Yanlışlıkla Zam Yapmışız Deyip Ücretimi Düşürüyorlar / Hüseyin İrfan Fırat

SORU: İyi günler
2 ay önce operatör yardımcısıyken operatör oldum ve ücretime zam yaptılar. Aradan 2 ay geçtikten sonra biz sana yanlış zam yapmışız bu nedenle ücretini düşürüyoruz diyorlar işverenin böyle bir hakkı var mı? Teşekkürler

CEVAP: Merhaba
Öncelikle belirtmeliyiz ki yaşamını sürdürebilmek bakımından emeği tek sermayesi olan işçi için ücreti yaşamsal önem arz etmektedir. Kanun koyucu da işçinin emeğinin karşılığı olan ücreti çeşitli yasal düzenlemelerle korumaktadır. Aslında bu koruma ilkesi kaynağını Anayasa’dan almaktadır. Çünkü T.C. Anayasası’nın 2’inci maddesindeki hukuk devleti ilkesinin zorunlu koşulu, kazanılmış hakların korunması ve kazanılmış haklara yapılan müdahalelerin önlenmesidir. Dolayısı ile İş kanunumuzda da ücretin korunması ile ilgili düzenlemelere gidilmiştir.

Bu konuda öncelikle iş kanununda düzenlemeye gidilmiştir. Konuya ilişkin madde aynen aşağıdaki gibidir;

MADDE 62. – Her türlü işte uygulanmakta olan çalışma sürelerinin yasal olarak daha aşağı sınırlara indirilmesi veya işverene düşen yasal bir yükümlülüğün yerine getirilmesi nedeniyle ya da bu Kanun hükümlerinden herhangi birinin uygulanması sonucuna dayanılarak işçi ücretlerinden her ne şekilde olursa olsun eksiltme yapılamaz.

Yasada ücretin korunmasına yönelik farklı düzenlemelerde yer almaktadır. Bunlara hemen verebileceğimiz somut örnekler;

İşçinin ücretine mahkeme kararı ile en çok 1/4 oranında haciz konulabileceği, bir disiplin uygulaması olan ücret kesme cezasının İşçi ücretlerinden bir ayda iki gündelikten veya parça başına yahut yapılan iş miktarına göre verilen ücretlerde işçinin iki günlük kazancından fazla olamayacağıdır.
Şimdi bu açıklamalardan sonra sizin somut olayınıza dönecek olursak işvereninizin yaptığı uygulama elbette ki yasal değildir. Her şeyden önce anlattıklarınıza baktığımızda size bir terfi uygulaması yapılmış ve görevinizde bir üst kademeye çıkmışsınız. Buna bağlı olarak da ücretiniz arttırılmış. İşveren şimdi hangi gerekçeyle size hatalı zam yapıldığını söylüyor? Bu açık değil işveren şayet “Seni yanlışlıkla terfi ettirdik eski görevine geri alıyoruz” gibi bir yaklaşım içerisinde ise bu da ayrı bir tartışma konusudur. Ancak belirtelim ki işçiyle işveren arasında karşılıklı anlaşmaya tabi olmayan bu tür bir değişiklik işçiyi bağlamaz.

Yani işveren örneğin işçiye “Seni terfi ettirdiğimiz görevi yerine getiremedin, bu görev sana ağır geldi yine eski görevine döndürelim ama bu durumda eski ücretinden devam edeceksin” diye bir teklifte bulunabilir. Ancak işçi bu teklifi kabul etmediği takdirde bu görev ve ücret değişikliği işverenin tek taraflı bir kararı ile geçerli olmayacaktır. Konuya ilişkin bir Yargıtay kararı özetini aşağıda bilgilerinize sunuyorum.
İyi günler

“ İşçinin aldığı ücret miktarının düşürülmesi, ikramiyenin veya sosyal yardımın kaldırılması, işçinin işyeri organizasyonunda mevcut görevinden daha alt seviyedeki bir göreve atanması, çalışma koşullarının ağırlaştırılması gibi durumlar, 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 22, maddesi anlamında iş sözleşmesinin içeriğinin işçi aleyhine değiştirilmesi anlamına gelmektedir. Bu tür değişiklikler, yukarda sözü edilen kurallar doğrultusunda ancak işçinin yazılı onayı ile yapılabilir. İşçinin açıkça onay vermediği esaslı değişiklikler işçiyi bağlamaz. Ücret indirimine dair esaslı değişikliğin işçi tarafından açıkça kabul edilmemesine rağmen ödeme döneminde daha az ücret ödenmesi, hatta bu ödemeye dair ücret bordrosunun işçi tarafından imzalanması durumunda dahi işçinin fark ücret isteme hakkı devam eder.” ( Y.9. H.D. E. 2017/5745 K. 2018/4488 T. 28.2.2018)

(Kaynak: Birgün | 19.11.2019)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.