İşçilerin İşe Başlaması İle İlgili SGK Cezaları / İsa Karakaş

SSK (4/1-a)  sigortalıların SGK’ya yasal sürede  “Sigortalı İşe Giriş Bildirgesi” nin verilmemesine ilişkin usul ve esaslar çerçevesinde idari para cezalarını değerlendireceğiz.
SSK (4/1-a)  kapsamındaki sigortalılar yönünden; 5510 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasında, “İşverenler, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılan kişileri, 7 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sigortalılık başlangıç tarihinden önce, sigortalı işe giriş bildirgesi ile Kuruma bildirmekle yükümlüdür. Ancak işveren tarafından sigortalı işe giriş bildirgesi;
a) İnşaat, balıkçılık ve tarım işyerlerinde işe başlatılacak sigortalılar için, en geç çalışmaya başlatıldığı gün
b) Yabancı ülkelere sefer yapan ulaştırma araçlarına sefer esnasında alınarak çalıştırılanlar ile Kuruma ilk defa işyeri bildirgesi verilecek işyerlerinde; ilk defa sigortalı çalıştırmaya başlanılan tarihten itibaren bir ay içinde çalışmaya başlayan sigortalılar için, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren en geç söz konusu bir aylık sürenin dolduğu tarihe kadar,
c) Kamu idarelerince istihdam edilen 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa göre işsizlik sigortasına tabi olmayan sözleşmeli personel ile kamu idarelerince yurt dışı görevde çalışmak üzere işe alınanların, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren bir ay içinde,
Kuruma verilmesi halinde, sigortalılık başlangıcından önce bildirilmiş sayılır.” 7077 sayılı Kanun ile 5510 sayılı Kanuna 29/4/2017 tarihinde eklenen ek 15 inci madde ile;
“Güvenlik korucusu olarak göreve başlayanlar ile görevleri sona erenlerin sigortalı işe giriş ve sigortalı işten ayrılış bildirgeleri, çalışmaya başladıkları tarihinden itibaren bir ay içinde ilgili valiliklerce verilir……
….
Bu madde kapsamındaki sigortalılarla ilgili olarak bu maddede aksine hüküm bulunmaması kaydıyla bu Kanunun ilgili hükümleri uygulanır. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları tespit etmeye Kurum yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.
Buna göre, SSK (4/1-a)  kapsamında sigortalı sayılan kişileri çalıştıran işverenler sigortalıları Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği ekinde yer alan sigortalı işe giriş bildirgesi ile Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrası ve Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 11 inci maddesinde belirtilen sürelerde Kuruma bildirmekle yükümlü tutulmuşlardır.
SSK (4/1-a)  kapsamındaki sigortalılara ilişkin sigortalı işe giriş bildirgesinin, sigortalıların çalıştığı işyerinin faaliyet konusu ile tescil istihdam durumu dikkate alınarak, Kanunun 8 inci maddesinde belirtilen süreler içinde Kuruma verilmemesi halinde uygulanacak olan idari para cezaları, 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde açıklanmıştır. Söz konusu maddede,
“Kurumca dayanağı belirtilmek suretiyle diğer kanunlarda aşağıda belirtilen fiiller için idari para cezası öngörülmüş olsa dahi ayrıca bu Kanunun;
a) 1) 8 inci maddesinin birinci fıkrası ile 61 inci maddede belirtilen bildirgeyi, bu Kanunda belirtilen süre içinde ya da Kurumca belirlenen şekle ve usûle uygun vermeyenler veya Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu hâlde anılan ortamda göndermeyenler hakkında her bir sigortalı için asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanır.
2) 8 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen bildirgenin verilmediğinin, mahkeme kararından veya Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan tespitlerden ya da diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarının kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelerden veya bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden anlaşılması halinde bildirgeyi vermekle yükümlü olanlar hakkında her bir sigortalı için asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır.
3) İşyeri esas alınmak suretiyle bildirgenin verilmediğine ilişkin; mahkemenin karar tarihinden, Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarının tespit tarihinden, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının denetim elemanlarının rapor tarihinden, bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi veya belgelerin Kuruma intikal tarihinden itibaren bir yıl içinde bu bendin (2) numaralı alt bendinde sayılan durumlardan biriyle tekrar bildirge verilmediğinin anlaşılması halinde, bildirgeyi vermekle yükümlü olanlar hakkında bu defa her bir sigortalı için asgari ücretin beş katı tutarında idari para cezası uygulanır.” hükmü yer almaktadır. Kanunun bu hükmüne istinaden,
(a) İşverenlerce, Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasında öngörülen süreler geçirildikten sonra kendiliğinden verilmiş olan sigortalı işe giriş bildirgelerine, her bir sigortalı için 1 aylık asgari ücret tutarında,
(b) Sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmediğinin, mahkeme kararından veya Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan tespitlerden ya da diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarının kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelerden veya bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden anlaşılması halinde (bahse konu bildirgelerin asıl veya ek nitelikte olduğu ve işverenlerce veya Kurumca re’sen düzenlendiği üzerinde durulmaksızın), her bir sigortalı başına aylık asgari ücretin 2 katı tutarında,
c) (b) bendinde belirtilenler hariç olmak üzere sigortalı işe giriş bildirgesi verilmediğinin Kurum kayıtlarında yapılan incelemeler sonucunda tespit edilmesi durumunda her bir sigortalı için aylık asgari ücret tutarında,
ç) İşyeri esas alınmak suretiyle sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmemesine ilişkin fiilin; mahkemenin karar tarihinden, Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarının tespit tarihinden, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının denetim elemanlarının rapor tarihinden, bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi veya belgelerin Kuruma intikal tarihinden itibaren bir yıl içinde tekrarı halinde, bildirgeyi vermekle yükümlü olanlar hakkında bu defa her bir sigortalı başına aylık asgari ücretin 5  katı tutarında,
İdari para cezası uygulanacaktır. Öte yandan, 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinin ikinci fıkrası 5838 sayılı Kanunla 1/8/2009 tarihi itibariyle değiştirilmiş olup

