Boşluk Olmadan İş Değiştirenler İşsizlik Maaşı Alabilir Mi? / Ahmet Kıvanç

Kıdem tazminatı çalışanların emeğinin karşılığı olan bir haktır. Ancak kıdem tazminatını alabilmenin koşulları bulunuyor. Kendi isteğiyle işten ayrılanların kıdem tazminatı alabilmesi için üç yol var: Emeklilik, yaş dışındaki emeklilik koşullarını yerine getirmek ve haklı nedenle iş akdini feshetmek. Peki işçi açısından haklı fesih sebepleri nelerdir? Habertürk’ten Ahmet Kıvanç, sizlerden gelen soruları yanıtladı

Soru: 04.03 1972 doğumluyum. İşe ilk giriş tarihim 01.10.1996’dır. İşten son çıkış

tarihim 31.10.2017’dir. 6703 gün prim ödemem bulunmaktadır. Şu an genel sağlık sigortası ödüyorum ve çalışmıyorum.

Bundan sonra çalışmama gerek var mı? Ne zaman emekli olabilirim? Aylık bağlama oranı yaklaşık yüzde kaç olur? İki ayrı işyerinde aynı anda 1 sene çalışmam var. Bu bir fayda sağlar mı? (Musa D.)

Yanıt: Musa Bey, SSK’dan normal emeklilikte 25 yıl sigortalılık, 5825 prim günüyle 56 yaşında emekli olabilirsiniz. Prim gününüzü doldurmuş bulunuyorsunuz. Bundan sonra hiç çalışmasanız da 4 Mart 2028 tarihinden itibaren emekli olabilirsiniz. Aylık bağlama oranınız, 2000 öncesinde, 2000-2008 arasında ve 2008 sonrasındaki çalışma sürelerinize göre değişir. 2028 yılına daha 9 yıl bulunuyor. Bu süre içinde brüt maaşınız 5 bin TL ve üzerinde olacak şekilde çalışma imkânı bulursanız çalışmaya devam etmeniz halinde emekli aylığınız artar.

Asgari ücret ve buna yakın düzeyde çalıştığınız takdirde emekli aylığınız bugün hak ettiğiniz tutarın da altına düşebilir.

İki ayrı işyerindeki bir yıllık çalışmanızın emekli aylığınıza katkısı olur. İki ayrı işyerinde çalışılan günler tek sayılır, ayrı ayrı ödenen primler tek sayılan güne bölünür. Örneğin aynı ay iki ayrı işyerinden de 30’ar gün 2.558 TL brüt asgari ücret üzerinden kazancınız var ise o ayki prim gün sayınız 30, toplam prime esas kazancınız ise 2.558 x 2 = 5.116 TL kabul edilir. Bu da emekli aylığı bağlanması

sırasında prime esas ortalama aylık kazanç tutarınızı artırır.

100 GÜNLÜK ASKERLİK BORÇLANMASIYLA 1 YIL ERKEN EMEKLİLİK

Soru: Sigorta başlangıcım 01.09.1997, doğum tarihim 1.10.1967. Sigorta primim fazlasıyla tamam. Öğrenmek istediğim, 1996 yılında 8 ay kısa dönem askerlik yaptım, 8 ay askerlik borçlanması yaparsam ve EYT çıkar ise sigorta başlangıç tarihim 1.1.1997’ye çekilip 1.1.2022’de emekli olabilir miyim? (Atalay Ö.)

Yanıt: Atalay Bey, işe giriş tarihiniz itibarıyla 25 yıl sigortalılık, 5900 prim günüyle 57 yaşa tabisiniz. Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) ile ilgili bir yasa çıkmadan da borçlanma yaptığınızda emeklilik yaşınızı öne çekebilirsiniz. Sekiz aylık askerlik süresinin tamamını borçlanmanıza gerek yok. 100 gün askerlik borçlanması yaparsanız, sigorta başlangıç tarihinizi 24 Mayıs 1997 tarihi öncesine çekersiniz.

