Vergi Gelirleri Neden Arttı?

Vergi Gelirlerinde Ağustos Ayının Sırrı!

Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ağustos 2020 Aylık Bütçe Gerçekleşme Raporu'nu açıkladı. 2020 yılı Ağustos ayında merkezi yönetim bütçe giderleri 80.3 milyar lira, bütçe gelirleri 108.6 milyar lira ve bütçe fazlası 28.2 milyar lira olarak gerçekleşti. Yılın ilk yedi ayında sürekli açık veren bütçenin, sekizinci ayda fazla vermesinin tek bir nedeni vardı; o da vergi gelirlerinin ağustos ayında olağanüstü sayılabilecek artışı idi. Şöyle ki; geçen yılın ocak-ağustos döneminde vergi gelirleri 432 milyar 685 milyon lira iken, bu yılın aynı döneminde vergi gelirleri 510 milyar 418 milyon liraya çıkmıştır. Pandemi sürerken, 3.5 milyon çalışanın kısa çalışmada olduğu, turizm sektörünün ve bazı diğer hizmetler sektörü içindeki işyerlerinin halen kapalı olduğu bir dönemde; vergi gelirlerinin geçen yıla göre yüzde 18 artması, rakamlara bakanlar için normalleştik mi sorularını akla getirdi doğal olarak.

Vergi gelirlerindeki kımıldama aslında haziran ayından itibaren başladı. İthal ürünlere getirilen ek gümrük vergileri, kamu bankalarının düşük faizli konut ve otomotiv kredileri vermesi artışı başlattı. Mücbir sebep halinde sayılan yaklaşık 400 bin mükellefin nisan-mayıs ve haziran aylarında vermedikleri beyannameleri 27 Temmuz 2020'de vermeleri ve 17 Ağustos 2020'de verilen geçici vergi beyannameleri ile de vergi gelirleri zirve yaptı. Aşağıdaki tabloda yer alan haziran-temmuz ve ağustos aylarındaki tahakkuk artışları tespitlerimi doğrulamaktadır. (Tablo 1)

‘Tüketiciler artık daha az tüketiyor'

Vergi gelirleri için bütçede geçen yıla göre yüzde 16.5 artış hedefi konulmuştu. İlk altı ayda vergi gelirleri yüzde 9.2, ilk yedi ayda yüzde 12.5 olarak gerçekleşmiş iken; aşağıdaki tabloda ayrıntılı bir şekilde yer aldığı gibi, ilk sekiz ayda bütçede yer alan artış oranının da üzerine çıkarak yüzde 18'e ulaşmıştır. (Tablo 2)

Yukarıdaki tabloda da açıkça görüldüğü üzere ülke içindeki mal ve hizmet hareketliliğini gösteren dahilde alınan Katma Değer Vergisi bütçede öngörülen yüzde 4.2'lik hedefin altında kalmış, ilk sekiz ayda yüzde 2.9 olarak gerçekleşmiştir. İthalde alınan Katma Değer Vergisi'nde ise, bütçede belirlenen yüzde 26.6 artış oranı hedefi, ilk sekiz ayda yüzde 14.8'de kalmıştır. Alkollü içki Özel Tüketim Vergisi hedefi de, bütçede öngörülen artış hedefinin üçte birini zor yakalamıştır. Gelir Vergisi hedefi de, kısa çalışma ve ücretsiz izin uygulamalarının da etkisi ile hedefin yarısı olarak gerçekleşmiştir.

Vergi gelirleri neden arttı?

Yukarıdaki iki numaralı tablomuzda açıkça görüldüğü üzere; Kurumlar Vergisi hedefinde yaklaşık üç kat hedefin aşılması söz konusudur. Bunun nedeni, özellikle banka ve finans kuruluşlarının üçer aylık dönemlerde bildirdikleri geçici vergi matrahlarının artması, ayrıca Kurumlar Vergisi mükelleflerinden çalışanları kısa çalışma ve ücretsiz izin uygulamasından faydalananların gelir vergisi tevkifatı ve sigorta primi yükünden kurtulmaları nedeni ile kârlılıklarının ve dolayısıyla geçici vergi matrahlarının yükselmesidir. Kamu bankalarının düşük faizli otomotiv ve konut kampanyaları nedeniyle, otomobil ÖTV'si ve tapu harçlarında ciddi artış olmuştur. İthalata konulan ek gümrük vergileri nedeniyle gümrük vergilerinde, zamanının büyük çoğunluğunu evde geçiren vatandaşların şans oyunları oynamaları, telefon ve internet kullanımının artması nedeniyle de, şans oyunları vergisi ve Özel İletişim Vergisi'nde de önemli artışlar gerçekleşmiştir.

Şimdi sorulması gereken soru; yıl sonu bütçe vergi gelirleri hedefi tutabilir mi? Bu soruya yanıtımız hayırdır. Şirketlerin sadece kasım ayında geçici vergi beyan edecekleri, tüketimi artıracak ucuz banka kredisi kampanyalarının ufukta görünmediği ve ithalatın kısılması ile ilgili önlemlerin en üst seviyeye çıkarıldığı dikkate alındığında, vergi geliri hedefinin tutması mümkün görünmemektedir.

(Kaynak: Nedim Türkmen / Sözcü Gazetesi | 21.09.2020)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.