İstihdam Paketi Çalışanlara Ne Getiriyor? (6) / Şevket TEZEL

Yasanın İstismara Açık Yönü

Dün 30 ve üzeri yaştaki personelin işine son vererek 18-29 yaşlar arasında erkek işçi veya her yaştan kadın işçi almakla teşvike hak kazanılamayacağından söz etmiştik. Fakat işyerinin kapatılıp başka yeni bir unvan altında son 6 ayda sigortalı çalışmamış 18-29 arası genç işçiler ve her yaştan kadın işçilerle açılması halinde haksız teşvike yol açarak istismar edilmesi mümkün Bu istismar, haksız teşvikin yanında yaşı 30’un üzerinde olanların işsizliğe mahkum olmaları anlamını taşır.

 

Hülleye Karşı Önlem Alınmalı

İşverenlerin işyerinden işçi çıkartıp yerlerine aynı sayıda genç işçi alarak teşvikten yararlanması mümkün olmadığına göre bir kısım işverenlerin işçilik maliyetlerini düşürme güdüsüyle, hülleli işyeri kapatmaya-yeni işyeri açmaya yeltenebilecekleri düşünülerek bu duruma karşı önlem alınmaması durumunda;

Bahse konu düzenlemenin istihdamı daraltıcı ve ülkedeki istihdam dengesini 30 ve üzeri yaştaki çalışanların aleyhine bozması kaçınılmaz olacak, çalışma barışı olumsuz etkileneceğini;

Tam deneyim kazanmışken işyerinden dışlanacak 30 ve üzeri yaştaki erkek çalışanlardan tecrübeli işsizler ordusu oluşacağı,

İş mahkemelerinde istihdam teşvikinden kaynaklanacak hileli işyeri kapatmaya dair yeni bir dava konusu oluşacağını beklemek kehanet olmayacaktır.

Bu açıdan söz konusu istismara karşı önlemin teşvik başlamadan alınması Yasayı çıkartanlar için toplumsal bir yükümlülüktür.

Aksi halde bu durum kadın ve genç işçilerin istihdamına olumlu yansırken, bu kapsam dışındakilerin istihdamına olumsuz yansıyacak.

 

SGDP’lileri Teşvik Vuracak

Ayrıca isabetli kullanılamayan SSK kaynakları ve bir ölçüde erken yaşlarda emekli edilmiş olmaları, nedeniyle düşük emekli aylıklarına muhatap kalan emeklilerin bu nedenle çalışmaları yani sosyal güvenlik sistemimizin çarpık bir yönünden kaynaklanan işsizliği önlemek amacıyla istihdam teşvikleri kapsamı dışında bırakılıyorlar. Zira yurtdışında çalışanlarla sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışanlar prim teşviki kapsamında bulunmuyor, onlar da yaşa bağlı olarak 18-29 yaş arasındaki erkek sigortalılarla her yaştaki kadın sigortalıları çalıştıran işverenlere İşsizlik sigortası birikiminden tanınan İşveren SSK primi desteği kapsamı dışında bırakılıyorlar. 

 

Emekli Sandığı’ndan Yalnızca İki Yetim Tarafından Alınan Yetim Aylığı Yüzde 40’ar’dan Bağlanır

Emekli Sandığı’ndan emekli olan annemi kaybettikten sonra maaşı babam %50 kardeşim %25 ve ben %25 oranlarında olmak üzere alıyorduk. Babam önümüzdeki ay evleniyor. Evlenmesinden sonra onun payı kardeşimle benim payımıza dahil edilir mi? Yoksa biz halen almakta olduğumuz miktarı almaya devam mı ederiz? Bahar ERSOY

 

Emekli Sandığı Kanunu’nun 68 inci maddesine göre “Ölen, dul karı veya koca bırakmazsa veya bıraktığı koca aylığa müstehak değilse, bunların payı çocuklarla ana babanın aylıklarına eşitlikle eklenir. Şu kadar ki, bu aylıkların toplamı yapılan eklemelerden sonra bağlamaya esas tutulan aylığın yetim bir kişi ise % 50'sini, 2 kişi ise % 80'ini, 3 kişi ise% 100'ünü geçemeyeceği” öngörüldüğünden sadece iki kardeş olarak %25’er olarak aldığınız aylıklarınız %40’ar’a yükseltilir. Babanızın payı size eklenmez ama sizin paylarınız yüzde 25’den yüzde 40’a yükseltilir.

