Başvuruyu APS ve Taahhütlü Gönderenlerin Postaya Verdikleri Tarih Dikkate Alınacak / Ahmet Kıvanç

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK),yurt dışı borçlanma koşullarını ağırlaştıran yasadan etkilenmemek için 1 Ağustos 2019 tarihinden önce posta yoluyla borçlanma başvurusunda bulunan gurbetçilerin durumuna açıklık getirdi. Gurbetçilerin bulundukları ülkelerden acele posta veya taahhütlü posta ile yaptıkları başvurularda postaya veriliş tarihi dikkate alınacak. Adi postada ise SGK kayıtlarına giriş tarihine bakılacak. Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın haberi

Geçen yıl TBMM’de kabul edilen ve 1 Ağustos 2019 tarihinde yürürlüğe giren kanun uyarınca, yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının Türkiye’den emekli olabilmek için Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) yaptıkları borçlanmalar zorlaştırıldı. Gurbetçiler, yasa teklifi TBMM’ye sunulduğu andan itibaren yeni yasadan etkilenmemek için bulundukları ülkelerden çok yoğun borçlanma başvurusunda bulundular. Ancak, genellikle posta ile yapılan bu başvurular SGK’ya 1 Ağustos 2019 tarihinden sonra ulaştı. İl müdürlüklerinde tereddüt oluşması üzerine SGK Başkanvekili İsmail Yılmaz’ın imzasıyla bir genel yazı yayımlandı.

Yurt dışından posta yoluyla yapılan başvurularda ciddi oranda artış olduğu vurgulanan genel yazıda, başvuruların birçok ülkeden yapılmasından dolayı gelen postalarda farklı harflerle başlayan barkod numaraları ile karşılaşıldığı, hangi barkod numaralarındaki postaya veriliş tarihlerinin SGK’ya veriliş tarihi olarak kabul edileceği hususunda tereddüt meydana geldiği kaydedildi. Alman lojistik ve kargo şirketi DHL ile gelen başvurularda da tereddüt oluştuğuna dikkat çekildi.

Genel yazıda, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği uyarınca, adi posta veya doğrudan yapılan başvuru ve bildirimlerde, başvuru veya bildirimin SGK’nın gelen evrak kayıtlarına intikal tarihinin dikkate alındığı vurgulandı. Taahhütlü, iadeli taahhütlü, acele posta servisi, PTT Alo Post veya PTT Kargo ile yapılan başvuru ve bildirimlerde ise postaya veya kargoya verildiği tarihin başvuru ve bildirim tarihi olarak kabul edildiği kaydedildi.

Dünya Posta Birliği’ne göre, barkod aralığı RA ila RZ kodu ile başlayan gönderilerin taahhütlü; barkod aralığı EA ila EZ kodu ile başlayanların ise acele posta gönderisi olarak kabul edildiği belirtildi. Yurt içi başvurularında olduğu gibi yurt dışı posta ile yapılan başvurularda da taahhütlü veya acele posta şeklinde yapılan başvurularda, postaya ya da kargoya veriliş tarihinin dikkate alınacağı ifade edildi.

DHL ile gönderilen başvurulara ilişkin Alman Posta İdaresi ile yazışma yapıldığı belirtilen genel yazıda, DHL’nin Alman Posta İdaresi’ne ait olduğunun tespit edilmesi dolayısıyla, DHL ile 1 Ağustos 2019 tarihinden önce gönderilen başvuruların da geçerli kabul edileceği kaydedildi.

BORÇLANMA MALİYETİ ARTTI

Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları 18 yaşından sonra çalıştıkları süreler için Türkiye’de borçlanma yapabiliyor. Bu haktan ayrıca, yurt dışında yaşayan ev kadını Türk vatandaşları da yararlanıyor.

1 Ağustos 2019 tarihinde yürürlüğe giren yeni yasayla, gurbetçilerin borçlanma primleri artırıldı. Bir günlük borçlanma için ödemeleri gereken prim tutarı en az günlük asgari ücretin yüzde 32’si oranında iken yüzde 45’e çıkartıldı. Yeni asgari ücret üzerinden hesaplama yaparsak, değişiklik olmasaydı 5400 prim günü borçlanma yapacak bir gurbetçinin 169 bin 500 lira ödemesi gerekir iken, ödemesi gereken tutar 238 bin 380 liraya yükseldi.

