Bunaldım, Kaldıramıyorum, Haklarımı Nasıl Alabilirim? / Hüseyin İrfan Fırat

SORU: 5 yıldır bir firmada güvenlik görevlisi olarak çalışıyorum. Gündüz 11, gece 13 saat olarak 2 gündüz 2 gece mesai yapıyor, 2 gün izin yapıyorum. İşe girerken işverenle yaptığım sözleşmede ‘Günde 3 saat mesaiyi kabul ediyorum, şirket gerek gördüğünde başka projeye alabilir’ gibi ibareleri mecburiyetten imzalamak zorunda kaldım. Sorum şu;

Ailevi nedenlerden dolayı bir süre gündüz çalışmak zorunda olduğumu belirttim, kabul edildi. Fakat haftanın 6 günü 11 saat çalışıp 1 pazar iznim oluyordu. Ekstra mesai yazılmadı. Yıllık izne çıkanlar olunca 1 ay gündüzden sonra beni geceye aldılar gerekçe sunmadan. Puantajlarda hâlâ 2 gündüz 2 gece 2 izin görünüyorum. Sabit 4 gece 2 izinle çalışmaya başladım, gece çalışamayacağımı bildirdim. Şimdi de normal vardiyaya alacağını bildirdi. Bunaldım, kaldıramıyorum. Ayrıca son 1 yıldır ayaklarımda siyah lekeler oluşmaya başladı. Kalp damar cerrahi ‘Varis başlangıcı’ dedi ve ömür boyu varis çorabı giyeceğimi, ayakta uzun süre kalmamam gerektiğini söyledi. Bu işyerinden ayrılıp haklarımı nasıl alabilirim?

YANIT: Sizin sorunuzu iki bölümde incelememiz gerekiyor;

1. Çalışma süreleri ve fazla mesai
2. İşçinin sağlık sebepleri ile haklı feshi

Önce ilk konumuza bakalım: Günde 11 saat ve haftanın 6 günü çalıştırılmak, haftada 66 saat çalışmak anlamına gelir. Haftalık iş süresi İş Kanunu gereğince 45 saat olduğundan bu durumda siz haftada 21 saat fazla çalışmış oluyorsunuz. Bu çalışmalarınızın karşılığı fazla mesai olarak size ödenmelidir. Ödenmemesi koşulunda işçi haklı nedenle İş Kanunu’nun 24’üncü maddesinin 2’nci bendi gereğince iş sözleşmesini sona erdirip kıdem tazminatı talep edebilir.

Ayrıca işçinin yıllık yasal fazla mesai sınırı olan 270 saatin üzerinde (karşılığı ödense dahi) fazla mesai yapma zorunluluğu yoktur. Bu nedenle yasal sürelerin üzerinde fazla mesaiye zorlanan işçi yine iş sözleşmesini haklı nedenle sona erdirebilir. Konuya ilişkin bir Yargıtay kararı özetini aşağıda sunuyorum:

“Somut olayda davacı, yıllık yasal sınır olan 270 saatten fazla mesai yaptırıldığı ve bu hususun çalışma şartlarının uygulanmaması olduğu iddiasıyla iş sözleşmesini feshettiğini ileri sürmüş olup dosyada davacının her yıl için fazla çalışma yapmaya muvafakat ettiğine ilişkin verdiği bir belge bulunmamaktadır. Ücrete, fazla çalışma karşılıklarının dâhil olması ise, peşinen muvafakat niteliğinde olmayıp mahkemece 270 saati aşan çalışmaların varlığının araştırılıp var olduğunun tespiti halinde, davacının fesih hakkının doğduğunu kabul etmek gerekirken, davacının fazla çalışmaya kaldığı ve ücretini de aldığı gerekçesiyle kıdem tazminatı talebinin reddi hatalıdır.”

Diğer taraftan, yapmakta olduğu görev sağlığını tehdit ediyorsa ve bu durum doktor raporu ile de kanıtlanabiliyorsa işçi yine İş Kanunu’nun 24’üncü maddesinin 1’inci bendinde yer alan sağlık sebepleri ile iş sözleşmesini sona erdirip kıdem tazminatını talep edebilir. Bu madde aynen aşağıdaki gibidir:

MADDE 24: Süresi belirli olsun veya olmasın işçi, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir:

I. Sağlık sebepleri:

a) İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa…

(Kaynak: Birgün | 22.11.2019)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.