İşe Başlamadan Önce Malul Olanların Emekliliği / İsa Karakaş

İlk defa 2008/Ekim ay başından sonra sigortalı olanlardan; sigortalı olarak işe başlamadan önce malul olan, çalışma gücü kaybı oranı %60’ın altında bulunan, erken yaşlanan ve maden iş yerlerinin yer altı işlerinde çalışan sigortalılar korunarak, bu sigortalılara daha kolay şartlarla emekli olabilme imkânı sağlanmıştır. Bu yazımızda işe başlamadan önce malul olanların emekliliği irdelenmiştir...
İlk defa çalışmaya başlamadan önce var olan maluliyet
SGK (5510 sayılı) Kanuna tabi sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce çalışma gücünün %60’ını veya vazifesini yapamayacak derecede meslekte kazanma gücünü kaybettiği önceden veya sonradan tespit edilen sigortalı, bu hastalık veya engeli sebebiyle malullük aylığından yararlanamayacaktır. Ancak aynı Kanunun 28/4. maddesine göre, sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce aynı kanunun 25/2. Maddesine göre malul sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya engeli bulunan ve bu nedenle malullük aylığından yararlanamayan sigortalılara, yaşları ne olursa olsun en az 15 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3960 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla yaşlılık aylığı bağlanacaktır.
4/1-(a) sigortalıları için Kanunun geçici 6. maddesinin 7. fıkrasının (c) bendinde 3960 gün sayısı kademelendirilirken, 4/1-(b) sigortalıları yönünden ilk defa getirilen bu düzenleme, 2008/Ekim ay  başından sonra tahsis talebinde bulunan sigortalılar için hemen uygulanacaktır. Bu hüküm, 4/1-(c) kapsamındaki sigortalılardan ilk defa 2008/Ekim ay başından sonra ve bu kapsamda sigortalı sayılanlar için uygulanacaktır.
Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce SGK Kanununun 25. maddesinin 2. fıkrasına göre malul sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya engeli bulunan ve bu nedenle malullük aylığından yararlanamayan sigortalılara Kanunun 28. maddesinin 4. fıkrasına göre yaşlılık aylığı bağlanmasında SGK sağlık kurulundan yeni bir tespit istenmemektedir. Belirtilen sigortalıların emeklilik şartları aşağıdaki tabloda yer verilmiştir.
          
   Çalışma Gücündeki Kayıp Oranı %40-%59 Arasında Olanlar
Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce veya sonra çalışma gücü kayıp oranının %40-%59 arasında olduğu tespit edilenlere, Kanunun 28/5. Maddesinde yine belirli bir sigortalılık süresi ve prim gün sayısı şartlarını yerine getirmeleri hâlinde yaşlılık sigortasından aylık bağlanması öngörülmüştür.
Buna göre; SGK tarafından yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin Kurum sağlık kurulunca incelenmesi sonucu, çalışma gücündeki kayıp oranının;
a) %50-%59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün,
b) %40-%49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün,
Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla herhangi bir yaş şartı aranmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanacaktır. SGK sağlık kurulunca, sağlık kurulu raporlarına istinaden çalışma gücü kayıp oranının %59 ve daha üzerinde belirlendiği durumlarda da aylığa hak kazanma şartları ve oranı Kanunun 28/5. maddesinin (a) bendi hükümlerine göre tespit edilecektir. 4/1-(a) sigortalıları için ilk defa 2008/Ekim ay başında sigortalı olanlardan Kanunun geçici 6/7. maddesinin (d) bendinde 4320 gün, (e) bendinde de 4680 gün için kademelendirme öngörülmüştür.


Ancak, Kanunun yürürlük tarihinden önce sigortalı olup, engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlanmaya hak kazanmış durumda olduğunun gerek Kanunun yürürlük tarihinden önce gerekse Kanunun yürürlük tarihinden sonra tespit ettiren 4/1-(a) sigortalılarının engellilik derecelerine göre aylığa hak kazanma şartları SSK (506 sayılı) Kanununda olduğu şekliyle korunmuştur.

(Kaynak: Türkiye Gazetesi | 28.12.2019)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.