COVID-19 dolayısıyla kapanan iş yerlerinde çalışan işçilerin işsiz kalmasını önlemek amacıyla devreye alınan kısa çalışma ödeneğinde iki yasa değişikliğiyle koşulların esnetilmesi, yararlanan işçi sayısını artırdı. Normalde kısa çalışma ödeneği alabilmek için son 3 yılda 600 gün primi bulunmak ve son 120 gün hizmet akdi ile çalışmak gerekiyor. Yapılan ilk değişiklikte 600 gün koşulu 450’ye, 120 gün koşulu da 60’a çekildi. İlk değişiklik sırasında ayrıca, 450 gün ve 60 gün koşulunu yerine getiremeyen işçilerden daha önce işsizlik maaşına hak kazanmış ancak işsizlik maaşı hakkının tamamını kullanmamış olanlara, kalan süre kadar kısa çalışma ödeneği alma imkanı sağlandı. İkinci kritik değişiklik ise normalde en az 60 gün süren kısa çalışma ödeneği değerlendirme süresinin kısaltılması oldu. İşveren beyanı esas alınarak ödeme imkanı getirilerek, değerlendirme süreci ödemeden sonraya bırakıldı.
Türkiye İş Kurumu’nca (İŞKUR) yayımlanan İşsizlik Sigortası Fonu’nun nisan ayı verilerinde kısa çalışma ödeneğine ilişkin ayrıntılar da yer aldı. Süreci hızlandırmak için işverenin beyanı esas alınarak ödeme yapılması nedeniyle hem mart, hem de nisanda kısa çalışma ödeneğine hak kazanan kişilere nisan ve mayıs aylarında ödeme yapıldı. Bu nedenle mart ayında kısa çalışma ödeneğinden yararlananlara ilişkin bilgiler de revize edildi.
Buna göre, 16 Mart’ta başlayan ve ağırlıklı olarak 21 Mart’tan sonra yaygınlaşan işyeri kapatma kararları kapsamında mart ayında 67 bin 764 kişi kısa çalışma ödeneğinden yararlandı. Bunlara toplam 14.7 milyon lira ödeme yapıldı. Kısa çalışma ödeneği, çalışmaya ara verildikten sonraki ikinci haftada devreye girdiği için mart ayında işçi başına 4 ila 9 gün süreyle ödenek verildi.
Nisan ayında ise 2 milyon 590 bin 589 kişinin kısa çalışma başvuruları onaylandı. Nisan ayındaki kısa çalışma ödenekleri ise 4 milyar 95 milyon liraya ulaştı.
15 YILIN TOPLAMINI 7.5 KAT AŞTI
2005 yılının eylül ayından 31 Mart 2020 tarihine kadar kısa çalışma ödeneğinden 351 bin kişi yararlandı ve bu kişilere 450 milyon lira ödeme yapıldı. Koronavirüs salgınında kısa çalışma ödeneği başvurusu kabul edilen işçi sayısı ise 2 milyon 638 bin kişiye (mart ayında ödenek alanlar nisanda da aldığı için tek kişi sayılıyor) ulaştı. Koronavirüs döneminde ödenek alanların sayısı, 15 yıllık dönemde kısa çalışma ödeneğinden yararlanan kişi sayısının 7.5 katına ulaştı. Bugüne kadar yapılan tutarı ise 450 milyon liradan 4 milyar 560 milyon liraya yükseldi.
Toplam 3.5 milyon işçi için kısa çalışma ödeneği başvurusu yapıldı. Her ne kadar işverenin beyanı esas alınsa da koşulları sağlayıp sağlamadığı açısından işçi bazında incelemeler yapılıyor. İnceleme sonucu nisan ayında ödeneğe hak kazandığı tespit edilenlere de ödemeler devam ediyor. Dolayısıyla, nisan ayına ait rakamların revize edilerek daha da yükselmesi bekleniyor.
NİSANDA 312 BİN KİŞİ İŞSİZLİK MAAŞI BAŞVURUSU YAPTI
İşsiz kalanların 30 gün içinde başvuruda bulunma hakkı bulunuyor. Başvurusu uygun bulunanlara işsizlik maaşı ödemeleri ise başvuruyu izleyen ayın 5’inde yapılıyor. Şubat ayında 118 bin 793 kişi olan işsizlik maaşı başvuruları mart ayında 220 bin 865 kişiye, nisan ayında da 311 bin 791 kişiye ulaştı. İşsizlik maaşı bağlanan kişi sayısı ise şubatta 63 bin 784, martta 77 bin 979, nisan ayında da 82 bin 490 kişi oldu. Geçen yılın nisan ayında 141 bin 898 kişi işsizlik maaşı başvurusunda bulunmuş ve bunlardan 78 bin 185 kişiye işsizlik maaşı bağlanmıştı.
17 Nisan 2020 tarihinde yürürlüğe giren kanun ile getirilen nakdi ücret desteği işsizlik maaşı ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayanlara ödenecek. 15 Mart’tan sonra işsiz kalıp işsizlik maaşı alma hakkı olmadığı için başvurmamış olan kişiler, nakdi ücret desteğinden yararlanabilmek için işsizlik maaşı başvuru modülünü kullanıyorlar. Dolayısıyla nisan ayında işsizlik maaşı başvurusu yapanların bir kısmı nakdi ücret desteğinden yararlanacak kişilerden oluşuyor.
KORONAVİRÜS ÖDEMELERİ HENÜZ İŞSİZLİK FONU BİLANÇOSUNA YANSIMADI
Koronavirüsten etkilenenlerin mart ve nisan ayında hak ettikleri kısa çalışma ödeneklerinin 723 milyon liralık kısmı nisan ayında hesaplarına yatırıldı. Geri kalan 3.5 milyar liralık ödenek ise mayıs ayında hak sahiplerine verildi. Bu nedenle İşsizlik Sigortası Fonu’nun nisan ayı giderleri gelirlerinin altında kaldı. Fonun nisan ayı geliri 5.5 milyar lira olurken, giderler 4.2 milyar lirada kaldı. Nisan ayında prim gelirleri mart ayının 160 milyon altına düşerek 1.5 milyar lira olmasına karşın, faiz gelirleri ikiye katlanarak 3.4 milyar liraya ulaştı. Fonun toplam varlıkları ise 131.5 milyar liradan 133.2 milyar liraya yükseldi.
Koronavirüsün fon üzerindeki esas etkisinin mayıs ayı verilerinde ortaya çıkması bekleniyor.
(Kaynak: Haber Türk | 13.05.2020)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.