        – Yasal verilme süresinin son günü 2008 yılı Ekim ayı başı ile 31/7/2009 tarihleri arasında sona eren ve yasal süresi geçirildikten sonra işverenlerce Kuruma kendiliğinden verilen sigortalı işe giriş bildirgelerine, aylık asgari ücretin 2/3’ü oranında,

      – Yasal verilme süresinin son günü 1/8/2009 veya sonraki bir tarihe rastlayan ve yasal süresi geçirildikten sonra işverenlerce Kuruma kendiliğinden verilen sigortalı işe giriş bildirgelerine, aylık asgari ücret tutarında,
İdari para cezası uygulanacaktır.

2008 yılı Ekim ayından önceki tarihlerde işlenen fiiller
5237 sayılı Türk Ceza Kanunun 7 nci maddesinin ikinci fıkrası, “Suçun işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanun ile sonradan yürürlüğe giren kanunların hükümleri farklı ise, failin lehine olan kanun uygulanır ve infaz olunur.” hükmünü amirdir.
5237 Kanunun bu hükmü gereğince, fiilin işlendiği tarihten sonra yapılan yeni düzenlemelerin failin lehine durum meydana getirmesi halinde, ilgililer hakkında düşük olan ceza tutarının esas alınması gerektiğinden, 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 2008 yılı Ekim ayı öncesinde işlenen fiillerden dolayı ilgililer hakkında idari para cezası uygulanırken, fiilin işlendiği tarihteki ceza tutarı ile 5510 sayılı Kanunda öngörülen ceza tutarı kıyaslanacak ve ilgililer hakkında düşük olan ceza tutarı uygulanacaktır.
Buna göre, yasal süresi dışında Kuruma verilmiş olan sigortalı işe giriş bildirgelerinin, yasal verilme süresinin son gününün 30/9/2008 veya önceki bir tarihe rastlıyor olması halinde, söz konusu bildirgelere, mahkeme kararına/denetim veya kontrolle görevli memurlarca yapılan tespitlere/resmi kurum ve kuruluşlardan alınan yazılara istinaden işverenlerce veya Kurumca re’sen düzenlenmiş olup olmadığı üzerinde durulmaksızın, 506 sayılı Kanunun mülga 140 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca bir aylık asgari ücret tutarında, idari para cezası uygulanacaktır.

 Sigortalı işe giriş bildirgesinin, e-Sigorta yoluyla göndermekle yükümlü tutulanlarca, yasal süresi içinde ancak kağıt ortamında Kuruma verilmesi
5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalıları çalıştıran işverenlerden, aylık prim ve hizmet belgesini e-Sigorta yoluyla göndermekle yükümlü tutulanlar,
– Sigortalı tekrar işe giriş bildirgesini 1/11/2008 tarihinden itibaren,
– Sigortalı ilk işe giriş bildirgesini ise 1/12/2008 tarihinden itibaren,
e-Sigorta yoluyla göndermekle yükümlü tutulmuşlardır.
Yine, 10/7/2009 tarihli ve 2009-92 sayılı Genelge ile 2009 yılı Ekim ayına ilişkin düzenlenecek olan aylık prim ve hizmet belgesinden başlanılarak, tüm resmi ve özel sektör işverenleri, cari aylara ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerini, çalıştırılan sigortalı sayısı üzerinde durulmaksızın
– Özel nitelikteki işyerlerinde 1/10/2009 ve sonraki tarihlerde,
– Resmi nitelikteki işyerlerinde ise 15/10/2009 ve sonraki tarihlerde,
İşe alınan sigortalılara ilişkin ilk ve tekrar sigortalı işe giriş bildirgelerinin, çalıştırılan sigortalı sayısı üzerinde durulmaksızın e-Sigorta yoluyla Kuruma gönderilmesi zorunlu tutulmuştur.
Buna göre yukarıdaki tarihler esas alınarak belgeler yasal süresinde kağıt ortamında verilse dahi, ilgililere, 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendi uyarınca idari para cezası uygulanacaktır.

(Kaynak: isakarakas.com.tr | 13.04.2020)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.