Pazarlık Başlıyor 2020’de Asgari Ücret Ne Olacak? / Ahmet Kıvanç

 

Asgari Ücret Tespit Komisyonu, milyonlarca çalışanı ilgilendiren 2020 yılı asgari ücretini belirlemek için aralık ayının ilk haftasında çalışmaya başlayacak. Pazarlık masasında işçi, işveren ve devlet 5’er üye ile temsil edilecek. Yeni Ekonomi Programı’nda (YEP) kamunun yönlendirdiği bazı fiyat ve ücretlerde geçmiş enflasyon yerine enflasyon hedeflerine göre ayarlamalar yapılacağı belirtildi. 2020 yılı maaş artış oranı memurlarda yüzde 4+4, kamu işçilerinde yüzde 3+3 olarak belirlendi. Milyonlarca çalışan, gelecek yıl asgari ücrette ne kadar artış yapılacağını merak ediyor. Habertürk’ten Ahmet Kıvanç yazdı.

İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Öğretim Üyesi Gürdal Aslan’ın Sosyal Güvenlik Kurumu gözetimindeki Sosyal Güvenlik Dergisi’nde yayımlanan makalesine göre, 2003 yılında ücretle çalışanların yüzde 9’u asgari ücretlilerden oluşuyordu. 2017 yılında bu oran yüzde 22’ye, yani 3.7 milyon kişiye ulaştı. 2017 yılı itibarıyla çalışanların 2.1 milyonu (yüzde 12.4) da asgari ücretin altında çalışıyor.

Aslan’ın araştırmasına göre, 2017 yılında 15.5 milyon olan kayıtlı çalışanların yüzde 55’ini oluşturan 8.5 milyon kişi, asgari ücretteki artıştan doğrudan etkileniyor. 2020 yılında asgari

ücretteki artıştan doğrudan etkilenenlerin sayısının 4 milyonu hayli aşacağını söylemek mümkün.

Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 2020 yılında uygulanacak asgari ücreti belirlemek üzere aralık ayının ilk haftasında çalışmaya başlayacak. Komisyonda işçi, işveren ve devlet adına 5’er üye görev yapıyor. İşçileri en fazla üyeye sahip konfederasyon olarak TÜRK-İŞ, işverenleri de Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) temsil ediyor. Komisyonda kararlar oy çokluğu ile alınıyor.

YENİ ASGARİ ÜCRET NE OLACAK?

Asgari ücret 2016 yılında yüzde 30.0, 2017’de yüzde 7.9, 2018’de yüzde 14.2, 2019 yılında da yüzde 26.1 oranında artırıldı.

Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) ise yıllık bazda 2015’te yüzde 8.81, 2016’da yüzde 8.53, 2017’de yüzde 11.92, 2018 yılında da yüzde 20.30 oranında arttı.

2020-2022 yıllarını kapsayan Yeni Ekonomi Programı’nda (YEP),fiyat istikrarını sağlamak amacıyla alınacak tedbirler arasında “Kamunun yönlendirdiği bazı fiyat ve ücretlerde geçmiş enflasyon yerine YEP enflasyon hedeflerine göre ayarlamalar yapılacağı, böylece enflasyonda atalet etkisinin sınırlandırılacağı” belirtildi.

YEP’te 2019 yılı enflasyon tahmini yüzde 12, 2020 yılı enflasyon hedefi ise yüzde 8.5 olarak açıklandı. YEP’teki ifadeden, asgari ücret belirlenirken ille de 2020 yılı enflasyon hedefinin dikkate alınacağı sonucuna varmak doğru olmamakla birlikte, akla böyle bir olasılığı getirdiğini söylemek mümkün.

2020 yılında memur maaşlarına yüzde 4+4 oranında artış yapılacak. Kamuda çalışan işçilerin ücretlerine ise 2019 yılında yüzde 8+4, 2020 yılında da yüzde 3+3 oranında zam yapılacak.

Bu yılın ikinci yarısında yüzde 5’i; gelecek yılın ilk yarısında da yüzde 4’ü aşan enflasyon farkı memur maaşlarına ayrıca yansıtılacak. Benzer uygulama kamudaki işçiler için de söz konusu. Onlarda da toplu sözleşme ile belirlenen zam oranları enflasyonun altında kalırsa aradaki fark ücretlere yansıtılacak.

Asgari ücret ise komisyonda belirleniyor ve yıl içinde enflasyon kaç olursa olsun asgari ücretle çalışanlara enflasyon farkı yansıtılmıyor.

ASGARİ ÜCRET SENARYOLARI

Milyonlarca kişi asgari ücretin 2020 yılında kaç lira olacağını merak ediyor. Bu sorunun cevabı komisyon çalışmalarının sonunda belli olacak.

Ancak, çeşitli varsayımlara göre hesaplama yapmak mümkün. YEP’eki 2020 yılı enflasyon hedefi olan yüzde 8.5 oranında artış yapılırsa brüt asgari ücret 2 bin 776 TL’ye, net asgari ücret de 2 bin 193 TL’ye çıkar.

Merkez Bankası enflasyon raporunda ve YEP’te 2019 yılı enflasyon tahmini yüzde 12 olarak açıklandı. Komisyon bu oranı esas alırsa brüt asgari ücret 2 bin 865 TL’ye, net asgari ücret de 2 bin 263 TL’ye yükselir.

