Sigortasız Çalışan Emekli, İş Kazasında Mağdur Olur / Ahmet Kıvanç

Ülkemizde yüz binlerce kişi, emekli olduktan sonra da çalışmaya devam ediyor. Bunların bir kısmı sosyal güvenlik destek primi (SGDP) ödemek suretiyle sigortalı olarak çalışıyor. Çok büyük kısmı ise sigortasız olarak çalışma yoluna gidiyor. SGDP’nin emekli aylığına katkısı bulunmuyor. Ancak, çalışırken iş kazası meydana geldiğinde mağdur olmalarını önlüyor. Sigortasız çalışan emekliler ise mağduriyet yaşıyor. Habertürk’ten Ahmet Kıvanç, emekli olduktan sonra sigortasız çalışmanın risklerini yazdı.

Emekli olduktan sonra 4/a statüsünde çalışmaya başlayan SSK, BAĞ-KUR veya Emekli Sandığı’na tabi emeklilerin önünde iki alternatif bulunuyor. Ya emekli aylıklarını kestirip normal sigortalı olarak, ya da aylığı kestirmeden sosyal güvenlik destek primi

(SGDP) ödeyerek çalışabiliyorlar. Emekli aylığını kestirerek çalışanlar normal sigorta primi ödedikleri için, çalışmayı bıraktıklarında emekli aylıkları yeniden hesaplanıyor. Ancak, bu yol genellikle tercih edilmiyor. Zira yeniden bağlanan emekli aylığı her ne kadar öncekine göre yüksek olsa da kesilen emekli aylığını telafi etmeye yetmiyor.

Emekli aylığını kestirerek çalışmak sadece yüksek ücret alanlar açısından avantaj sağlıyor. Yüksek ücretle çalışanlar yeniden emekli olduklarında aylıkları artabiliyor.

Emekli aylığını kestirmeden çalışmaya devam edenler sosyal güvenlik destek primine tabi tutuluyor. SGDP ile çalışanlar hakkında sadece iş kazası ve meslek hastalığı sigortası hükümleri uygulanıyor.

Kanunda, iş kazası veya meslek hastalığı sigortasından sağlanan haklar şöyle: 1 - Geçici iş göremezlik süresince günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilir.

1 - Geçici iş göremezlik süresince günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilir.
2- Kalıcı olarak meslekte kazanma gücünü kaybedenlere sürekli iş göremezlik geliri bağlanır.
3- İş kazası soucu ölüm halinde  hak sahiplerine gelir bağlanır.
4- Ölüm geliri bağlanmış kız çocuklarına evlenme ödeneği verilir.

Emekli bir çalışan iş kazası veya meslek hastalığı dolayısıyla en az yüzde 10 oranında iş göremez hale gelirse, sürekli iş göremezlik geliri bağlanır. İş göremezlik geliri, meslekte kazanma gücündeki kayıp oranına göre değişir. Prime esas kazancının yüzde 70’i üzerinden iş göremezlik oranına göre gelir tespit edilir. Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirilen brüt kazancı 2 bin 558 lira olan bir kişi yüzde 40 oranında iş göremezlik raporu alırsa 716 lira iş göremezlik geliri bağlanır.

Bir kişi hem emekli aylığı hem de iş göremezlik geliri alıyorsa, yüksek olanın tamamını, diğerinin yarısını alabiliyor. Dolayısıyla emekli işçi 2 bin lira emekli aylığı alıyorsa, bu aylığın tamamını, iş göremezlik gelirinin de yarısı olan 358 lira alır.

4/B’Lİ ÇALIŞAN EMEKLİLER YARARLANAMIYOR

Emekli olduktan sonra kendi adına faaliyet gösteren, şirket ortağı olarak 4/b statüsünde çalışmaya başlayanlardan daha önce emekli aylıklarının yüzde 15’i oranında sosyal güvenlik destek primi kesiliyordu. Bu uygulama 2016 yılında sona erdi. Dolayısıyla, emekli olduktan sonra 4/b’ye tabi olarak çalışanlar iş kazası ve meslek hastalığı sigortasının sağladığı haklardan yararlanamıyorlar.

1 Ekim 2008’den sonra ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başlayanlar emekli olduktan sonra yurt içinde veya yurt dışında herhangi bir statüde çalışmaya başladıklarında emekli aylıkları kesilecek. Sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışma hakkından sadece 1 Ekim 2008’den önce çalışmaya başlayanlar yararlanabiliyorlar. 2008’den sonra işe girenler, emekli olduktan sonra ikinci bir işte çalışamayacak. Çalıştıkları takdirde emekli aylıklarından vazgeçmeleri gerekecek

(Kaynak: Haber Türk | 11.10.2019)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.