Vergi Gelirlerinde Reel Azalma

Hazine ve maliye Bakanlığı 2020 yılının ilk 6 aylık bütçe gerçekleşme sonuçlarını yayımladı. Sonuçlara göre 2020 yılı sonunda 138 milyar 873 milyon lira açık vermesi hedeflenen bütçe ilk 6 ayda 109 milyar 450 milyon lira açık verdi. Böylece, tüm yılın sonunda ortaya çıkması gereken bütçe açığının yüzde 78'i ilk 6 ayda gerçekleşti.

Pandemi döneminde bütçe açığının artmasını normal karşılamamız gerekmektedir. Geçen yılın ocak-haziran dönemiyle bu yılın aynı dönemini bütçe giderleri yönünden karşılaştırdığımızda, personel giderlerinin geçen yıla göre bu yıl 20 milyar 109 milyon lira, cari transferlerin geçen yıla göre, 39 milyar 860 milyon lira ve faiz giderlerinin 20 milyar 513 lira daha fazla olduğunu görüyoruz. 

VERGİ GELİRLERİNDE REEL AZALMA

Bütçe giderlerinin yaklaşık yüzde 80'i vergi gelirleriyle finanse edilmektedir. Geçen yıldan bu yana vergi gelirlerinde reel azalma söz konusudur. Yani, vergi gelirleri enflasyon oranından daha az artmaktadır. Aşağıda vergi gelirlerinde, bütçede belirlenmiş olan yıllık artış oranı hedefine göre ilk 6 ayda vergilerin artış oranlarını gösteren tablo yer almaktadır. 

Yandaki tabloya göre vergi gelirleri ilk 6 ayda hem enflasyonun hem de bütçede belirlenmiş bulunan yıllık artış hedefinin çok gerisinde kalmıştır. Bu vergi gelirlerinin reel olarak azaldığını göstermektedir. Vergi gelirlerinin reel olarak azalabilmesi için ekonomik hareketliliğin, ithalatın, tüketimin velhasıl mal ve hizmet hareketliliğinin azalmış olması gerekmektedir. Pandemi sürecinin etkisiyle milyonlarca insan işsiz kalmış, binlerce işyeri kapanmıştır. Alım ve harcama gücünün azalmasıyla beraber vergi gelirlerinin bu durumda olması normaldir. Aslında bu süreç, 2019 yılında başlayan bir süreçtir. 2019 yılı sonunda bütçe gelirleri içinde vergi gelirlerinin payı ilk kez yüzde 80'in altına düşmüş, Özel Tüketim Vergisi ve Katma Değer Vergisi tahakkukları geçmiş yıllardaki performansının çok altında kalmıştır. 

TAHSİLAT/ TAHAKKUK ORANI BİLDİĞİMİZ GİBİ

 

Geçen haftalarda köşemde “vergi barışı şart” başlıklı yazımı okudunuz. O yazımda Mayıs 2020 sonu itibarıyla devletin tahsil edemediği vergi gelir toplamının 238 milyar 931 milyon lira olduğunu belirtmiştim. Maliye Bakanlığı'nın vergi borçlarını yapılandırmama direnişi ve tahsilat çabaları son sürat devam ediyor. Haziran sonu itibarıyla tahsil edilemeyen vergi gelirleri toplamı 238 milyar 931 milyondan 237 milyar 684 milyona düşmüştür. Kısaca, bir ayda ilave tahsilat 1 milyar 247 milyon lira olmuştur. Maliye Bakanlığı'nın kredi faizlerinin yüzde 8'lerde olduğu bir ülkede vergi borcunu zamanında ödemeyene tahakkuk ettirilen gecikme zammı oranının yıllık yüzde 19.2 olduğunu hiçbir basiretli ve parası olan tüccarın, parası olduğu halde vergi borcunu ödememezlik yapmayacağını devlete vergi borcunu ödemeyip mevduat olarak değerlendirilmesi durumunda bankalardan alabileceği yıllık mevduat faiz oranının yüzde 4.5 olduğunu hatırlatmak istiyorum. 

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu, özel bankalara borçluları idare edin, yıl sonuna kadar dokunmayın diye genelgeler gönderiyor. Ticaret Bakanı, esnafın bankaya olan borcunu yeniden yapılandıracaklarını söylüyor. Her nedense Maliye Bakanlığı, bu konuyu hiç üzerine almıyor. Pandemi ile ilgili milyarlarca liralık kredi tahsisleri yapılıyor. Bu kredilerden faydalanmanın ilk şartı, vergi ve sigorta borcu olmamak. Milyonlarca vergi ve sigorta borcu olan vergi mükellefleri, bu kredilere ulaşamayınca, krediler ihtiyacı olmayan şirketlere gidiyor. 

Vergi mükelleflerini yaşatmak zorunda olduğumuzu bu mükelleflerin ticari yaşamdan çekilmeleri durumunda hem mevcut devlet alacağının hem de devletin gelecekte alabileceği gelir ve kurumlar vergisi, KDV, Özel Tüketim Vergisi gibi vergilerden mahrum kalınacaktır. Ayrıca, binlerce insanın işsiz kalması durumunda hem bu işçilerden kesilen Gelir Vergisi'nden hem de geliri azalan kişilerin harcama yapmamaları sebebiyle devletin, KDV yönünden ayrıca ilave bir gelir kaybına uğrayacağını hatırlatmak isterim. Vergi tahsil edememenin alternatifi, borçlanmaktır. Devlet, 100 lira vergi tahsil etmek için, 57 kuruş harcarken, vergisini tahsil edemeyen devletin ilk 6 ayda daha çok pahalı bir araç olan borçlanma nedeniyle 71 milyar 257 milyon lira faiz ödediğini unutmamak gerekir.

(Kaynak: Nedim Türkmen / Sözcü Gazetesi | 20.07.2020)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.