EYT’de Çözüm Şart / Mustafa İşcan

Değerli okurlar bugün sizlere gündemden düşmeyen EYT konusunu detaylı bir şekilde ele alıp EYT’liler kimlerdirden başlayıp bütçeye yükler mi ve çözüm önerileri konusunu işleyeceğim.

Türkiye’nin Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) kavramıyla tanışmasını sağlayan 4447 sayılı kanunun yasalaşma süreci, dönemin koalisyon hükümetinin başbakanının imzasıyla TBMM’ye sunulan kanun tasarısıyla başladı. 17 Ağustos Marmara depreminden yaklaşık bir ay önce, 12 Temmuz 1999 tarihinde Meclis’e sunulan kanun tasarısı ile emeklilik koşulları değiştiriliyordu.

IMF, çalışanlar için emeklilik şartlarının zorlaştırılmasını istemişti ama zamanın koalisyon hükümeti bunu TBMM’den nasıl geçireceğini kara kara düşünürken, 17 Ağustos 1999 günü sabaha karşı 03.02’de büyük bir deprem geçirdik. Depremden sonraki bir hafta süresince Ankara hükümeti Kocaeli’ne gelememişti. Depremden dolayı yollar bozulmuş, viyadükler çökmüş, köprüler yıkılmıştı. Ancak, aynı hükümet 21 Ağustos 1999 günü depremden sadece 3 gün sonra IMF’nin talimatı ile yasayı TBMM’ye getirdi. Gece-gündüz çalıştılar ve 25 Ağustos 1999 günü de 64 maddeden oluşan yasa TBMM’den geçmişti. Bu yasa, daha sonra zamanın cumhurbaşkanının onamasından sonra 08.09.1999 günkü Resmi Gazete’de yayımlanan 4447 sayılı kanun numarasını aldı. Yasa sonrası, artık emeklilik için üçüncü bir şart olan ‘Yaş’ kuralı da geldi. 4447 sayılı kanun sonrası artık; 09.09.1999 günü ve sonrasında işe girenlerden,

- Kadın olanlar 58 yaşından,

- Erkek olanlar 60 yaşından önce emekli olamayacaklardı.

Öte yandan, kadın ve erkek fark etmez SSK’lılar 7000 gün, Bağ-Kur’lular ile memurlar da 9000 gün ile emekli olabileceklerdi. 08.09.1999 gününden önce işe girmiş olanlara ise emeklilik için yaş kademesi getirilmişti. Getirilen kademelere göre de çalışanlar 41 yaş ile 56 yaş arasında emekli olabilecekler.

FAZİLET PARTİSİ MİLETVEKİLLERİNİN YASAYA KARŞI GÖRÜŞ VE TUTUMLARI

1999 yılında Meclis’te ana muhalefet partisi olan Fazilet Partisi’nin bu EYT yasasına bakış açısı ve tutumu neydi.

4447 sayılı kanun ile emeklilik için getirilen yaşlardaki kademeler ana muhalefet partisi olan Fazilet Partisi TBMM Grubu adına Grup Başkanı Mehmet Recai Kutan tarafından Anayasa Mahkemesi’ne taşınmıştı.

Anayasa Mahkemesi de başvuruyu kabul edip, 23/11/2001 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan, 23/02/2001 tarih ve Esas 1999/42 ile Karar 2001/41 sayılı kararıyla kademelendirmeyi iptal etmişti. Anayasa Mahkemesi’nin 4447 sayılı kanunun emeklilik yaşında getirdiği kademelendirmeyi iptal edip buna ilişkin kararı da 2001 yılı Kasım ayında Resmi Gazete’de yayımlanmasından sonra, TBMM bu kere 23.05.2002 günü Resmi Gazete’de yayımlanan 4759 sayılı kanun ile emeklilik yaşlarında yeni kademeleri getirdi. Şuan bu kademelere göre emeklilik işlemleri yürütülüyor.

