Sigortalı İşçinin Alacak Davası

Ülkemizde hâlen %30’lara varan kayıt dışı istihdam bulunmaktadır. Ayrıca kayıtlı olmakla birlikte ücretleri resmî mercilere eksik beyan edilen milyonlarca çalışanlar bulunmaktadır. Bu kapsamda bulunan işçiler, SGK’yı da taraf göstererek işverenleri aleyhine hizmet tespit davası açarak hak arama yollarına başvurmaktadır. Bazı işçiler de hizmet tespitinin yanı sıra ödenmeyen alacak ve tazminatları için de dava yoluna başvurmaktadır. SGK’nın taraf olduğu hizmet tespit davalarında karara bağlanan süreler sigortalılık hizmeti olarak işleme alınmaktadır. İşverenlere yönelik olarak açılan alacak davalarında alınan kararlara ilişkin yapılacak SGK işlemleri bu yazımızda irdelenmiştir…

Sigortasız işçinin alacak davası

Mahkeme kararlarında, alacak davasına konu olan dönemlerde sigortalılık bildiriminin bulunmadığının anlaşılması hâlinde mahkemede karar verilen alacak tutarları için SGK tarafından bir işlem yapılmamaktadır. Başka bir ifade ile SGK bu alacak tutarlarına istinaden işçiye hizmet kazandırmamaktadır. 

Ancak mahkeme kararlarında her ne kadar alacak davasına konu olan dönemlerde sigortalılık bildiriminin bulunmadığı anlaşılmış olsa da ilgili dönem veya dönemler için karar verilen alacak tutarları alacak davasına konu olan kişiler arasında bir çalışma ilişkisinin bulunabileceğine karine oluşturduğundan gerekli incelemenin yapılması amacıyla konu sosyal güvenlik denetmenlerine havale edilmektedir. Anılan denetim elemanları tarafından düzenlenecek rapora göre işçiye SGK hizmeti kazandırılıp kazandırılmayacağı yönünden işlem yapılacaktır.

Sigortalı işçinin alacak davası

İşverenler tarafından sigortalı bildirimi yapıldığı hâlde, kazançlarının eksik ödendiğini ileri süren sigortalılarca, işverenleri aleyhine açılan alacak davalarında, mahkemelerce alacak tutarına ilişkin kararların verilmiş olması hâlinde alacak davalarına ilişkin mahkeme kararları, prime esas kazanca tabi olan ücret ve ücret dışı alacaklar yönünden SGK tarafından da işleme alınacaktır. Böylece işçinin prime esas kazançları yükseleceğinden işçi daha fazla emekli maaşı alabilme şansına kavuşabilmektedir.

Söz konusu mahkeme kararında dönemler belliyse ücret kazançları ilgili aylara mal edilecektir. Ücretin dönemi belli değilse SGK mahkemeden konu hakkında bilgi alarak işlem yapmaktadır. Söz konusu ücret alacaklarının dönemleri mahkemeden temin edilmesi hâlinde ilgili aylara temin edilememesi hâlinde ise alacak davasına konu olan dönemdeki sigortalılık bildirimi yapılan son ayın, kazancına mal edilmektedir.

Toplu iş sözleşmelerine tabi iş yerleri işverenlerince veya kamu idareleri veya yargı mercilerince verilen kararlara istinaden, sonradan ödenen ücret dışındaki ödemelerin hizmet akdinin mevcut olmadığı veya askıda olduğu bir tarihte ödenmesi durumunda, prime esas kazancın tabi olduğu en son ayın kazancına dâhil edileceğinden, alacak davasına konu olan ücret dışı ödemelerin öncelikli olarak hizmet akdi devam ediyorsa ödendiği ayın kazancına, hizmet akdi askıdaysa veya devam etmiyorsa prime esas kazancın tabi olduğu en son ayın kazancına mal edilmektedir.

Mahkemeden ücret ve ücret dışı ödemelerin ayrı ayrı miktarları ve hangi aylara ait olduğu istenecek, bildirilmesi hâlinde ücret ve ücret dışı alacaklara uygulanan işlemler yapılacak, bildirilmemesi hâlinde ise ücret ve ücret dışı ödemelerin toplamı alacak davasına konu olan dönemde prime esas kazanç bildirimi yapılan en son ayın kazancına mal edilmektedir.

Ömer Berk Bey, iş yerinde kısa çalışmaya geçilmesi, sonlandırılması ve süresinin belirlenmesi işverenlerin inisiyatifinde bulunmaktadır. 1 Haziran itibarıyla çok sayıda iş yeri kısa çalışmadan vazgeçerek normal çalışmaya geçmiştir. Sizin iş yeriniz de normal çalışmaya geçmiş olabilir.

             ***

“İsa Hocam benim 5712 prim günüm var. Şeker, kolesterol ve son olarak kalbime 4 adet stent takıldı emekli olabilir miyim?” Emin Şahin

Emin Bey, birden fazla hastalıklar için SGK’ya malulen emeklilik için başvurabilirsiniz. Bunun için yeterli sigorta primi ve süreniz bulunmaktadır. Bulunduğunuz ildeki SGK’ya maluliyet oranı tespiti için başvuruda bulunabilirsiniz. Netice itibarıyla SGK %60 oranında malul olduğunuza karar verirse aylık bağlanabilir.

             ***

“İsa Bey, işçilerimize bazen hamiline yazılı hediye çeki veriyoruz. Bunlardan SGK prim keser mi?” Fulya Çınaroğlu

Fulya Hanım, hediye çekleri, hamiline üzerinde yazılı tutar kadar alışveriş yapma imkânı sağlayan bir ödeme aracı olup, bu çekler sigortalılara, gördükleri işe karşılık olmaksızın, belli ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olarak işverenler tarafından yardım amaçlı verilmekte ve sadece ayakkabı, giyim, erzak vb. çekte belirtilen ihtiyaca karşılık çek hamiline alışveriş yapma imkânı sağlamaktadır. Dolayısıyla alışveriş/hediye çeklerinin ücret ya da ücret niteliğinde kazanç kavramı içinde yer almadıkları dikkate alınarak, işverenlerin sigortalılara vermiş oldukları alışveriş/hediye çekleri prime esas kazanç kapsamında değerlendirilemeyecektir.

             ***

 “Afrika’ya ilaç göndermeye karar vermiştik; fakat hepsinin üzerinde ‘tok karnına’ yazıyordu.” Charles Bukowski

(Kaynak: İsa Karakaş / Türkiye Gazetesi | 20.06.2020)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.