Şevket TEZEL - Memurun Yetimi Hem Çalışıp Hem Yetim Aylığı Alabilir

20 yaşındaki üniversite öğrencisi oğlum babası vefat ettiği için Emekli Sandığı’ndan yetim aylığı alıyor ve sağlık yardımından faydalanıyor. Sigortalı işe başlatırsam yetim aylığı kesilir endişesiyle 30 Nisana kadar olan sürede şansımızı kaybettik. Bu konuda hiç kimseden net bir cevap alamadık. Genellikle maaşın kesileceği ve sağlık karnesinin iptal olabileceği yönünde görüş bildirildi. Oğlumun sigortalı olması sakınca oluşturur mu? Havva TAŞKIN

 

Sayın Okurum,

Sorunuz hem güncel bir soruna, hem sistemimizin karmaşıklığına hem de bu konudaki bilgi boşluğuna güzel bir örnek oluşturuyor. Şu anki yasal mevzuata göre oğlunuz Emekli Sandığı’ndan yetim aylığı alırken SSK’lı veya Bağ-Kur’lu çalışıyor olabilir. Bu nedenle yetim aylığı kesilmez. SSK ve Bağ-Kur’dan yetim aylığı alanlar SSK’lı, Bağ-Kur’lu veya memur olarak çalışmaya başladıklarında yetim aylığı kesilir. Buna karşın Emekli Sandığı memur yetimine bağladığı aylığı SSK’lı veya Bağ-Kur’lu olarak çalışmaya başlamasından dolayı kesmiyor, salt memur olarak çalışmaya başlarsa kesiyor.

İki ayrı kurum ve iki ayrı mantık işliyor olmasından kaynaklanarak ortaya çıkan garip durum nedeniyle oğlunuz hem SSK’lı olarak çalışabilir ve hem de yetim aylığını yasal olarak alabilirdi. Oğlunuz gerçekten çalışırsa SSK sigortalısı olabilir değil, olmak zorundadır. Çünkü çalışanlar işe alındıklarından itibaren sigortalı sayılırlar. İşverenlerinin işe giriş bildirimi yapmayı ihmal etmesi sigortalı olma gerek ve niteliğini değiştirmez.

Örneğin aynı konuda Tarkan KONUR adlı bir başka okurum da sizinle benzer bir konuda soru yöneltmiş. 1995 yılında eşinden boşanan ve Emekli Sandığı emeklisi babasından dolayı bağlanan yetim aylığını beş yıldır Bağ-Kur’dan kendisine bağlanan emekli aylığı ile birlikte alan yakınının bulunduğunu, bu durumun yasal olup olmadığını soruyor. Normalde yetim aylığı ile ücret veya sigortalının kendi çalışmalarından dolayı emekli aylığı birlikte alınamaz. Ama salt Emekli Sandığı yetim aylıkları diğer sosyal güvenlik kurumlarından emekli aylıkları ile birlikte alınabilir.

 

01.03.2012 Tarihinde Emekli Olabilirsiniz

 

01.03.1964 doğumluyum. 01.06.1983 tarihinde başladığım SSK sigortalılığımda 4 ay 17 günlük primim var. 02.03.1984 – 02.09.1985 tarihleri arasında askerlik görevimi yaptım ve borçlandım. 20.05.1986 tarihinde 399 sayılı KHK’ye tabi sözleşmeli personel olarak görev yaptım. O zamanki statü gereği 20.05.1986 – 14.03.1990 tarihleri arasında SSK’lı olarak, 15.03.1990 tarihinden bu yana ise Emekli Sandığı iştirakçisi olarak görev yaptım. Ne zaman emekli olabilirim? Hayati SAVAÇ/BURDUR

 

Sayın Okurum,

Vermiş olduğunuz hizmet bilgilerine göre Temmuz 2009 ayında 25 yıllık hizmet sürenizi dolduruyorsunuz. 23.05.2002 tarihinde emekliliğinize kalan süre bakımından tabi olduğunuz yaş 48’dir. Bu nedenle emekli aylığınızın bağlanması 48 yaşı dolduracağınız 01.03.2012 tarihinden sonra mümkün olabilecek.

