Bedelli İçin İstifa Edene Tazminat Hakkı

Mahkeme, bedelli askerliğe giden işçinin istifa edip ayrılmışsa kıdem tazminatını işverenden talep edebileceğine hükmetti. Geçmişte bu şekilde istifa eden için de dava yolu açıldı.

2018 yılında çıkartılan bedelli askerlik hakkı ile pek çok çalışan askerlik görevini yerine getirmişti. Bu dönemde çıkartılan kanunda bedelli askerliğe gidecek çalışanların 21 günlük temel askerlik eğitimden geçmesi ve bu süre boyunca işverenleri tarafından ücretsiz izinli sayılmasına ilişkin hüküm de kendisine yer bulmuştu. O günlerde bedelliye giden işçilerin isterlerse işverenden kıdem tazminatı alabileceklerini bu köşeden ifade etmiştik. Konya Bölge Adliye Mahkemesi’nin kararı da bu yönde çıktı. Dolayısıyla bedelli askerliğe giden işçinin istifa edip kıdem tazminatını işverenden talep edebileceği yargı kararları ile de kesinleşmiş oldu.

OLAY NASIL GERÇEKLEŞTİ

Konya Bölge Adliye Mahkemesi’nin kararına konu olayda, bir işçi, bedelli askerlik hakkından yararlanmak için işyerinden istifa edip işverenden kıdem tazminatını talep etti. İşveren ise işçiye kıdem tazminatı ödemedi. Bunun üzerine dava açan işçi, tazminatını talep etti. Yerel mahkeme askere gidecek işçinin, 21 günlük askerlik eğitimi sonrası işsiz kalma riski bulunmadığı dolayısıyla da feshi zorunlu kılan bir durum bulunmadığı ve işçinin tazminata hak kazanamayacağı yönünde karar verdi. Davacı işçinin, yerel mahkemenin kararını istinafa taşıması sonrası Konya Bölge Adliye Mahkemesi, kararı bozdu. Mahkeme, bedelli askerlikle ilgili düzenlemede işçinin ücretsiz izinli sayılacağının belirtildiğini ancak 7146 Sayılı Kanun’un 2/4 maddesi kıdem tazminatını düzenleyen 1475 Sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesinde herhangi bir değişiklik yapılmadığını ifade etti. Aynı maddenin 4. fıkrasında ‘’Bu madde hükümlerinden yararlananlar temel askerlik eğitim süresince çalıştıkları işyeri, kurum ve kuruluşlar tarafından aylıksız ve ücretsiz izinli sayılırlar’ düzenlemesine yer verildiğini, 1475 Sayılı İş Kanunu’nun 14/3. maddesinde muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyla iş sözleşmesini fesheden işçinin tazminata hak kazanacağının düzenlendiğini belirtti. Bu durumda işçi belirtilen bu hükümden yararlanarak ‘bedelli için dahi olsa iş sözleşmesini feshettiğinde kıdem tazminatı talep hakkına sahiptir’ yargısına ulaştı. Bölge Adliye Mahkemesi’nin yerel mahkemenin kararını bozması sonrasında bedelli askerlik için işyerinden ayrılan işçi 6.288 TL olan kıdem tazminatını hak etmiş, ayrıca yargılama giderleri ve dava harçlarının da davalı tarafından ödenmesine hükmedilmiştir.

19 Temmuz 2018’de AKŞAM’ın gündeme getirdiği ‘bedelliye tazminat hakkı’ mahkeme kararıyla tescillendi.

BEDELLİ ASKERLİK BEDELİ 37 BİN LİRAYA ÇIKTI

Bedelli askerliğe ilişkin fiyat güncellemesi yapıldı. Bütçe ve Mali Hizmetler Genel Müdürlüğü’nün yapmış olduğu hesaplamaya göre 2020 yılı temmuz-aralık döneminde bedelli askerlik ücreti 37 bin 70 lira olarak belirlendi. 21 gün eğitim alacak olan bedelli askerler 37 bin 70 lirayı ilgili banka hesabına yatırması gerekiyor. Dövizle askerlik yapacak olanlar ise 5 bin 563 euroya bedelli askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılacaklar. Bedelli askerlik ücreti hesaplanırken katsayı dikkate alınıyor. Ocak-haziran döneminde katsayı 0.146061 iken temmuz-aralık döneminde 0.154461 olarak gerçekleşti. Ocak-haziran döneminde bedelli askerlik 35 bin 54 lirayken temmuz-aralık döneminde 37 bin 70 lira oldu. Dövizle askerlik ocak-haziran döneminde 5 bin 261 euroyken, temmuz-aralık döneminde 5 bin 563 euro oldu.

DAVA AÇMAK İÇİN ZAMANINIZ VAR

Bedelli askerlik hakkından yararlanmak için 2018 yılında işyerinden ayrılan ve kıdem tazminatını talep eden işçilerin dava yoluna gitmek için hala zamanı var. Kıdem tazminatı alacaklarında zaman aşımı süresi 5 yıl. Bu süre henüz dolmadığı için işçiler o dönem alamadıkları kıdem tazminatları için önce arabulucu sonra mahkeme yoluna gidebilirler. Konya Bölge Adliye Mahkemesi’nin aldığı bu karar işçilerin arabuluculuk süresince elini güçlendirecektir. İşverenler mahkeme yoluna gitmeden arabuluculuk sürecinde uzlaşmaya gitmeyi tercih edeceklerdir. Bu da işçinin yargılama giderlerine katlanmadan kıdem tazminatını almasını ve işverenin de daha fazla maddi zarara uğramasını mümkün kılacaktır. Ancak işçilerin o dönemde bedelli askerlik nedeniyle işyerinden ayrıldıklarına dair işverene ilettikleri yazılı bir dilekçe olması yerinde olacaktır. Aksi takdirde o dönemdeki işten ayrılmanın gerekçesinin bedelli askerlik olduğunun ispatlanması zorlaşacaktır.

İKİ TERCİH HAKKI

Bedelli askerlik yapacak olan işçi, isterse ücretsiz izinli sayılıp temel askerlik eğitimi sonrası işine geri döner, isterse kıdem tazminatını alıp işyerinden ayrılır ve 21 günlük temel askerlik eğitimine bu şekilde gider. İşçi talep ederse işveren bedelli askerliğe gidecek işçisine kıdem tazminatını ödemek durumunda. Ancak bu talebin hukuka uygun ve dürüstlük ilkesi çerçevesinde yapılması şarttır. Yani işçinin 21 günlük temel askerlik eğitimi nedeni ile gerçekten işyerinden ayrılmış olması şarttır. Ayrıca bu taleple işverene başvurması ve askerlik görevi için işyerinden ayrılması da gerekmektedir.

(Kaynak: Okan Güray Bülbül / Akşam Gazetesi | 06.08.2020)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.