REFAHYOL HÜKÜMETİNE GÖRE EMEKLİLİK KADINLARDA 50, ERKEKLERDE 55 YAŞ UYGUNDU

Rahmetli Erbakan başbakanlığındaki Refahyol hükümeti döneminde Türkiye’de bir sosyal güvenlik yasası çıkarma, bir reform yapma ihtiyacı duyulmuştu ve o zaman, ekonomiden sorumlu olan bürokratlar Hazine’den, Devlet Planlama Teşkilatı’ndan, Çalışma Bakanlığı’ndan hesaplar yaptılar ve ekonominin dengesini ortaya koydular. Sonuç olarak hanımlarda 50 yaş, erkeklerde de 55 yaşı uygun buldular. Dolayısıyla, 50-55 yaş, ek aktüeryal dengeler açısından yeterli görülmüştü. Bu da çıkarılacak yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren ilk defa sigortalı olacakları kapsayacaktı. Yasa görüşmelerinde bu konuyu da Abdullah Gül gündeme getirmişti.

Eski Cumhurbaşkanı Abdullah Gül o günkü bakana soruyor (Meclis görüşmeleri tutanaklardan)

Abdullah Gül (Kayseri): “Sayın bakana sormak istediğim soru şudur;  Sayın Bakan, benim de içinde üyesi olduğum Refahyol dönemindeki hükümetimizde, Türkiye’de bir sosyal güvenlik yasası çıkarma, bir reform yapma ihtiyacını duymuştu ve o zaman, ekonomiden sorumlu olan bürokratlarımız Hazine’den, Devlet Planlama Teşkilatı’ndan, Çalışma Bakanlığı’ndan hesaplar yaptılar, ekonominin dengesini ortaya koydular ve hanımlarda 50 yaş, erkeklerde de 55 yaşı uygun buldular. Dolayısıyla, 50-55 yaş, ek aktüeryal dengeler açısından yeterli görülmüştü o zaman. Şimdi, geçen bu iki sene içerisinde neler değişti, neler oldu ki Türk ekonomisinde, Türk ekonomisinden sorumlu olan ekip de, şu anda sizsiniz bu bürokratlarımız, şimdi, 58 ve 60 yaşların ancak ek aktüeryal dengeyi sağlayacağını söylüyorlar. Sorum bu efendim. Teşekkür ederim.”

FAZİLET PARTİSİ’NİN EMEKLİLİK KANUNU İÇİN ÖNERGESİ 

“Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na. Görüşmekte olduğumuz 114 sıra sayılı kanun tasarısının 6’ncı maddesiyle değiştirilen 506 sayılı kanunun 60’ıncı maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin aşağıdaki şekilde değiştirilmesini arz ve teklif ederiz. Akif Gülle-Amasya; Cemil Çicek-Ankara; Mehmet Ali Şahin-İstanbul; Abdullah Gül, Salih Kapusuz-Kayseri; Osman Pepe-Kocaeli; Veysel Candan-Konya; Bülent Arınç-Manisa.

Önerilen Metin: Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başlayanların yaşlılık aylığından yararlanabilmesi için, a) Kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmuş olması ve en az 5000 gün veya b) Kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmuş olması, 25 yıldan beri sigortalı bulunması ve en az 3600 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olması şarttır.”

AKP İKTİDARINDA EMEKLİLİK YAŞI KADEMELİ OLARAK 65’E ÇIKARILDI

 4447 sayılı kanunun yasallaştığı dönemdeki ana muhalefet partisinde olan ve şu an birçoğu iktidar partisinde bulunmuş veya halen devam eden milletvekillerinin çıkarılmaya çalışılan yasanın ne kadar yanlış ve hatalı olduğunu, emeklilik şartlarının bu şekilde çıkarılmasının çalışanlar, esnaf ve memurlar için sıkıntı vereceğini söyleyenler, ne hikmetse 1-2 yıl sonra iktidara geldikten sonra ise tam tersi bir hareketle 2008 yılında yürürlüğe soktukları emeklilik yaşını bay-bayan fark etmeden kademeli olarak 65 yaş 7200 güne çıkarttılar. 

(Kaynak: Milli Gazete | 27.11.2019)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.