 

 

Okur Sorularına Kısa Cevaplar

 

İbrahim ÖĞÜT – 18.02.1958 doğumlu, 02.06.1986 tarihinden başlayan 6 bin 529 SSK prim gününe sahip, 08.11.2004 tarihinden itibaren Bağ-Kur sigortalısı gözüken bir sigortalı olarak. SSK’dan emekliliği 25 yılınızın dolacağı 02.06.2011 tarihinde hak ediyorsunuz. 01.05.1983 tarihindeki kooperatifte SSK’lı çalışmanıza ilişkin SSK’ya dilekçe ile başvurarak bu kooperatifin sicil numarasını tespit ettirin. Sonra da hizmet tespit davası açarak bu hizmetinizi elinizdeki belgeler ve tanıklarla saptanmasına çalışın. Bunu başarabilirseniz hemen emekli olabilirsiniz. Her ne kadar 08.05.2008 tarihi itibariyle son 3,5 yılınız Bağ-Kur’da geçmiş görünüyorsa da 08.11.2004-31.12.2004 tarihleri arasındaki çakışan SSK-Bağ-Kur döneminde önce başlayıp kesintisiz devam eden SSK sigortalılığınız geçerli, Bağ-Kur süreleriniz geçerli değil. Bu nedenle son 3,5 yıl hesabınızın Bağ-Kur lehine dönmemesi amacıyla da 30 Haziran 2008’den önce Bağ-Kur sigortalılığınızı sona erdirin.

Zeki ÖD - 15.09.1964 doğumlu 22.07.1981 sigortalılık başlangıçlı, halen 6 bin 531 gün SSK primi olan bir sigortalı olarak 46 yaşınızı dolduracağınız 15.09.2010 tarihinde emekli olabilirsiniz. Gün sayınız yeterli ve ilk sigortalılıktan sonra olduğu için askerliğinizi borçlanmanız emeklilik tarihinizi etkilemeyecek.

 

İŞVERENLER İÇİN ÇALIŞMA HAYATI

Çeşitli İşyerlerinde İşverenlik

Bireysel olarak kendi istedikleri yerde arsa alarak üzerinde diledikleri gibi evlerini yaptırmak isteyenler yaptırdıkları inşaatlarında işveren sayılmakta, işveren yükümlülüklerini yüklenmekte olduklarını daha önce yazmıştık. İşverenliğin, dolayısıyla işveren yükümlülüklerinin doğduğu hal ve yerlere değinmeye devam edelim.

 

 

Konut İşyerlerinde İşverenlik

 

Apartman olarak adlandırılan çoklu konutlarda her daire sahibinin ayrı ayrı işverenlik niteliği bulunuyor. Zira kat malikleri kurulunun tüzel kişiliği bulunmuyor. Bu bakımdan apartmandaki daire sahipleri tıpkı adi ortaklık ortakları gibi değerlendiriliyor.

Hal ve pasajlarda sigortalı olmaları gereken bekçi, kaloriferci, odacı, temizlikçi gibi işçi çalıştıran gerçek ve tüzel kişiler de işveren sayılıyor.

 

 

Pasaj tipi işyerlerinde İşverenlik

 

Tamamı bir kişiye ait olan ve kiracıların oturduğu apartmanlarda kapıcı ve kaloriferci çalıştırılıyorsa bu defa işveren kiracılar oluyor. Eğer mesken tek daire olarak kullanılıyorsa işveren bu tek dairenin sahibi ya da oturanı olarak bu kapıcı ve/veya kaloriferciyi çalıştıranlar oluyor.

Han veya pasajın yönetimi bir yöneticiye devredilmişse yönetici işveren vekili sayılıyor.

 

 

Ev Hizmetlerinde Çalışanların İşverenleri

 

506 sayılı Yasanın 3/D maddesi uygulaması gereği ev hizmetlerinde ücretle ve sürekli olarak çalışanlar sigortalı sayıldığından bunları çalıştıranlar da ister T.C. uyruğunda olsunlar, ister başka bir uyrukta olsunlar işveren kabul ediliyor.    

 

 

 

Köy Personeli Olarak Çalıştırılanların İşverenleri

Köylerde köy bütçesinden ücret vererek köy bekçisi, köy imamı, su bekçisi gibi işlerde işçi çalıştıran köy muhtarlığı tüzel kişilikleri de işveren oluyor.

 

 

Çiftçi Malları Koruma Bekçilerinin İşverenleri

 

Köylerde, il, ilçe ve kasabalarda 4081 sayılı Çiftçi Mallarının Korunması hakkındaki Yasaya göre çalıştırılan Koruma ve Kır Bekçileri, 506 sayılı Yasanın 2 nci maddesi ikinci fıkrası gereği 26.05.1976 tarihinden beri sigortalı sayılıyor. Bunların işverenleri ise atamaya yetkili makamlar oluyor.

Köylerde ücreti koruma bütçesinden ödenen koruma bekçilerinin atama mercii köy ihtiyar heyeti olduğundan işverenleri bu meclis oluyor.

Koruma veya kır bekçileri il, ilçe ve kasabalarda çalıştırılıyorlarsa bunların atama onayları bağlı bulunulan mülki amir konumundaki valilik veya kaymakamlıkça yapıldığından atamayı yapan makam asıl işveren, ihtiyar ve koruma meclisi ise alt işveren sayılıyor.

(Kaynak: Sözcü Gazetesi | 04.06.2008)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.