Böylece emeklilik yaşınız 57’den 56’ya, emeklilik için gerekli prim gününüz de 5825’e düşer. EYT yasası çıkmasa da borçlanma yaptığınız takdirde 1 Ekim 2023 tarihinde emekliliğe hak kazanırsınız.

Sekiz aylık kısa dönem askerliğin tamamını borçlandığınızda ise sigorta başlangıç tarihinizi 1 Ocak 1997 tarihine çekersiniz.

EYT yasası, konuşulduğu gibi 25 yıl sigortalılık, 5000 prim günüyle emekliliğe

imkân verecek şekilde çıkarsa, 1 Ocak 2022 tarihinde emekli olabilirsiniz.

NE ZAMAN EMEKLİ OLABİLİRİM?

Soru: 08.09.1978 doğumluyum, 20.04.1996 sigorta girişliyim. Şu an itibarıyla 4849 günlük SSK, 5 ay da BAĞ-KUR’um var. Kısa ve öz olarak bu durumda ne zaman emekli olabilirim? (Ahmet E.)

Yanıt: Ahmet Bey, normal emeklilikte SSK’dan 25 yıl sigortalılık, 5825 prim

günüyle 56 yaşa; BAĞ-KUR’da 9000 prim günüyle 56 yaşa tabisiniz. BAĞ-KUR’dan eksik prim günüyle ise 5400 günle 58 yaşında emekli olabilirsiniz. SSK’dan emeklilik hakkınızı kaybetmemeniz için son 7 yılın yarıdan fazlasını 4/a statüsünde çalışmış olmaya dikkat etmelisiniz.

İŞÇİNİN İŞ AKDİNİ HAKLI FESİH SEBEPLERİ NELERDİR?

Soru: Dokuz yıldır aynı şirketteyim. Sigorta giriş yılım 2006. İşten kendim ayrıldığımda kıdem tazminatımı alabilir miyim? Şirketin aleyhimde tutmuş olduğu her tutanak geçerli midir? (Mustafa A.)

Yanıt: Mustafa Bey, kıdem tazminatı emeklilikte, işveren işten attığında, yaş dışındaki emeklilik koşulları sağlandığında veya işçi haklı bir nedenle iş akdini feshettiğinde alınabiliyor. İşçi açısından haklı fesih sebepleri şöyle:

İşyeri, işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa.

İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulursa.

İşveren iş sözleşmesi yapıldığı sırada, sözleşmenin esaslı noktalarından biri hakkında yanlış vasıflar veya şartlar göstermek yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler vermek veya sözler söylemek suretiyle işçiyi yanıltırsa.

İşveren işçinin veya ailesi üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak şekilde sözler söyler, davranışlarda bulunursa veya işçiye cinsel tacizde bulunursa.

İşveren işçiye veya ailesi üyelerinden birine karşı sataşmada bulunur veya gözdağı verirse, yahut işçiyi veya ailesi üyelerinden birini kanuna karşı davranışa özendirir, kışkırtır, sürükler, yahut işçiye ve ailesi üyelerinden birine karşı hapsi gerektiren bir suç işlerse yahut işçi hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ağır isnat veya ithamlarda bulunursa.

İşçinin diğer bir işçi veya üçüncü kişiler tarafından işyerinde cinsel tacize uğraması ve bu durumu işverene bildirmesine rağmen gerekli önlemler alınmazsa.

İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse.

Ücretin parça başına veya iş tutarı üzerinden ödenmesi kararlaştırılıp da işveren tarafından işçiye yapabileceği sayı ve tutardan az iş verildiği hallerde, aradaki ücret farkı zaman esasına göre ödenerek işçinin eksik aldığı ücret karşılanmazsa, yahut çalışma şartları uygulanmazsa.

İşveren ücreti eksik öderse, fazla mesai ücreti, bayram parası gibi haklarını ödemez ise işçi açısından haklı fesih sebebi sayılır.

Mevzuatta tutanakla ilgili bir hüküm bulunmuyor. Bu nedenle tutanağın geçerli olup olmadığına mahkemeler karar verir. Her tutanak da işverene işçiyi işten atma hakkı vermez. Tutanak sadece mahkemede işveren açısından delillerden biri olarak kabul edilir.

