Emeklilik Borçlanmaları Vergiden İndirilebilir / Ahmet Kıvaç

 

Sosyal güvenlik mevzuatı, bazı durumlarda geriye dönük primleri toplu ödeme olanağı sağlıyor. Bunların başında kadınlar için doğum, erkekler için askerlik borçlanması geliyor. Emeklilik için borçlanma yapanlar, ödedikleri tutarı kazançlarından indirerek vergi indiriminden yararlanabiliyor. Böylece, borçlanma maliyetinin bir kısmını telafi edebiliyorlar. Habertürk’ten Ahmet Kıvanç, emeklilik borçlanması yapanların vergi indirimi hakkını yazdı.

Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) en çok askerlik ve doğum borçlanması yapılıyor. Doğum borçlanması, doğan çocuk dolayısıyla işe ara vermek zorunda kalan kadınlara, eksik prim günlerini tamamlama olanağı sağlıyor. Askerlik borçlanması eksik prim günlerini tamamlamanın yanı sıra, askerliğini işe girmeden önce yapmış olan kişilere ayrıca sigorta başlangıç tarihini öne çekme hakkı veriyor. Doğum borçlanması normalde sadece işe başladıktan sonra doğan çocuklar için yapılıyor. Ancak, öğrenciliğinde staj sigortası bulunan kadınlar, staj tarihi ile normal sigortalı işe başlama tarihi arasında doğum yapmışlar ise doğum borçlanması yaptıkları süre kadar sigorta başlangıcını öne çekme imkânı buluyor.

Askerlik ve doğum borçlanmasında ödenecek günlük prim tutarı serbestçe belirlenebiliyor. Prim tutarı, bir günlük asgari ücret ile bunun 7.5 katı arasındaki kazancın yüzde 32’si olarak ödeniyor. Örneğin 2019 yılında bir günlük borçlanma tutarı 27.39 TL ile 204.67 TL arasında değişiyor. 540 günlük (18 ay) askerlik borçlanması yapan kişinin 14 bin 736 lira, bir çocuk için 720 günlük (2 yıl) doğum borçlanması yapan kadın çalışanın da 19 bin 648 TL ödemesi gerekiyor. Bunlar asgari tutarlar. Daha yüksek emekli aylığı bağlatmak isteyenler, bu tutarların 7.5 katına kadar daha fazla prim ödeyebilirler.

VERGİ İNDİRİMİNDEN YARARLAN, MALİYETİ AZALT

Gelir Vergisi Kanunu uyarınca, ücretliler, emeklilik borçlanması amacıyla SGK’ya yaptıkları prim ödemelerini, vergi matrahından indirebiliyorlar. Borçlanma primini en düşük tutardan veya bunun 7.5 katı olan tavandan yatıran da bu haktan yararlanabiliyor. Prim ödemeleri, tebliğ edildikten sonra bir ay içinde peşin olarak yapılıyor. Ödenen primler, ödemenin yapıldığı aydan başlayarak gelir vergisi matrahının tespitinde gider olarak gösterilebiliyor. İŞVERENE BİLDİRİM YAPILMALI

Vergi indiriminden yararlanabilmek için borçlanmaya ilişkin ödeme belgesinin işverene verilmesi gerekiyor. Belge işverene verildiği aydan başlayarak, takvim yılı sınırlaması olmaksızın, ödenen tutarın tamamı kazançtan indirilebiliyor.

Örneğin, asgari ücretli bekâr bir kişinin 18 aylık askerlik süresi için 14 bin 736 lira ödediğini varsayalım. Bu kişi 2019 yılı için ayda 134.32 TL gelir vergisi ödüyor. Aylık gelir vergisi matrahı ise 2.174 TL. Askerlik dolayısıyla yaptığı 540 günlük borçlanma bedeli için 7 ay boyunca vergi matrahında indirim yapılır. Bu sayede en az 2 bin 210 lira vergi indiriminden yararlanır.