 

İŞVERENLERİN SÖZCÜ'SÜ

 

Bir Defalık İnşaat İşverenliğinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Gönlüne göre arsa bulup bir ev yaptırmak, bizzat inşaatla yakından ilgilenmek, oluşacak eve duyulan güven nedeniyle herkesin isteyeceği bir durum. Ama bu durumun kendisini işverene dönüştürdüğünü önemli bir çoğunluk fark edemiyor.

Çalıştırılanların kendiliklerinden sigortalı hale geldiklerini, bunları bildirmemenin ağır parasal cezalar gerektirdiğini bilmeksizin işçi çalıştırarak istedikleri tarzda bir ev yaptırmak isteyenler hele bir de iş kazası olmuşsa yıllar süren bir sıkıntıya başını sokmuş oluyor.

Çünkü işverenliğin amatörü de profesyoneli de aynı hükme tabi oluyor.

Acemi işveren öncelikle sosyal sigorta yükümlülüğünü fark edemezse en başta işyeri sicil dosyası tescil ettirmemiş oluyor. Öyle ki inşaatın faaliyet döneminde işyeri dosyası tescil ettirmeyen işverenlerin idari para cezalarından kurtulabilmesi olası değil. Çünkü iskân belgesi alması buna bağlı. Bunu asgari işçilik uygulamasından kaynaklanan idari para cezaları izliyor.

 

Elbette her yükümlülüğü miadı içinde uygulamak en doğrusu. Ama zamanını geçirmişse “Nasıl olsa cezaya kaldı“ demek hiç mantıklı değil. Çünkü bu durumlarda belgelerin geç düzenlenmemesinin yaptırımı hiç düzenlenmeme haline göre uygulanan yaptırıma nazaran daha hafif.      

 

İskân belgesi almak için davranan işveren ilişiksizlik belgesi almak için bir teftiş ve dört belgenin gerektiğini öğreniyor.

İşte bu dört unsur söz konusu işverenlere uygulanacak cezaları önemli ölçüde hafifletici rol oynuyor.

İlişiksizlik belgesi almak için müfettiş incelemesi, müfettiş incelemesi için de işyeri dosyası tescili şart.

Bu nedenle önemli sayıda insanın yaşamında işveren sorumluluğunu tattığı inşaat işyerleri için bilinmesi gerekli hatta zorunlu olan işleri adım adım sayalım:

Öncelikle işyeri bildirgesi hazırlanmalı, (Bildirgeye en azı bir olmak üzere çalıştıracağı sigortalı sayısını ve inşaatın başladığı tarihle birlikte yazmalı, ki yüzde 9 asgari işçilik oranından düşük bildirilmemiş olmalı, unutulmamalı ki ücretlerin ait olduğu ayda işlenmemesinin cezası (yarım asgari ücret) hiç işlenmemesi halinde uygulanan cezadan (üç asgari ücret) çok daha az oluyor.)

En az bir kişi için sigortalı giriş bildirgesini hazırlamalı. Buna ek olarak Sigorta Müfettişinin incelemesine esas olmak üzere işvereni üç asgari ücret tutarında cezadan kurtaracak ücret ödeme bordroları da hazırlanmalı,

Bu bordrolarda;

a) İşyerinin sicil numarası,

b) Bordronun ilişkin olduğu ay,

c) Sigortalının adı, soyadı,

d) Sigortalının T.C Kimlik Numarası

e) Sigortalının sigorta sicil numarası,

f) Ücret ödenen gün sayısı (ücret aylık olarak ödenmiş ise gün sayısı 30 gündür),

g) Sigortalının ücreti (aylık, haftalık, gündelik, saat veya parça başı ücreti ),

h) Ödenen ücret tutarı,

i) Ücretin alındığına dair sigortalının imzası,

      hususları eksiksiz bulunmalı,

Çalıştıracağı sigortalı/sigortalılar için aylık prim ve hizmet belgesini bir dilekçe ekinde SGK’ya vermelidir.

Çünkü sonradan düzenlenmiş olsalar dahi asgari işçiliğin tespiti yanında idari işlemlerin uygulanıp uygulanmamasına bağlı olarak ceza önerme yetkisini haiz Sigorta Müfettişi incelemesinde işverenin primi ödeme iradesini gösterdiği için bu unsurlar cezaları hafifletici rol oynayacaktır. Bu belgeler en az beş yıl da saklanmalıdır.

İnşaat işlerinde işçinin Sağlık Raporu olmadan çalıştırılamayacağı, yine bu işyerlerinde 15 yaşından küçük işçi çalıştırılamayacağı bilinmeli.

 

(Kaynak: Sözcü Gazetesi | 30.05.2008)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.