli maaşı belirleniyor, bu maaş da geçmiş enflasyon oranında artırılıyor. Emekli aylığı hesaplanması yazıdaki gibi basit görünse de teknik bir konu olduğundan konunun uzmanı olmayanlarca hesaplanmaya kalkıldığında güncel olmayan bazı teknik ve matematiksel formüllerden dolayı karıştırılıyor.

EMEKLİ AYLIKLARININ DÜŞMESİNİN 3 ANA SORUNU

1-Alt sınır aylığı, o günün asgari ücretinin yüzde 70’i oranında iken bu oran 2008’den sonra yüzde 35’e düşürüldü.

2-Reformlar öncesi ülkemizin gelişmesi yani gelişme hızının yüzde yüzü emekli aylığına yansıtılıyordu. 01.10.2008’den sonra bu oran yüzde 30’a düşürüldü. Güncelleme katsayısı yüzde 100’den yüzde 30’a düşürülmesi aylıkların düşmesine etki eden nedenlerden biri oldu.

3-Aylık bağlama oranı (ABO) yüzde 76’dan yüzde 50’ye düşürüldü. Bütün bunlar emekli aylıklarının düşmesini hızlandırdı.

3 DÖNEMİN AYLIK BAĞLAMA ORANLARI

1-2000 yılından önce aylık bağlama oranı (ABO), ilk 5000 gün için yüzde 60, 5000 günden sonraki her 240 gün yüzde 1 oranında uygulanıyordu. Böylece 9000 gün, yani 25 yıl prim ödeyen bir kişinin aylık bağlama oranı yüzde 76 oluyordu.

2-2000-2008 Eylül arasındaki dönemde ABO, toplam prim ödeme gün sayısının ilk 3600 gününün her 360 günü için yüzde 3.5, sonraki 5400 günün her 360 günü için yüzde 2, 9000 günden sonraki her 360 gün için yüzde 1.5 olarak uygulanıyordu. Böylece, 9000 gün prim ödeyen bir çalışanın aylık bağlama oranı yüzde 65’e geriledi.

3-Ekim 2008’den sonra ise çalışılan her yıl için yüzde 2 oranı uygulanmaya başladı. Böylece 9000 prim günü (25 yıl) bulunan kişilerin aylık bağlama oranı yüzde 50’ye düşürüldü.

(Kaynak: Mustafa İşcan / Milli Gazete | 17.10.2020)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.