Yüzde 20 vergi diliminde yer alan bir kişinin kazancı 2 bin 947 TL, yüzde 27 vergi diliminde yer alan kişinin kazancı ise 3 bin 978 lirayı bulur.

Doğum borçlanması daha uzun süreler için yapıldığından, doğum borçlanması yapan kadınların vergi indirimi avantajı daha yüksek rakamlara ulaşıyor. Bir çocuğu için 720 gün borçlanma yapan kadın, yüzde 27 vergi diliminde yer alıyor ise 5 bin 305 lira vergi indiriminden yararlanır.

VERGİ İNDİRİMİNDEN, ÇALIŞIRKEN BORÇLANMA YAPANLAR YARARLANIR

Askerlik ve doğum borçlanmasında vergi indiriminden yararlanabilmek için borçlanmanın çalışırken yapılması ve prim ödendikten sonra işverene bildirilmesi gerekiyor. İşsiz iken veya herhangi bir işte çalışılmadığı dönemde borçlanma yapanlar, vergi indiriminden yararlanamaz.

SERBEST MESLEK KAZANCI ELDE EDENLER DE YARARLANABİLİR

Serbest meslek kazancından dolayı gelir vergisi mükellefi olanlar da askerlik veya doğum borçlanmasını vergi matrahından indirme hakkına sahip. Ödemenin yapıldığı tarihe ilişkin serbest meslek kazancı nedeniyle verilecek yıllık gelir vergisi beyannamesinde beyan edilen gelirden indirim yapabilirler.

Örneğin 2019 yılında doğum borçlanması yapan bir serbest meslek mensubu, bu yıla ilişkin kazançlara ait beyannamesini gelecek yıl doldururken borçlanma prim tutarının tamamını vergi matrahından indirebilir.

GERİYE DÖNÜK VERGİ İNDİRİMİNDEN YARARLANMAK MÜMKÜN MÜ?

Askerlik ve doğum borçlanması yapanların çoğu, vergi indirimi hakkı olduğunu bilmiyor. Sonradan böyle bir hakları olduğunu öğrenenler ise haklarını kaybettiklerini düşünüyor. Gelir İdaresi Başkanlığı’nca 16 Temmuz 2019 tarihinde yayımlanan özelgeye göre, fazla ve

yersiz tahsil edilen vergiler kapsamında “düzeltme” talebinde bulunulması halinde askerlik ve doğum borçlanması bedellerini vergi matrahından indirmek mümkün.

Burada birkaç ayrıntıya dikkat etmek gerekiyor. Birincisi düzeltme başvurusunun işveren aracılığıyla yapılması gerekiyor. İkincisi, düzeltme işlemlerinde 5 yıllık zaman aşımı uygulanıyor. Dolayısıyla en geç 5 yıl öncesinde yapılan borçlanmalar için düzeltme talebinde bulunulabilir.

Beş yıllık süre hesabı ise ödemenin yapıldığı tarihi izleyen takvim yılından başlıyor.

Örneğin, 2014 yılında borçlanma yapmış olanlar, bu yıl düzeltme talebinde bulundukları takdirde vergi matrahından indirebilirler. Ancak 2013 yılında borçlanma yapmış olanlar düzeltme talebinde bulunamazlar. 1 Ocak 2020 tarihinden itibaren ise sadece 2015 ve daha sonraki yıllarda borçlanma yapmış olanlar düzeltme hakkından yararlanabilirler.

Bir başka ayrıntı da şu. Vergi matrahından indirim, düzeltme başvurusunda bulunulan tarihte değil, borçlanmanın yapıldığı tarihteki kazançlardan indirilir. Örneğin, 2014 yılındaki borçlanma için düzeltme başvurusunda bulunulduğu takdirde o yıldaki gelir vergisi matrahından indirim yapılır. 2019 yılı kazançlarından indirim yapılmaz.

(Kaynak: Haber Türk | 23.10.2019)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.