İşsiz Kalanlar İŞKUR'a Kendileri Başvurmak Zorunda / Ahmet Kıvanç

Koronavirüs dolayısıyla işin durdurulduğu iş yerlerinde çalışanlar için kısa çalışma başvuruları işverence yapılıyor. Kısa çalışma hakkından yararlanamayanlara ödenecek ücret desteği için de işveren başvuracak. İşten çıkarma yasağı geçen hafta cuma günü yürürlüğe girinceye kadar olan süreçte işten çıkartılmış olan kişiler işsizlik maaşı ve ücret desteği başvurularını kendileri yapacak. İşsizlik maaşı başvurusunun 30 gün içinde yapılması gerekir. Habertürk’ten Ahmet Kıvanç, koronavirüs dolayısıyla işini kaybedenleri ilgilendiren ayrıntıları yazdı.

Kamuoyunun daha önce ilk defa 2008 krizinde adını duyduğu kısa çalışma ödeneği, KOVİD-19 pandemisi sırasında can simidi oldu. Yaklaşık 2.7 milyon işçi için kısa çalışma başvurusu yapıldı. 

Kısa çalışma ödeneğinden yararlanma koşulları da nispeten kolaylaştırıldı. Son 3 yılda 600 gün prim bildirimi koşulu 450 güne, son 120 gün hizmet akdi ile çalışma koşulu da 60 güne indirildi. Son 12 aylık prime esas kazancın yüzde 60’ı oranındaki kısa çalışma ödeneği, net ücretin yüzde 75-80’ine tekabül ediyor. Koronavirüs dolayısıyla çalışma süresi 3’te 1 oranında azalan veya tümüyle durdurulan iş yerlerinde çalışan işçiler, bu iki koşulu yerine getiriyorlar ise aylık 1.752 TL ile 4.380 TL arasındaki kısa çalışma ödeneğinden yararlanacaklar. Bu işçilerden, iki koşulu yerine getiremeyenlere ise ayda 1.168 TL tutarındaki ücret desteği verilecek. İşini kaybetmemiş olan bu kişilerin gerek kısa çalışma, gerekse ücret desteğine ilişkin başvuruları işveren tarafından yapılacak. 

İŞTEN ÇIKARTILANLAR KENDİLERİ BAŞVURACAK

Cuma günü Resmi Gazete’de yayımlanan kanun ile işten çıkarmalar üç ay süreyle yasaklandı. İşten çıkarma yasağı 17 Nisan’dan itibaren başladı. Bu tarihe kadar işten çıkartılmış olanlar eğer son 3 yılda 600 gün prim ve son 120 gün hizmet akdi ile çalışma koşulunu yerine getiriyorlarsa işsizlik maaşı alacaklar. Bu iki koşulu yerine getiremeyen işsizler ise ücret desteğinden yararlanabilecekler.  

İşten çıkartılmamış olanların kısa çalışma ve ücret desteği başvuruları işveren tarafından yapılırken, işten çıkartılmış olanların başvuruyu kendilerinin yapması gerekiyor.

30 GÜN İÇİNDE YAPIN

İşten çıkarma yasağı başlayıncaya kadar olan süreçte işsiz kalanların işsizlik maaşı başvurularını 30 gün içinde yapmalarında yarar bulunuyor. Otuz günden sonra da başvuru yapılabilir ancak, gecikilen her gün işsizlik maaşı sürelerinden kayıp olur. Hak ettiği süreden daha az işsizlik maaşı almak zorunda kalır.

İŞSİZLİK MAAŞI NE KADAR?

İşsizlik maaşı, son 4 aylık prime esas kazancın yüzde 40’ı üzerinden bağlanıyor. Azami miktar ise brüt asgari ücretin yüzde 80’ini aşamıyor. 2020 yılı itibarıyla işsizlik maaşı 1.168 lira ile 2.336 lira arasında değişir. Asgari ücretle çalışanlar 1.168 TL işsizlik maaşı alırken, brüt maaşı 4.000 lira olanlar 1.588 TL,  brüt maaşı 5 bin 900 lira ve üzerinde olanlar da 2.336 TL işsizlik maaşı alabilirler. 

İşsizlik maaşı başvurusu için ille de İŞKUR birimlerine gitmeye gerek yok. Kurumun internet sitesi üzerinden de başvuru yapmak mümkün bulunuyor.

ÖDEMELER NE ZAMAN BAŞLAR?

İşsizlik maaşı başvuruları, izleyen ayın sonuna kadar sonuçlandırılıyor. Maaş da her ayın 5’inde ödeniyor. Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı, bu süreyi öne çekme yetkisine sahip bulunuyor. 

İŞE İADE DAVASINDA 30 GÜNLÜK HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE

İşsizlik maaşı ile ilgili ayrıntılara devam etmeden önce bu süreçte işini kaybetmiş olanlara bir hatırlatma yapmakta yarar bulunuyor. En az 30 ve daha fazla işçi olan iş yerlerinde 6 aydan uzun süredir çalışanlar işten çıkartıldıklarında işe iade davası açma hakkına sahiptir. İşe iade için öncelikle 30 gün içinde arabulucuya başvurmak gerekir. Otuz günlük süre, hak düşürücü süredir. Arabulucuya başvurusunu 30 gün içinde yapmayan, işe iade davası açamaz. Otuz günlük süre, tebligatın yapıldığı tarihten başlar. 

SAĞLIK HİZMETLERİ DEVAM EDECEK

İşsizlik maaşı alanların genel sağlık sigortası (GSS) primleri de İşsizlik Sigortası Fonu’nca karşılanıyor. Böylece, işsizlik maaşı aldıkları süre boyunca sağlık hizmetinden yararlanmaya devam ederler.

Ücret desteğinden yararlanacak işsizlere de aynı hak tanındı. Onlar da ücret desteği süresi boyunca sağlık hizmeti almaya devam edecekler. 

EN FAZLA 10 AY ÖDENECEK

İşsizlik maaşının süresi, prim ödeme gün sayısına göre değişiyor. İş akdinin sona erdiği tarihten önceki üç yıl içinde; 

600 gün primi olanlar 6 ay,

900 gün primi olanlar 8 ay,

1080 gün primi olanlar da 10 ay işsizlik maaşı alabilirler. 

Ücret desteğinin süresi kanunda üç ay olarak belirlendi. Ancak, cumhurbaşkanı bu süreyi 6 aya kadar uzatabilecek. 

DAHA ÖNCE İŞSİZLİK MAAŞI ALMIŞ OLANLAR YARARLANABİLİR Mİ?

İşsizlik maaşı hakkının tamamını daha önce kullanmış olanlar, yeniden işsizlik maaşı alabilmek için 600 günü doldurmak zorundalar. Ancak, daha önce işsizlik maaşı hakkının tamamını kullanmamış olanlar, örneğin 8 ay işsizlik maaşı hakkı var iken sadece iki ay almış olanlar, o tarihten sonra 600 günü doldurmamış olsalar da kalan 6 aylık süreye ait işsizlik maaşını alabilirler.  

120 GÜN HESABI NASIL YAPILIR?

Daha önce, son 120 gün prim ödenmiş olması koşulu aranıyordu. Hastalık, ücretsiz izin gibi süreler istisna teşkil ediyordu. 18 Ocak 2019 tarihinden sonra bu değişti. Aynı işverenle olup olmadığına ve eksik gün nedenlerine bakılmaksızın işsiz kalmadan önceki son 120 günlük dönemde hizmet akdi bulunması yeterli oluyor. 

(Kaynak: Haber Türk | 20.04.2020)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.