Komisyon yüzde 10 oranında artış yapmayı kararlaştırırsa bu durumda brüt asgari ücret 2 bin 814 TL’ye, net asgari ücret de 2 bin 223 TL’ye çıkar.

Yüzde 15 oranında artırıldığı takdirde ise brüt asgari ücret 2 bin 942 TL, net asgari ücret de 2 bin 324 TL olur.

ASGARİ ÜCRET SON 5 YILDA ENFLASYONUN ÜZERİNDE ARTTI

Cumhurbaşkanlığı 2020 Programı’nda, kamu işçileri, memurlar ve asgari ücretle çalışanların net ele geçen ücretlerinin enflasyon karşısındaki durumuna yer verildi. Üç grup içinde enflasyon karşısında en iyi performansın asgari ücrette olduğu görülüyor.

Programa göre, enflasyon bu yıl öngörüldüğü gibi yüzde 12 olursa 2014 yılına göre bu yıl sonu itibarıyla enflasyondan arındırılmış net reel ücret kamu işçilerinde yüzde 10.6, memurlarda yüzde 7.30, asgari ücrette ise yüzde 34.7 oranında artmış olacak.

Reel net ele geçen ücret ne oldu?

Reel net ele geçen ücret endeksi (2003=100)

	2014	2015	2016	2017	2018	2019
Kamu işçisi	100,7	105,1	105,0	108,8	106,4	111,4
Memur	147,9	148,1	157,3	154,6	153,4	158,7
Asgari ücret	180,0	187,7	232,4	225,6	221,5	242,6
	Bir önceki yıla göre reel yüzde değişim
Kamu işçisi	-0,5	4,4	-0,1	3,6	-2,2	4,7
Memur	1,1	0,1	6,2	-1,7	-0,8	3,5
Asgari ücret	1,2	4,2	23,8	-2,9	-1,9	9,5

Kaynak: Cumhurbaşkanlığı 2020 Programı

YÜKSEK ASGARİ ÜCRETİN BÜTÇEYE KATKISI

Asgari ücret daha çok özel sektör çalışanlarını kapsıyor ve yapılan artıştan da özel sektördeki işçi ve işveren daha çok etkileniyor. Yüksek asgari ücret, kamuda çalışan işçiler

dolayısıyla devletin personel giderlerinde de bir miktar artışa yol açıyor ama bu çok önemli bir tutar değil.

Asgari ücretteki artış Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) prim gelirlerini ve ücretten elde edilen vergi gelirlerini artırıyor. Bu da bütçeyi olumlu yönde etkiliyor.

İLK ASGARİ ÜCRET UYGULAMASI 1951’DE BAŞLADI

Asgari ücret dünyada ilk kez 1890 yılında Avustralya ve Yeni Zelanda’da uygulandı. Türkiye’de ise İş Kanunu’na ilk defa 1936 yılında girdi ancak ilk uygulaması 1951 yılında başladı. İlk başta yerel komisyonlarca bazı işkolları ve şehirler için asgari ücret belirlenirken, 1969 yılında 6 farklı bölgeye ayrılan 26 ilde asgari ücret uygulandı. 1974 yılında ulusal düzeyde asgari ücret uygulaması başladı. 1974’ten 1989 yılına kadar tarım ve orman kesimi ile sanayi-ticaret kesimi için ayrı asgari ücret belirlendi. 1989 yılında sektörler arasında ayrıma son verildi, 16 yaşından küçükler ve büyükler için ayrı asgari ücret uygulamasına geçildi. 2014 yılında ise 16 yaşından küçükler için ayrı asgari ücret uygulaması sona erdi.

ASGARİ ÜCRET NELERİ ETKİLİYOR?

Asgari ücret, çalışanların yanı sıra milyonlarca vatandaşı bakın hangi yollarla etkiliyor:

-    Asgari geçim indirimi

-    İşçi ve işverenin sosyal güvenlik primleri

-    Bağ-Kur primleri

-    Genel Sağlık Sigortası primi

-    İşsizlik Sigortası primi

-    Sosyal Güvenlik Destek Primi

-    Asgari ücretle çalışanların kıdem tazminatı

-    İhbar tazminatı

-    Sosyal Güvenlik Kurumu’nun verdiği idari para cezaları

-    Çeşitli vergilerle ilgili para cezaları

-    Ücretten kesilen gelir ve damga vergisi

-    Çıraklar ve stajyer öğrencilerin SGK primleri ve ücretleri

-    Doğum, askerlik ve yurt dışı borçlanması

-    İsteğe bağlı sigorta primleri

-    Taksici, dolmuşcu, rehber ve part - time çalışanların sigorta primleri

-    İkili sözleşme bulunmayan ülkelere çalışmaya giden işçilerin sigorta primleri

-    Genel Sağlık Sigortası ödemelerinde gelir testi kriteri

-    Geçici işsizlik ödeneği

-    İşsizlik maaşı

-    Evde bakım ücreti

-    65 yaş ve engelli aylığı

-    Emekli aylıkları

-    Teşvik uygulamalarındaki sübvansiyonlar

-    Bireysel Emeklilik Sigortası için sağlanan devlet katkısı

(Kaynak: Haber Türk | 18.11.2019)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.