Para Beklerken Açlıktan Ölmek / Nedim Türkmen

İktidar, salgın hastalık nedeniyle işyerleri kapanan ya da ciroları sıfıra inen işyerlerinde çalışan işçilerin mağduriyetini önlemek için ‘kısa çalışma ödeneğinden yararlanma' koşullarını esnetti! 7226 sayılı Kanun'un 41'inci maddesi ile 4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu'na geçici 23'üncü madde eklenerek; 30.6.2020 tarihine kadar geçerli olmak üzere yeni koronavirüs (Covid-19) kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan kısa çalışma başvuruları için, ek 2'nci maddenin üçüncü fıkrasında işçinin kısa çalışma ödeneğine hak kazanabilmesi için öngörülen hizmet akdinin feshi hariç işsizlik sigortası hak etme koşullarını yerine getirmesi hükmü, kısa çalışma başlama tarihinden önceki son 60 gün hizmet akdine tabi olanlardan son üç yıl içinde 450 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödenmiş olması şeklinde uygulanacak hale getirilmiştir.

Buna göre; kısa çalışma uygulamasından yararlanabilmek için, işyerinde kısa çalışma uygulanan dönemde 4857 Sayılı Kanun'un 25'inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde yer alan sebepler (ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri) hariç olmak kaydıyla işveren tarafından işçi çıkarılmaması gerekmektedir. Yapılan başvurular, başvuru tarihinden itibaren 60 gün içinde sonuçlandırılacaktır.

ALT VE ÜST SINIRI VAR MI?

Bu madde kapsamında yapılan başvuru tarihini 31.12.2020 tarihine kadar uzatmaya ve yukarıda belirtilen günleri farklılaştırmaya Cumhurbaşkanı yetkili kılınmıştır. Günlük kısa çalışma ödeneği, sigortalının son on iki aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde 60'ıdır. Bu şekilde hesaplanan kısa çalışma ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 150'sini geçemez.

Buna göre ücretliler üç ay süresince 1.752,40 TL ile 4.380,99 TL aralığında kısa çalışma ödeneği alabileceklerdir. Kısa çalışma ödeneği, çalışmadığı süreler için doğrudan işçiye her ayın 5'inde ödenir.

BAŞVURU KAÇ YILDA BİTER?

 

Kısa çalışma ödeneği düzenlemelerinde, gün sayıları ile ilgili indirim yapılmasına rağmen; ödeme yapılması müfettişlerin uygunluk tespiti denetimi incelemelerinden “uygunluk” alma şartı korunmuştur. Kanunda kısa çalışma ödeneği başvurularının başvuru tarihinden itibaren 60 gün içinde sonuçlandırılacağı düzenlemesi yapılmış olmasına rağmen, 600 müfettiş ile 500 bin işyerinin evrakları üzerinde “uygunluk denetimi” nasıl yapılacaktır? Diyelim ki yapıldı, ilk maaş haziranın 5'inde ödenecektir. Tabii çalışanlar, bu süre içinde ödeme beklerken evde açlıktan ölmezlerse.

FON DEVREYE GİRSİN

Ülkemizde Aralık 2019 tarihi itibarıyla, Sosyal Güvenlik Kurumu'nun internet sitesinde yer alan bilgilerden oluşturduğum mevcut işyeri sayısı ve sigortalı sayısı tablodaki gibidir.

Kısa çalışma ödeneğine başvuracak olan işyeri sayısının, İçişleri Bakanlığı tarafından kapatılan 150.000 işyeri ve sonrasında bunlara eklenen kuaför, güzellik salonları ve diğer işyerlerini dikkate aldığımızda 500.000 civarında olacağın tahmin ediyorum. Bu işyerlerinde çalışan işçi sayılarının da yaklaşık 4.500.000 kişi olacağını öngörüyorum. Çalışanları evde kısa çalışma ödeneği beklerken, açlıktan öldürmemek için benim çok pratik bir önerim var. İşsizlik Sigortası Fonu'nda an itibarıyla 131 milyar TL para mevcut. Türkiye'de 14 milyon 500 bin sigortalı işçi var, bu işçiler net 3.000 TL maaş alıyorlar, sigortalı işçilerin yüzde 44'ü asgari ücretten gösteriliyor.

Koronavirüs salgını nedeniyle mağdur olan çalışanların sorunlarını giderme konusunda samimi iseniz; bu 14 milyon 500 bin insanın 3 aylık maaşını İşsizlik Fonu'ndan ödemek hiçte zor değil. Şöyle ki; ortalama ücret 3.000 TL, çalışan sayısı 14 milyon 500 bin olduğuna göre, aylık maaş maliyeti 43 milyar 500 milyon TL, üç aylık maaş maliyeti 130 milyar 500 milyon lira olacaktır. Hiç kimse işini kaybetmeyecek, İşsizlik Fonu'ndaki rakam da aşılmamış olacaktır. Hodri Meydan…

420 BİN ÇALIŞANI İLGİLENDİRİYOR

Kısa çalışma ödeneği başvurularının seyri ile ilgili olarak, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı yaptığı açıklamada bir haftada 19.000 işyeri için başvuru yapıldığını, bu başvuruların 420.000 sigortalıyı ilgilendirdiğini, başvuru yapan işyerlerinin birinci sırada yüzde 50 ile imalat sektörünün, ikinci sırada konaklama ve yiyecek hizmetleri sektörünün
olduğunu söyledi. Başvuran şirketlerin yüzde 67'sinin 1 ile 9 işçi çalıştıran, 20 işçi çalıştıran işyerleri dahil edildiğinde başvuranların yüzde 80'inin 1 ile 20 işçi çalıştıran işyerleri olduğunu açıkladı. Aslında bu sonuçlar “malumun ilanı” idi. Küçük ve verimsiz işletmelerden müteşekkil ekonomi düzenimizde, her tür krizden ilk etkilenenler kaçınılmaz olarak küçük işletmeler ve burada çalışan işçiler oluyor.

(Kaynak: Sözcü Gazetesi | 01.04.2020)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.