10 Soruda Kısa Çalışma Ödeneği / Sezgin Özcan

Koronavirüs salgını nedeniyle sosyal hayatın yanı sıra ekonomik hayat da büyük ölçüde durdu. Bazı sektörlerde işyerleri İçişleri Bakanlığı tarafından geçici olarak kapatıldı. Salgından etkilenen diğer sektörlerde ise faaliyetler ya tamamen durduruldu ya da asgari düzeye indirildi.

Alınan tedbirler kapsamında “Kısa Çalışma Ödeneği” uygulamasında koronavirüs “dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlardan ileri gelen zorlayıcı sebep” kabul edildi. İşçinin kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilmesi için aranan prim günü ve hizmet akdine tabi olma süreleri indirildi.

1- Kısa çalışma ödeneği nedir?

Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayıcı sebeplerle işyerinde uygulanan haftalık çalışma sürelerinin, işyerinin tamamında veya bir bölümünde geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın en az dört hafta süreyle işyerindeki faaliyetin tamamen veya kısmen durdurulması kısa çalışmayı; kısa çalışma döneminde işyerinde uygulanan haftalık çalışma süresini tamamlayacak şekilde çalışılmayan süreler için işçiye yapılan ödeme ise kısa çalışma ödeneğini ifade ediyor.

Kısa çalışma ödeneğinin süresi, üç ayı aşmamak kaydıyla kısa çalışma süresi kadar. Üç aylık süre, Cumhurbaşkanı kararıyla altı aya kadar uzatılabiliyor.

2- Kısa çalışma uygulamasından yararlanmanın şartları nedir?

Koronavirüs kaynaklı kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilmek için işyerinin salgından olumsuz etkilenmiş ve iş müfettişlerince uygunluk tespitinin yapılmış olması gerekiyor.

İçişleri Bakanlığı tarafından geçici olarak kapatılan işyerleri için yapılacak uygunluk tespiti incelemelerinde, işyerlerinin sadece bu kapsamda olup olmadığına ilişkin belgeler yeterli kabul ediliyor.

Kısa çalışma ödeneğinden faydalanan işverenler, bu dönem boyunca İş Kanunu'nun 25/II. maddesinde sayılan ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı dışında sebeple işçi çıkaramayacak.

3- Kısa çalışma ödeneğinden kimler yararlanabiliyor?

Koronavirüs kaynaklı kısa çalışma ödeneğinden, işverenin kısa çalışma talebinin uygun bulunmasına bağlı olarak; kısa çalışmanın başladığı tarihten önceki son 60 gün hizmet akdine tabi olup, son üç yıl içinde en az 450 gün prim ödemiş olanlar yararlanabiliyor.

4- Başvuru nereye, nasıl yapılacak?

Başvuru, her bir iş yerinin bağlı bulunduğu İŞKUR'a e-posta aracılığı ile online sistem yapılıyor. Bu bağlamda işyerinin İŞKUR'a kayıtlı olması gerekiyor. Başvuru sırasında, işyerinde faaliyetin tamamen durdurulup durdurulmadığı ya da kısmi çalışma uygulanıp uygulanmadığının belirtildiği başvuru formunun doldurulup, kısa çalışma ödeneğinden yararlandırılması istenen personel listesi ve salgından etkilenildiğini kanıtlayıcı belgelerin mail ekinde gönderilmesi gerekiyor. Başvurular, 60 gün içinde sonuçlandırılacak.

5- Kısa çalışma ödeneği miktarı ne kadar?

Kısa çalışma ödeneği, çalışılmayan süreler için aylık olarak hesaplanıyor. Çalışılan günlerin ücretini işveren, çalışmayan günlerin ücretini İŞKUR ödüyor.

Kısa çalışma ödeneğinin günlük miktarı; işçinin son oniki aylık prime esas kazançlarının günlük ortalamasının yüzde 60'ıdır. Ancak aylık kısa çalışma ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 150'sini aşamıyor. Buna göre, 2020 yılı için ödenecek bir günlük kısa çalışma ödeneği en az 58,86 TL oluyor. Aylık ödeme tutarı ise en fazla 4.414,50 TL.

6- Ödenek almaya ne zaman başlanıyor?

Koronavirüse bağlı yapılacak kısa çalışma başvurusu zorlayıcı sebep nedeniyle olacağından, ilk bir hafta için kısa çalışma ödeneği ödenmiyor. Bir haftalık sürenin ücreti işveren tarafından yarım ücret olarak ödenecek.

İŞKUR kısa çalışmanın başladığı tarihi takip eden 8. günden başlayarak en fazla 90-7= 83 günlük süre için kısa çalışma ödeneği ödeyecek. Ödeme işverene değil, işçiye yapılacak.

7- Genel tatil ve hafta tatili için kısa çalışma ödeneği verilecek mi?

Kısa çalışma yapan işçinin çalışılmayan hafta tatili ve ulusal bayram ve genel tatil günlerine ilişkin ücret ve kısa çalışma ödeneği miktarı, kısa çalışma yapılan süreyle orantılı olarak işveren ve İŞKUR tarafından ödenecek.

8- İşçinin ücret kaybı oluyor mu?

Kısa çalışma ödeneğinin miktarı brüt ücretin yüzde 60'ı olmakla birlikte, aylık ödenek tutarı brüt asgari ücretin yüzde 50 fazlasını aşamıyor. Bu nedenle maaşı düşük olan işçide çok az bir kayıp yaşanırken, maaşı yüksek olan işçide ücret kaybı daha fazla olmaktadır.

9- Kısa çalışma döneminde SGK primi ödeniyor mu?

İşçinin kısa çalışma ödeneği aldığı süre için İŞKUR tarafından sadece genel sağlık sigortası primi ödeniyor. Emeklilik için gerekli olan uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmiyor.

10- Kısa çalışma döneminde, SGK bildirimleri nasıl yapılır?

Faaliyetin tamamen durması halinde, çalışılan gün 0 olarak, eksik gün ise 30 olarak bildirilir. Eksik gün nedeni ise, “18 – Kısa Çalışma Ödeneği” seçilir. Kısmi çalışma uygulanan dönemlerde de aynı mantıkla çalışılmayan günler için eksik gün bildirimi yapılır.

(Kaynak: Sözcü Gazetesi | 10.04.2020)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.