7244 Sayılı Kanun’la Yapılan Önemli Düzenlemeler / Akif Akarca,Dr.Mehmet Şafak

Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilen ve 17 Nisan 2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7244 sayılı Kanun’la COVID-19 salgınının sosyal ve ekonomik hayata olumsuz etkilerini azaltmak amacıyla bazı düzenlemeler yapılmıştır.

Anılan düzenlemelerden önemli olan bazıları şöyle özetlenebilir:

1- Bazı alacakların ertelenmesi, alınmaması veya yapılandırılması

- Hazine taşınmazlarına ilişkin olarak, sözleşmeye istinaden ödenmesi gereken bedeller ile ecrimisil bedellerinden 01/4/2020 tarihinden itibaren 3 aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gerekenleri başvuru şartı aranmaksızın 3 ay süreyle ertelemeye Çevre ve Şehircilik Bakanı yetkilidir. Bu süreler, bitiminden itibaren Çevre ve Şehircilik Bakanı tarafından 3 aya kadar uzatılabilir. Bu alacaklar, ertelenen süre sonunda, ertelenen süre kadar aylık eşit taksitler halinde, herhangi bir gecikme zammı ve faiz uygulanmadan tahsil edilecektir.

- 1618 sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu’nun 35’inci maddesinde düzenlenen yıllık aidat 2020 yılında alınmayacaktır.

- Faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunmayan işletmelerin yıllık ilan ve reklam vergileri ile yıllık çevre temizlik vergilerinin faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunulmayan döneme isabet eden kısmı alınmayacaktır.

2- Süre uzatımı, toplantı erteleme ve uzaktan çalışma

- 5253 sayılı Dernekler Kanunu ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’na göre dernekler tarafından verilecek bildirim ve beyannameler ile dernek genel kurul toplantıları 31/07/2020 tarihine kadar ertelenecektir. Bu süre, 3 aya kadar İçişleri Bakanı’nca uzatılabilir. Ertelenen genel kurul toplantıları, ertelemenin sona erdiği tarihten itibaren 30 gün içinde yapılacaktır. Mevcut organların görev, yetki ve sorumlulukları erteleme süresi sonrasında yapılacak ilk genel kurula kadar devam edecektir.

- 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu kapsamındaki genel kurul toplantıları 31/07/2020 tarihine kadar ertelenecektir. Bu süre, ilgili Bakan tarafından 3 aya kadar uzatılabilir. Ertelenen genel kurul toplantıları, ertelemenin sona erdiği tarihten itibaren üç ay içinde yapılacaktır. Mevcut organların görev, yetki ve sorumlulukları erteleme süresi sonrasında yapılacak ilk genel kurula kadar devam edecektir.

i) 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında Ar-Ge ve tasarım merkezlerinde yürütülen faaliyetlerin Ar-Ge ve tasarım merkezleri dışında da yapılmasına,

ii) 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamında bölge sınırları içinde yürütülen faaliyetlerin Bölge dışında da yürütülmesine,

11/03/2020 tarihinden itibaren 4 ay süreyle sınırlı olmak üzere, Sanayi ve Teknoloji Bakanı tarafından izin verilebilecektir. Bu süre, bitiminden itibaren Sanayi ve Teknoloji Bakanınca 3 aya kadar uzatılabilir. İzin verilmesi durumunda, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının bilgilendirilmesi kaydıyla, 5746 sayılı Kanun ile 4691 sayılı Kanun kapsamındaki indirim, istisna, destek ve teşviklerden yararlanmaya devam edilecektir.

3- Seyahat acentası işletme belgelerinin acenta unvanından bağımsız olarak devredilebilmesi

1618 sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu’nun 4’üncü maddesinin üçüncü fıkrasında yapılan değişiklik uyarınca; işletmeye mahsus olmak üzere tüzel kişilere verilen işletme belgeleri, içinde bulunulan dönemde faaliyetine devam etmesi münkün olamayanlar için, Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan izin almak kaydıyla, acenta unvanından bağımsız olarak başka bir tüzel kişiliğe devredilebilecektir ve devir bakanlık siciline işlendiği tarihte hüküm ifade edecektir. Devredilen işletme belgesinde yer alan acenta unvanı veya iltibasa yol açacak unvan on yıl içerisinde hiçbir seyahat acentasına kullandırılmaz. İşletme belgesini devreden tüzel kişiliğe üç yıl içerisinde yeniden işletme belgesi verilmeyecektir. Belge devrine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenecektir.

4- Geçici istihdam güvencesi (işten çıkarma yasağı) ve ücretsiz izin

4857 sayılı İş Kanunu’na eklenen geçici 10. madde hükmü uyarınca; anılan Kanun kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın, her türlü iş ve hizmet sözleşmesine tabi işçinin iş sözleşmesi, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler hariç olmak üzere, maddenin yürürlüğe girdiği 17 Nisan 2020 tarihinden itibaren üç ay süreyle işveren tarafından feshedilemeyecektir. Bu kapsamda fesih yasağı uygulanan dönemde üç aylık süreyi geçmemek üzere işveren işçiyi, işçinin onayına gerek olmaksızın, tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabilecektir. Bu durum, işçiye iş sözleşmesini haklı sebeple fesih imkanı tanımayacaktır.