BOŞLUK OLMADAN İŞ DEĞİŞTİRENLERİN İŞSİZLİK MAAŞI

Soru: İşimden, 6 ay önceden ihbarda bulunarak istifa ettim. Şu an 6 aylık ihbar sürecindeyim.

Haklı gerekçem olmadığı için normalde işsizlik maaşı alamıyorum. Sigortamda boşluk oluşturmadan, buradan çıkışımı aldığım gün başka bir şirkette işe giriş yaparsam, bir haha çalıştıktan sonra da şirket beni çıkartır ise işsizlik maaşı alabilir miyim? (Ünal A.)

Yanıt: Ünal Bey, Türkiye, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) üyeleri arasında İtalya ve Portekiz ile birlikte işsizlik maaşına erişimin en zor olduğu üç ülke arasında yer alıyor. Bunun en önemli sebebi de diğer ülkelerde işsizlik maaşı alabilmek için işverenin işten atması şartı aranmadığı halde bu üç ülkede aranıyor olması.

İşsizlik maaşı alabilmek için kendi istek ve iradesi dışında işsiz kalmanın yanı sıra son 3 yılda 600 gün sigortalı olmak ve son 120 gün çalışmak gerekiyor. Geçmişte son 120 gün “sürekli” çalışma koşulu aranıyordu. Geçen yıl yapılan kanun değişikliği ile sürekli çalışma koşulu kaldırıldı. Bunun yerine “Son 120 gün hizmet akdine tabi olma” koşulu getirildi. Bu değişiklik dolayısıyla, boşluk bırakmadan bir işyerinden ayrılıp yeni bir işyerine başladığınız takdirde işsizlik maaşı alma hakkınızı kaybetmeyeceğinizi düşünüyorum.

MALUL AYLIĞININ DEVAM ETMESİ RAPORA BAĞLI

Soru: Eylül 2017'de meme kanseri teşhisi ile ameliyat oldum ve bir göğsüm alındı. Şu anda da aylık kontrollerim ve kullandığım hapla beraber tedavim devam ediyor.

Malulen emeklilikle ilgili şartları sağladığım için Ağustos 2018'de SGK'ya başvurumu

yaptım ve yapılan kontroller sonucunda bana 18 ay maaş bağlandı. Mart 2020'de heyete kontrole çıkacağım. Maaşımın 18 ay sonunda kesilme ihtimali var mıdır? Çeşitli yerlerde tedavi devam ettiği sürece maaşın da devam ettiği yazıyor. Benim tedavim ağızdan hap almak suretiyle 7 yıl boyunca devam edecek. Maaşımın devam etmesi için bu tedavi yeterli midir? (Nalan)

Yanıt: Nalan Hanım, hastalık nedeniyle bağlanan malul aylığı, tedavi devam ettiği sürece ödeniyor. Tedavinin ardından malul aylığının devam edebilmesi için çalışma gücünde en az yüzde 60 oranında kayıp olması gerekir. Mart ayında sağlık kuruluna girdiğinizde çalışma gücünüzde yüzde 60 kayıp tespiti yapılırsa aylığınız devam eder, aksi takdirde kesilir. Hap ile tedavinin yeterli olup olmayacağına sağlık kurulu karar verebilir.

ÇALIŞANLARIN MALUL AYLIĞI KESİLİR Mİ?

Soru: 2005 yılında çalışmaya başladım. 10.04.2013 tarihinde böbrek nakli oldum. SSK’dan 3800 prim günüm bulunmaktadır. Malul aylığı başvurusu yaptığım takdirde maaş bağlandığında sigortalı çalışabiliyor muyum? (Kenan K.)

Yanıt: Kenan Bey, 2013 yılında böbrek nakli olmanız tek başına yeterli değil, çalışma gücünüzde yüzde 60 ve üzerinde kayıp olması gerekiyor.

 

(Kaynak: Haber Türk | 12.10.2019)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.