4/B STATÜSÜNDE SAYILACAK

Gurbetçiler borçlanma yaparken, Türkiye’de daha önce sigortalılıkları varsa borçlanma tarihindeki en son sigortalılık haline göre borçlanabiliyorlardı. Türkiye’de daha önce sigorta girişi olmayanlar ise 4/b (BAĞ-KUR) statüsünde sigortalı sayılıyorlardı. Örneğin geçmişte 4/a (SSK) statüsünde bir ay çalışması olan gurbetçi, daha az prim ödeyerek ve daha kısa sürede emekliliğe hak kazanabiliyordu.

Yeni yasa yürürlüğe girdikten sonra yurt dışı hizmet borçlanmasına ait tüm süreler 4/b (BAĞ-KUR) kapsamında değerlendirilecek. Böylece, hem daha yüksek prim ödeyecekler, hem daha zor emekli olabilecekler.

1999 öncesinde Türkiye’de 4/a statüsüne tabi olarak çalışması bulunanlar borçlanma yaptıklarında prim günlerini 3600’e tamamladıklarında kadın ise 58, erkek ise 60 yaşında emekli olabiliyorlardı.

Yeni yasayla yurt dışı borçlanmalar 4/b statüsünde değerlendirileceği için bu kişilerin en az 5400 prim günü borçlanmaları gerekiyor. Emeklilik yaşı ise sigorta başlangıcı olarak kabul edilen tarihe göre, bugün için kadınlarda 61’e, erkeklerde 63’e kadar çıkabilecek.

SİGORTA BAŞLANGIÇ TARİHİ NE OLACAK?

Türkiye’deki sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki sürelerin borçlandırılması halinde bu süreler Türkiye’deki sigorta başlangıç tarihinden geriye götürülen sürelere mal edilecek. Örneğin, 1 Ocak 1999 tarihinde Türkiye’de sigorta girişi bulunan kişi, Almanya’da çalıştığı 1999 yılından önceki süreler için 720 gün borçlanırsa, sigorta başlangıç tarihi 1 Ocak 1997’ye çekilecek.

Türkiye’de sigortalılığı olmayan kişilerin yaptıkları borçlanmalar ise ödemeyi yaptıkları tarihten geriye götürülerek sigorta başlangıç tarihi tespit edilecek. Örneğin, 1 Ocak 2020 tarihinde 5400 prim günü için borçlanma tutarını ödeyen gurbetçinin sigorta başlangıç tarihi 1 Ocak 2005 olarak kabul edilecek. Emeklilik yaş koşulları da sigorta başlangıç tarihine göre belirlenecek.

Türkiye bazı ülkelerle ikili sosyal güvenlik anlaşması imzalamış bulunuyor. Bu anlaşmaların bir kısmında, yabancı ülkedeki ilk sigorta giriş tarihi, Türkiye’de de ilk sigorta giriş tarihi olarak kabul ediliyor. Türkiye’de sigortalı çalışmaya başlamadan önce Almanya’da çalışmaya başlayan bir kişinin Türkiye’de ilk işe giriş tarihi olarak Almanya’daki işe başlama tarihi esas alınıyor. 3201 sayılı yasanın bu konudaki hükümleri değişmedi.

Dolayısıyla, ikili anlaşmada böyle bir hüküm bulunanlar, halen olduğu gibi aynı haktan yararlanmaya devam edecekler.

YASA ÇIKMADAN BORÇLANMA TALEBİNDE BULUNANLAR

Yeni yasanın yürürlüğe girdiği 1 Ağustos 2019 tarihinden önce yurt dışında geçen sürelerini borçlanma talebinde bulunmuş olanlar, borçlarını yasal süresi içinde ödedikleri takdirde, eski kanuna göre emekli olacaklar. Bunların prime esas kazançları, değişiklikten önceki hükümler çerçevesinde borçlanılan aylara mal edilecek. Borçlanılan aylara mal edilmesi, daha yüksek emekli aylığı bağlanmasına olanak sağlayacak.

Yurt dışından postayla başvuruda bulunanların durumu birçok açıdan büyük önem taşıyordu. Konuya açıklık getirildiği için, yurt dışından taahhütlü veya acele posta ile yapılan başvurularda, başvurunun kargoya veya postaya verildiği tarih SGK’ya başvuru tarihi olarak kabul edilecek. Ancak, adi posta veya özel kargo şirketleri aracılığıyla gönderilen başvurular, SGK’ya ulaştığı tarihte yapılmış sayılacak.

(Kaynak: Haber Türk | 14.01.2020)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.