Yukarıda belirtilen hükümlere aykırı olarak iş sözleşmesini fesheden işverenler için, sözleşmesi feshedilen her işçi için, fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanacaktır.

Öte andan, Cumhurbaşkanı, belirlenen fesih yasağı süresini altı aya kadar uzatmaya yetkilidir.

5- Ücretsiz izne ayrılan işçilere Ücret Desteği Ödemesi

Anılan Kanunla 4447 sayılı Kanun’a eklenen Geçici 24. madde hükmü uyarınca;

- 4857 sayılı Kanun’un geçici 10’uncu maddesi uyarınca işveren tarafından ücretsiz izne ayrılan ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan işçiler ile

- 15/03/2020 tarihinden sonra iş sözleşmesi feshedilerek işten çıkartılmış ve İşsizlik Sigortası Kanunu’nun diğer hükümlerine göre işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçilere,

herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almamak kaydıyla ve 4857 sayılı Kanun’un geçici 10’uncu maddesinde yer alan fesih yapılamayacak süreyi geçmemek üzere, bu süre içinde ücretsiz izinde bulundukları veya işsiz kaldıkları süre kadar, İşsizlik Fonu’ndan günlük 39,24 Türk Lirası nakdi ücret desteği verilecektir.

Yapılan bu ödemelerden damga vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılmayacaktır.

Yukarıda belirtilen kapsamda ücretsiz izne ayrılarak nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin fiilen çalıştırıldığının tespiti halinde, işverene, bu şekilde çalıştırılan her işçi ve çalıştırıldığı her ay için ayrı ayrı olmak üzere fiilin işlendiği tarihteki 4857 sayılı Kanunun 39 uncu maddesince belirlenen aylık brüt asgari ücret tutarında çalışma ve iş kurumu il müdürlüklerince idari para cezası uygulanacaktır ve ödenen nakdi ücret desteği ödeme tarihinden itibaren işleyecek kanuni faizi ile birlikte işverenden tahsil edilecektir.

Bu madde kapsamında nakdi ücret desteğinden yararlananlardan 5510 sayılı Kanun’a göre genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamına girmeyenler, aynı kanunun 60’ıncı maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılacaklar ve genel sağlık sigortasına ilişkin primleri fondan karşılanacaktır.

6- Kısa Çalışma Ödeneği’nde uygunluk testi yapılmadan ödeme yapılması

COVID-19 salgını sebebiyle yapılan kısa çalışma başvurularının hızlı bir şekilde sonuca bağlanması için, 4447 sayılı Kanun’a eklenen geçici 25. madde hükmü uyarınca; işverenlerin 29 Şubat 2020 tarihinden itibaren yaptıkları zorlayıcı sebep gerekçeli kısa çalışma başvuruları için, 60 güne kadar sürebilen uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeksizin, işverenlerin beyanı doğrultusunda kısa çalışma ödemesi gerçekleştirilecektir.

Öte yandan, işverenin hatalı bilgi ve belge verdiğinin tespit edilmesi halinde, yapılan fazla ve yersiz ödemeler, yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil edilecektir.

7- Sermaye şirketlerde sermaye dağıtımına getirilen sınırlama

Anılan kanunla 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’na eklenen geçici 13. madde hükmü uyarınca; sermaye şirketlerinde (anonim, limited ve eshamlı komandit şirketlerde) 30/09/2020 tarihine kadar

- 2019 yılı net dönem kârının yalnızca yüzde yirmi beşine kadarının dağıtımına karar verilebilecek,

- geçmiş yıl kârları ve serbest yedek akçeler dağıtıma konu edilemeyecek,

- genel kurulca yönetim kuruluna kâr payı avansı dağıtımı yetkisi verilemeyecektir.

Devlet, il özel idaresi, belediye, köy ile diğer kamu tüzel kişilerinin ve sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait fonların, doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip olduğu şirketler hakkında bu sınırlama uygulanmayacaktır.

Yukarıda belirtilen süreyi üç ay uzatmaya ve kısaltmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir.

Genel kurulca 2019 yılı hesap dönemine ilişkin kâr payı dağıtımı kararı alınmış ancak henüz pay sahiplerine ödeme yapılmamışsa veya kısmi ödeme yapılmışsa, 2019 yılı net dönem kârının yüzde yirmi beşini aşan kısma ilişkin ödemeler yukarıda belirtilen sürenin sonuna (30.09.2020 tarihinden sonrasına) kadar ertelenecektir.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 23.04.2020)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.