Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günlerinde Çalışmak... / İsa Karakaş

Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanuna göre 1923 yılında Cumhuriyetin ilan edildiği 29 Ekim günü Ulusal Bayramdır. Türkiye'nin içinde ve dışında devlet adına yalnız bugün tören yapılır.

Bu bayram 28 Ekim günü saat 13.00'ten itibaren başlar ve 29 Ekim günü devam eder. Buna göre Cumhuriyet Bayramı resmî bayram olup; bu bir buçuk günlük süre kamu-özel sektör ayrımı olmaksızın tüm iş yerleri için tatildir.

Çalışma yaptırılabilir mi?

29 Ekim Cumhuriyet Bayramında özel kanunlarla mahiyetleri gereği devamlı açık olması zorunluluk arz eden iş yerleri dışındaki tüm iş yerlerinin açık olması yasaklanmıştır. Ancak buna rağmen açık olan iş yerleri hakkında kanunda özel bir ceza öngörülmediğinden çalışma yapılması hâlinde idari para cezası uygulanamayacaktır. Keza ceza ancak kanuna istinaden verilebilmektedir.

Cumhuriyet Bayramında 1,5 günlük süre için işçilerin onayının alınması gerekmektedir.

Ücretlendirme nasıl yapılacaktır?

İş hukukumuzda ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışma karşılığı olmaksızın o günün ücretinin ödeneceği, tatil yapılmayarak çalışıldığında ise, ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücretin ödenmesi gerektiği hükme bağlanmıştır. 

Belirtilen günler için iş yerlerinde çalışan işçilere;

• Hiç çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak,
• Tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ilave ücret ödenmesi gerekecektir.

Buna göre 1,5 günün tamamında çalışma yapılacak ise 2 X 1,5=3 Günlük Ücret ödenecektir. Örneğin yevmiyesi 100 TL olan bir işçi Cumhuriyet Bayramı süresince çalışmış ise bu süreler için 150 TL yerine 300 TL ücrete hak kazanacaktır.

Yasal düzenlemeler gereği işveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse, işçi haklı sebeple iş sözleşmesini feshederek kıdem tazminatını da alabilir. Bayramda zamlı ücreti ödenmeyen işçi de iş sözleşmesini feshedebilir.

Bayramda çalışıp da %100 zamlı ücreti ödenmeyen işçi işten ayrılmamış ise İŞKUR müdürlüklerine ya da Çalışma Bakanlığı İş Müfettişlerine bir dilekçe ile şikâyette bulunabilir. İşten ayrılmış ise önce ara bulucuya gitmesi gerekmektedir.

Ara bulucuda uzlaşamamış ise iş mahkemesine başvurabilecektir. Bayram günlerinde çalıştığını iddia eden işçi, bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Hem idari hem de mahkeme safhasında işçinin imzasını taşıyan bordro bu konuda -sahteliği ispat edilinceye kadar- kesin delil niteliğinde kabul edilmektedir.

Mahkemede tanıktan ziyade belge daha önemli

İmzalı bordroda yer alan bayram ve genel tatil ücreti ödemesinin yapıldığı varsayılır. Bordroda ilgili bölümün boş olması ya da bordronun imza taşımaması hâlinde işçi, bayram günlerinde çalıştığını her türlü delille ispat edebilir.

Ulusal bayramlarda çalışıldığının ispatı konusunda iş yeri kayıtları, özellikle iş yerine giriş çıkışı gösteren belgeler, iş yeri iç yazışmaları, yazılı delil niteliğindedir. Ancak, sözü edilen çalışmanın bu tür yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda, tarafların dinletmiş oldukları tanık beyanları ile sonuca gidilmektedir. Bununla birlikte, iş yerinde çalışma düzenini bilmeyen ve bilmesi mümkün olmayan tanıkların anlatımlarına değer verilmemektedir.

Bayramda fazla mesai ücreti nasıl hesaplanır?

1,5 günlük Cumhuriyet Bayramında çalışma yapılması hâlinde haftalık 45 saatin aşılması durumunda ayrıca fazla mesai ücretinin de hesaplanıp ödenmesi gerekmektedir.

Belirtilen günlerde işçi normal çalışma süresinin üzerinde çalışıp fazla mesai yaparsa ayrıca ilave bir günlük ücrete ek olarak %50 zamlı fazla çalışma ücretine de hak kazanmaktadır.

Bu nedenle baram süresinde çalışan işçiler fazla mesai yapmazlar ise her halükârda çifte yevmiyeye hak kazanacaktır. Fazla mesai yaparlarsa çift yevmiyenin yanı sıra her fazla mesai saati için %50 zamlı fazla çalışma ücretine de hak kazanacaklardır.

İdari para cezası uygulanmaktadır

29 Ekim Cumhuriyet Bayramı tatilinde normal çalışma süresini ya da bu çalışma ile birlikte fazla çalışma yapan işçinin ücretlerini ödemeyen işverenlere her bir işçi ve fiil için ayrı ayrı idari idari para cezası uygulanmaktadır.

(Kaynak: Türkiye Gazetesi | 28.10.2019)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.